Bakterie w moczu w ciąży - przyczyny i leczenie

Bakterie w moczu w ciąży są wskazaniem do wizyty u lekarza. O ile nieliczne uznawane są za stan fizjologiczny, o tyle liczne bakterie w moczu w ciąży mogą wskazywać na zapalenie cewki moczowej czy pęcherza lub odmiedniczkowe zapalenie nerek. Wówczas niezbędna jest antybiotykoterapia. Jakie są przyczyny i objawy obecności bakterii w moczu w ciąży? Co jeszcze warto wiedzieć?

Bakterie w moczu w ciąży są przypadłością stosunkowo częstą. Mogą wskazywać na infekcję cewki moczowej, pęcherza lub nerek, choć nieliczne bakterie w moczu uznawane są za stan naturalny.

Bakterie w moczu w ciąży wykrywa się podczas badania ogólnego moczu, które przyszłe mamy wykonują przed każdą wizytą kontrolną. Obecność patogenów w układzie moczowym nie zawsze prowadzi do rozwoju stanu zapalnego i objawów choroby, ale może o im świadczyć, dlatego często przeprowadza się dodatkowo badanie bakteriologiczne - posiew moczu.

Zobacz wideo

Bakterie w moczu w ciąży - przyczyny

Bakterie w moczu częściej są wykrywane u kobiet niż u mężczyzn, głównie ze względu na predyspozycje anatomiczne kobiet, czyli mniejszą odległość między odbytem a ujściem cewki moczowej. Wpływ na sytuację ma również ciąża. Bakterie w moczu w ciąży stwierdza się mniej więcej 10 procent ciężarnych. Przyczyną są zmiany zachodzące w organizmie przyszłej mamy.

Namnażaniu się bakterii w moczu w ciąży sprzyja:

  • powiększenie rozmiarów macicy. Ta uciska organy wewnętrzne, także moczowody, co utrudnia odpływ moczu. Pojawiają się problemy z wypróżnianiem, dochodzi do poszerzenia się miedniczek nerkowych i zastoju moczu. Zalegający w pęcherzu mocz staje się pożywką dla bakterii,
  • burza hormonalna. Zmiany w gospodarce hormonalnej wpływają na zmniejszenie napięcie mięśni moczowodów, efektem czego jest zatrzymywanie moczu. Spadek napięcia mięśni gładkich zwiększa ryzyko cofania moczu z pęcherza moczowego do moczowodów,
  • zmiana odczynu moczu ciężarnych na mniej kwaśny, a także częstsza obecność białka i glukozy, która również stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii. Stan ten sprzyja zakażeniom dróg moczowych.

Bakterie w moczu w ciąży w niewielkiej ilości mogą również być wynikiem zanieczyszczenia próbki moczu florą fizjologiczną.

Bakterie w moczu w ciąży - bakteriomocz bezobjawowy

W większości przypadków bakterie w moczu w ciąży nie wywołują żadnych objawów. Stan taki określa się mianem bakteriomoczu bezobjawowego. Rozpoznaje się go, gdy nie ma objawów zakażenia układu moczowego, ale gdy w dwóch niezależnych badaniach moczu stwierdza się ten sam szczep bakterii w ilości 105/ml. Należy wówczas zastosować lek przeciwbakteryjny.

Na problem bezobjawowego bakteriomoczu u ciężarnych zwraca uwagę prof. dr hab. med. Dariusz Moczulski z Kliniki Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, który podkreśla, że leczenie bezobjawowej bakteriurii jest konieczne, ponieważ stan ten wiąże się ze zwiększonym ryzykiem porodu przedwczesnego oraz niskiej masy urodzeniowej dziecka. Ryzyko to zmniejsza zastosowanie leku przeciwbakteryjnego. Wykonanie posiewu moczu i zastosowanie leku przeciwbakteryjnego powinno być złotym standardem u każdej kobiety w ciąży.*

Jeśli dochodzi do zakażenia pęcherza lub nerek, objawy są charakterystyczne.

Bakterie w moczu w ciąży - objawy

Zapalenie pęcherza wywołuje:

  • ból i pieczenie w czasie oddawania moczu,
  • ból podbrzusza - pęcherza moczowego,
  • uczucie parcia na pęcherz i potrzebę natychmiastowego oddania moczu,
  • zmianę barwy moczu. Pojawia się krwiomocz - mocz jest zabarwiony na czerwono. Obserwuje się zwiększoną ilość oddawanego moczu.

Zdarza się, że dochodzi do powikłań. Konsekwencją zapalenia pęcherza jest odmiedniczkowe zapalenie nerek. Choroba wywołuje:

Obserwuje się różne rodzaje bakterii w moczu, jednak za zapalenie pęcherza najczęściej odpowiada Escherichia coli, czyli pałeczka kałowa. Bakteria ta bytuje w jelicie grubym, jednak może przedostać się z okolicy odbytu do ujścia cewki moczowej.

Bakterie w moczu w ciąży - leczenie

Bakterie w układzie moczowym, choć nie zawsze wywołują stan zapalny i objawy choroby,  stanowią zagrożenie dla zdrowia matki i dziecka. Infekcja układu moczowego w ciąży, z uwagi na szybką drogę szerzenia się oraz wynikające z tego bezpośrednie zagrożenie dla dziecka, jest bardzo niebezpieczna. To dlatego tak ważne jest regularne badanie moczu u kobiet w ciąży.

Czy bakterie w moczu w ciąży się leczy? Tak. Niezależnie od tego, czy zakażenie przebiega bezobjawowo, czy towarzyszą mu dokuczliwe objawy, konieczne jest leczenie, czyli podanie antybiotyku. O doborze leku decyduje lekarz - nie wolno leczyć się na własną rękę. Co jeszcze jest ważne? Przed wdrożeniem terapii powinno się wykonać posiew moczu, by zidentyfikować bakterię, która jest przyczyną problemu oraz określić, na jakie antybiotyki wrażliwy jest dany patogen. Po zastosowaniu antybiotyku dochodzi do wyleczenia zakażenia, jednak każda przyszła mama musi przeprowadzać regularne kontrole moczu.

W przypadku wystąpienia objawów wskazujących na zakażenie układu moczowego lub jego podejrzenia należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza rodzinnego, lekarza prowadzącego ciążę lub lekarza pomocy doraźnej. Nieleczone zakażenie układu moczowego może być zagrożeniem dla zdrowia dziecka. Wiąże się z tym ryzyko:

  • przedwczesnego porodu,
  • niskiej masy noworodka,
  • niedotlenienia płodu,
  • zakażenia dziecka bakteriami.

* Źródło wypowiedzi: https://podyplomie.pl/medycyna/10599,leczenie-zakazen-ukladu-moczowego-u-kobiet-w-ciazy

Więcej o:
Copyright © Agora SA