Co to są siatki centylowe?

Co to są (per)centyle?

Percentyl wzrostu i wagi dziecka to wartość statystyczna mówiąca, ile procent dzieci waży lub mierzy tyle samo lub mniej niż twoje dziecko. Przykładowo, jeśli twoje dziecko ma wagę równą 75 (per)centylowi dla danego wieku, oznacza to, że w losowej próbce 100 dzieci w tym wieku przeciętnie 75 z nich będzie od niego lżejszych.

Co to są siatki centylowe?

Siatki centylowe są to wykresy, na których pokazane są centyle przypisane do określonej wagi i wzrostu dzieci w różnym wieku i różnej płci (siatki dla dziewczynek i chłopców są różne).

Średni wzrost i waga to te, które ma połowa dzieci w danym wieku. Oznacza to, że waga lub wzrost jest na poziomie 50. centyla. Górną granicą normy jest 97. centyl (dzieci bardzo wysokie), a dolną - 3. (dzieci rosnące zdecydowanie wolniej niż inne).

Jak czytać siatki centylowe?

Po podaniu danych takich tak wiek, płeć, waga, wzrost dziecka otrzymujesz wykres z zaznaczonym punktem, w którym wypadł wynik. Jest to centyl, w którym mieści się twoje dziecko. Jeśli jest to np. centyl 75., oznacza to, że twoje dziecko jest cięższe od 75% dzieci jego płci i w jego wieku, a lżejsze od 25%.

Wprowadzając co jakiś czas najnowsze pomiary swojego dziecka, możesz uzyskać krzywą rozwoju. Jeżeli biegnie ona cały czas w tym samym przedziale centylowym (lub w dwóch sąsiednich), to znaczy, że dziecko rozwija się harmonijnie.

Czym są kolorowe linie na wykresie?

Na siatce zaznaczonych jest 5 wartości: centyl 3, 10, 25, 50, 75, 90 i 97. Za alarmujące, wymagające nadzoru lekarza oraz prawdopodobnie interwencji uważa się wartości poniżej 3. i powyżej 97. centyla. Jeśli wartości są poniżej 10. i powyżej 90. centyla, niekoniecznie świadczy to o nieprawidłowości, jednak konsultacja medyczna jest dobrym pomysłem. Podobnie, jeśli wartości są w normie, ale zachodzi rozbieżność pomiędzy wagą a wzrostem.

Jak ważyć dziecko?

Dla niemowląt istnieją specjalne wagi, które można kupić lub wypożyczyć. Można też poprosić lekarza o zważenie podczas wizyty i podanie wyniku (zwykle robi to rutynowo). Jeśli posiadasz w domu inną stabilną, dokładną wagę, to możesz próbować ważyć samodzielnie.

Jak mierzyć wzrost dziecka?

Wzrost niemowląt mierzy się inaczej niż dzieci, które już chodzą. Długość niemowlęcia można mierzyć "na raty" - np. od głowy do bioder, następnie do kolana, a potem do stóp. Wskazane jest to szczególnie w początkowym okresie, kiedy dziecko nie prostuje nóżek samodzielnie. Pamiętaj, że nie wolno tego robić na siłę!

Starsze dziecko - najlepiej bose i rozebrane do bielizny, bo wtedy widać, czy ma proste plecy - poproś, żeby stanęło przy framudze. Kolana i stopy powinny być złączone, ręce swobodnie opuszczone wzdłuż tułowia, wzrok skierowany na wprost. Przyłóż ekierkę jednym bokiem do głowy, a drugim do framugi, odczytaj wynik na centymetrze. Dla większej dokładności warto pomiar wykonać trzykrotnie (w przerwach dziecko powinno przejść się parę kroków) i wyciągnąć średnią. Ostateczny wynik zapisz w zeszycie wraz z datą.

Żeby ocenić, czy malec rośnie w prawidłowym tempie, trzeba porównać ze sobą dwa pomiary wykonane w odstępie pół roku. Porównanie będzie miarodajne, jeśli za każdym razem użyjemy tej samej miarki.

W jakich warunkach dokonywać pomiarów?

Oczywiście nic na siłę. Dziecko powinno być spokojne i zrelaksowane. Jeśli ma zły dzień, wierci się i marudzi, lepiej przełożyć pomiar.

Do ważenia dziecko należy rozebrać (należy także zdjąć pieluszkę - wypełniona potrafi skutecznie zafałszować pomiar, zwłaszcza w pierwszym okresie). W związku z tym w pomieszczeniu powinno być ciepło, a sam pomiar powinien trwać krótko.

Ze względu na dobowe wahania wagi dziecka, dobrze, jeśli pomiar odbywa się o podobnej porze dnia.

Jak często dokonywać pomiarów?

Nie warto mierzyć za często. Przy częstych pomiarach różnice będą minimalne i możesz się niepotrzebnie niepokoić, że dziecko nie rośnie czy nie przybiera na wadze. Z drugiej strony w pierwszym okresie, przy karmieniu piersią, ważenie pozwala ocenić, czy karmienie jest prawidłowe. Skonsultuj się z lekarzem lub położną. W późniejszym okresie - o ile lekarz nie zaleci inaczej - wystarczy mierzyć nie częściej niż co dwa tygodnie i nie rzadziej niż co miesiąc.

Więcej o:
Copyright © Agora SA