Niemowlęta komunikują za pomocą płaczu wszystkie swoje potrzeby, dlatego jesteśmy przygotowani na jego najróżniejsze odmiany - od delikatnego kwilenia po głośny wrzask. Gdy maluch zanosi się płaczem w wyniku silnych emocji lub bólu, z początku nie widzimy w tym nic nadzwyczajnego. Sytuacja staje się przerażająca, gdy niemowlę nabiera powietrza i nie potrafi już zaczerpnąć kolejnego oddechu a nawet traci przytomność. To bezdech afektywny - częsta forma omdleń u dzieci.
Jak przebiega zanoszenie się dziecka?
Napad zanoszenia się nie jest po prostu bardzo intensywnym płaczem i erupcją emocji malucha. To wyjątkowa reakcja organizmu, która większości dzieci nie przytrafia się nigdy w życiu. W przypadku bezdechu afektywnego zawsze najpierw występuje płacz dziecka wywołany jakimś bodźcem emocjonalnym (strach, zaskoczenie, frustracja, złość) lub bólowym (niekoniecznie bardzo intensywnym). Po pojawieniu się bodźca i nadmiernej reakcji malucha następuje utrata przytomności. Charakterystyczne jest , że napady bezdechu afektywnego nigdy nie przytrafiają się w czasie snu. Ważne jest by odróżnić zanoszenie się od napadu padaczkowego lub bezdechu wywołanego przez inne przyczyny.
Występują dwie odmiany bezdechu afektywnego - bezdech siny i blady. Mechanizmy powstawania i przebieg tych napadów są inne.
- W przypadku bezdechu sinego dziecko płacze i pewnym momencie wstrzymuje oddech. Okolice jego ust i nosa stają się sine. Pojawia się tzw. trójkąt siniczy. Ciało niemowlęcia staje się wiotkie.
- Rzadszą formą napadu zanoszenia się jest bezdech blady. Taki przebieg występuje w jednej piątej przypadków. W reakcji na jakiś nieprzyjemny bodziec dziecko płacze, wyraźnie blednie i nagle traci przytomność.
Najczęściej u dziecka, które doświadcza zanoszenia się, pojawia się tylko jeden rodzaj napadów. W obu odmianach bezdechu mogą zdarzać się również napady drgawek. Dzieje się tak w 24 proc. przypadków. Po napadzie dziecko może zapadać w sen trwający do godziny.
Co robić, gdy dziecko się zanosi?
Najważniejsze to nie wpadać w panikę, ale zdecydowanym i dość gwałtownym działaniem przerwać ten stan.
Najczęściej polecane jest :
- mocne dmuchnięcie w usta albo spryskanie twarzy wodą,
- zmienienie pozycji ciała dziecka np. odwrócenie go do góry nogami,
- uszczypniecie lub lekki klaps (pamiętajmy jednak, że chodzi o odczuwalny, ale nie bolesny bodziec),
- mówienie do dziecka, wołanie go po imieniu.
Reakcja rodzica na zanoszenie się niemowlęcia jest kluczowa. Przede wszystkim trzeba starać się zachować spokój, by dziecko nauczyło się jak prawidłowo rodzić sobie ze stresującymi sytuacjami i nie eskalować niepotrzebnie emocji. Maluch chce odnaleźć w ramionach dorosłego ukojenie i jak najszybciej zapomnieć o przykrości jaka go spotkała.
Nie powinniśmy też przesadnie starać się wyeliminować wszystkich czynników, które mogłyby sprowokować kolejny napad. Dzieci często zanoszą się, gdy odczuwają frustrację - coś idzie nie po ich myśli, nie mogą czegoś dostać, słyszą zakazy. Jeśli po napadzie bezdechu rodzic zacznie lękliwie ustępować dziecku, może niestety tylko pogorszyć sytuację. Oczywiście niemowlę nie nauczy się mdleć z premedytacją i na zawołanie, ale zupełnie nieświadomie otrzyma sygnał, że takimi swoimi reakcjami może skutecznie wpływać na otoczenie.
Napady bezdechu afektywnego nie wymagają pomocy lekarskiej, ale gdy objawy występujące u dziecka wydają nam się nietypowe, powinniśmy zgłosić się na konsultacje i specjalistyczne badania, by upewnić się, czy nie dochodzi do napadów padaczkowych lub nie są to symptomy innej choroby.
Przyczyny zanoszenia się u niemowląt
Jak wskazuje nazwa "bezdech afektywny", zanoszenie się jest bezpośrednio wywołane jakimś wzburzeniem, którego doznało niemowlę. Uważa się, że może mieć też podłoże genetyczne. Zauważono, że w niektórych rodzinach występuje rodzaj wrodzonych predyspozycji do zanoszenia się w wieku niemowlęcym.
Jak często zdarza się u dzieci bezdech afektywny?
Potocznie mówi się, że głodne lub zdenerwowane niemowlę zanosi się płaczem, ale faktyczne zanoszenia się nie jest częstym zjawiskiem. Występuje u około pięciu proc. niemowląt. Pierwszy napad pojawia się zazwyczaj między 6. a 24. miesiącem życia dziecka. W większości przypadków ostatni epizod ma miejsce u pięciu-, sześciolatków. Zdarzają się jednak przypadki bezdechu afektywnego zarówno u młodszych jak i starszych dzieci. Po pierwszym napadzie trzeba liczyć się z dużym prawdopodobieństwem, że taka sytuacja może się powtórzyć i maluch będzie tracił oddech średnio raz na tydzień. Z czasem będzie się to zdarzało coraz rzadziej.
Czy z zanoszenia się można dziecko wyleczyć? Skutki zanoszenia
Nie ma terapii, która pozwoliłaby zapobiec pierwszemu czy kolejnym napadom. Na szczęście napady bezdechu afektywnego mijają z wiekiem. Badania pokazują też, że napady i związane z nimi okresy niedotlenienia nie pozostawiają żadnych uszkodzeń neurologicznych. U dzieci, które jako niemowlęta zanosiły się od płaczu, nie zauważono żadnych problemów w dalszym rozwoju psychoruchowym ani zmian w zachowaniu na późniejszym etapie dorastania.
To także może cię zainteresować:
