Lanugo u noworodka - kiedy powstaje
Podczas ciąży całą skórę płodu pokrywa meszek płodowy, nazywany również lanugo. Najczęściej zanika jeszcze przed urodzeniem. W niektórych przypadkach zdarza się jednak, że noworodek przychodzi na świat pokryty specyficznym, delikatnym meszkiem. Nie jest to powód to obaw. Owłosienie tego typu znika pod wpływem wycierania w ciągu pierwszych tygodni życia.
Lanugo na skórze płodu zaczyna się tworzyć w okolicach czwartego, piątego miesiąca ciąży. Są to bardzo małe włoski, które w trakcie ciąży podlegają ciągłej wymianie. Stare wpadają do płynu owodniowego, a na ich miejsce wyrastają nowe. Funkcja jaką spełniają jest związana z ochroną skóry płodu przed nadmierną maceracją. Płód stale przebywa w środowisku wodnym, co naraża jego skórę na marszczenie. Meszek płodowy w połączeniu z tzw. mazią płodową (łój oraz martwe komórki naskórka) stanowią swoistą barierę ochronną przed płynem owodniowym. Lanugo może występować na całym ciele dziecka, oprócz dłoni, warg i podeszwy stóp. Najwięcej jest zazwyczaj na plecach, ramionach i policzkach. Jest puszyste i bezbarwne.
Ciekawostką jest niewątpliwie fakt, że meszek płodowy występuje również u zwierząt futerkowych. W przeciwieństwie do ludzkiego lanugo u zwierząt nie znika. Już po urodzeniu meszek cały czas rośnie i stopniowo przekształca się w regularną sierść.
Kiedy znika meszek płodowy?
Meszek płodowy zazwyczaj zanika w okolicach ósmego miesiąca ciąży. Dziecko połyka go razem z płynem owodniowym. To właśnie z niego oraz ze złuszczonego naskórka powstaje smółka, która jest wydalana przez noworodka w pierwszej dobie po urodzeniu. Wśród dzieci urodzonych w terminie niewiele rodzi się z lanugo. Znaczniej więcej przypadków można zaobserwować wśród wcześniaków, z tej prostej przyczyny, że przychodzą na świat zanim lanugo zdąży zaniknąć. W takich sytuacjach meszek płodowy jest znacznie grubszy i może utrzymywać się dłużej niż u dzieci urodzonych w prawidłowym terminie. Do przeciwnej sytuacji dochodzi jeśli noworodek zostanie urodzony po wyznaczonym terminie porodu. Jego skóra po przyjściu na świat może być znacznie bardziej pomarszczona niż u dzieci urodzonych o czasie, ponieważ dłużej przebywał w środowisku wodnym bez należytej ochrony przed nim. Skóra pofałdowana na skutek zbyt długiego moczenia nazywana jest skórą praczki.
Lanugo u noworodka: wycieranie po porodzie
Obfity meszek płodowy po urodzeniu nie powinien spędzać snu z powiek rodzicom. W żadnym wypadku nie wolno usuwać go siłą np. poprzez golenie. Zazwyczaj znika samoistnie w ciągu pierwszych tygodni życia. Aby przyspieszyć ten proces wystarczą standardowe zabiegi jak np. codzienne kąpiele, czy przewracanie noworodka z boku na bok, aby lanugo równomiernie się wycierało. Można też głaskać dziecko przy użyciu specjalnych rękawiczek. Należy jednak bardzo uważać. Skóra noworodka jest niesamowicie delikatna i zbyt intensywne pocieranie może doprowadzić do niepotrzebnych podrażnień. Warto pamiętać, że sam fakt, że skóra dziecka jest pokryta lanugo, nie powoduje u niego żadnego poczucia dyskomfortu i nie ma potrzeby przyspieszania procesu usuwania owłosienia.
Lanugo u noworodka jako objaw choroby
Jeśli meszek płodowy utrzymuje się po urodzeniu zbyt długo, warto udać się na konsultację do pediatry, ponieważ istnieje ryzyko, że jest to objaw choroby wrodzonej lub zaburzeń hormonalnych. Jedną z możliwości jest hipertrichoza meszkowa. To niezwykle rzadka choroba wrodzona objawiająca się właśnie nadmiernym owłosieniem. W jej przebiegu lanugo nie zanika i może przekształcać się we włosy pierwotne.
Lanugo nie znika na zawsze. Może pojawić się na skórze nawet dorosłego człowieka w stanach ciężkiego niedożywienia. Często towarzyszy na przykład anoreksji. Na skutek ekstremalnego zaniku tkanki tłuszczowej organizm ma problemy z właściwą termoregulacją. Lanugo w takich stanach pomaga przywrócić ten proces do równowagi.
Przeczytaj także:
