Skala Apgar

- Miał 10 punktów w skali Apgar - chwali potomka młoda mama. - Mój miał tylko 8 - mówi druga i nie wie, czy się martwić, czy nie.

Tuż po porodzie noworodka bada pediatra. Malec jest mierzony, ważony, a stan jego zdrowia ocenia się według tak zwanej skali Apgar, która pozwala szybko określić, jak noworodek radzi sobie po przyjściu na świat.

Malec zbiera punkty za:

oddychanie,

liczbę uderzeń serca na minutę,

zabarwienie skóry,

napięcie mięśni,

odruchy.

Za każdą konkurencję tego pięcioboju może otrzymać 0, 1 lub 2 punkty. Ocenę przeprowadza się w pierwszej, trzeciej, piątej i dziesiątej minucie życia.

Pierwsze punkty - za pierwszy oddech.

Rozpoczęcie samodzielnego oddychania to najtrudniejsze zadanie, z jakim musi się uporać noworodek po przyjściu na świat. W brzuchu wszystkiego, co potrzebne do życia, dostarcza mu mama. Tlen i substancje odżywcze wędrują do niego naczyniami krwionośnymi przez łożysko. Płuca - jeszcze nieczynne - są zapadnięte, wypełnione płynem i słabo ukrwione. Układ oddechowy zaczyna się intensywnie przygotowywać do pierwszego oddechu dopiero około 25. tygodnia ciąży. Wzrasta wtedy liczba pęcherzyków płucnych i naczyń krwionośnych; rozpoczyna się produkcja surfaktantu - substancji, dzięki której płuca nie zapadają się po pierwszym wdechu. W 38. tygodniu ciąży płód jest już gotowy do samodzielnego oddychania.

Po porodzie przecina się pępowinę i dziecko łapie pierwszy oddech - pęcherzyki płucne wypełniają się powietrzem, czemu zwykle towarzyszy głośny krzyk.

Jeżeli wszystko przebiega prawidłowo, początkowe łapczywe oddechy już w ciągu kilku minut stają się regularne, mocne, o częstotliwości 40-60 na minutę. Pierwszy etap przystosowania do świata malec ma za sobą. Za oddychanie dostaje 2 punkty w skali Apgar. Jednak nie zawsze oddech noworodka jest od razu pewny i miarowy.

Najczęstsze przyczyny problemów z oddychaniem to:

cukrzyca lub inna choroba matki;

przedwczesny poród (układ oddechowy wcześniaka nie jest jeszcze gotowy do samodzielnego oddychania);

przedłużający się lub skomplikowany poród (nieprawidłowe ułożenie dziecka, zakażenie wewnątrzmaciczne);

podawanie matce leków w czasie porodu (np. Dolarganu).

Słabo, nieregularnie oddychający malec otrzymuje 1 punkt. Dopóki oddech się nie wyrówna, dziecku podaje się tlen. Dodatkowo może pomóc pocieranie stóp i pleców noworodka. Jeżeli maluch ma trudności ze złapaniem pierwszego oddechu, jeśli sinieje - lekarze natychmiast rozpoczynają sztuczne oddychanie, by zapobiec niedotlenieniu mózgu. Dziecko nie otrzymuje wtedy punktów.

Kolejne punkty malec dostaje za pracę serca.

Wraz z odcięciem pępowiny i pierwszym oddechem zmienia się droga, którą krąży krew: zamykają się naczynia pępowinowe i drożny dotychczas otwór między prawą i lewą częścią serca; zaczyna działać krążenie płucne. Serce bije miarowo, w rytmie około 140 uderzeń na minutę. Jeżeli tętno przekracza 100 na minutę, dziecko otrzymuje 2 punkty w skali Apgar, jeśli jest poniżej 100 - tylko 1 punkt.

Ponieważ układ oddechowy i krążenia są ściśle ze sobą połączone, wystarczy, że dziecko jest niedotlenione, a już słabnie akcja serca. Zazwyczaj podanie tlenu pozwala na szybkie wyrównanie tych zaburzeń. Jeśli nie, to może oznaczać, że maluch ma wrodzoną wadę układu krążenia (konieczne będą dalsze badania).

Gdy dziecko rodzi się bez wyczuwalnego tętna, trzeba prowadzić masaż serca i sztuczne oddychanie. Maluch nie otrzymuje punktów do czasu, aż serce podejmie pracę.

Do przyznania punktów za zabarwienie skóry

wystarczy rzut oka na noworodka. Jeśli jego ciało jest różowe, otrzymuje 2 punkty. Kolor skóry zależy od stężenia tlenu we krwi - im go mniej, tym dziecko jest bardziej blade, a nawet sine. Jeżeli sinica obejmuje tylko nogi lub ręce, maluch otrzymuje 1 punkt, jeżeli całe ciało - punktów brak. Sine zabarwienie jest najczęściej skutkiem trudności z oddychaniem w pierwszych chwilach po urodzeniu i z reguły mija po podaniu tlenu.

Jeśli jednak siny kolor skóry utrzymuje się, przyczyną może być:

wada serca;

nieprawidłowa budowa układu oddechowego;

ogólne zakażenie (posocznica);

zbyt niski poziom cukru we krwi.

Ponieważ kolor skóry zależy od funkcjonowania układu krążenia i układu oddechowego, dziecko, które otrzymuje po 2 punkty za rytm serca i oddechów, ma też zwykle maksimum punktów za zabarwienie skóry.

Następne punkty w skali Apgar malec dostaje za napięcie mięśni.

Zdrowy noworodek układa się po porodzie dokładnie tak jak w macicy: ma zgięte ręce i nogi we wszystkich stawach. Mięśnie jego kończyn są napięte, stawiają niewielki opór przy próbie prostowania. Za dobrze napięte mięśnie i prawidłowe ruchy kończyn malec otrzymuje 2 punkty. To znak, że w chwili badania centralny układ nerwowy, który zawiaduje napięciem mięśni, działa prawidłowo. Jeżeli w okresie ciąży lub porodu doszło do niedotlenienia układu nerwowego, napięcie może być osłabione. Maluch dostaje wtedy 1 punkt. Gdy napięcie jest bardzo niskie, mięśnie są wiotkie (dziecko "leci przez ręce"), punktów brak.

O dojrzałości układu nerwowego świadczy również reakcja na cewnik, wprowadzany malcowi do nosa. Bada się w ten sposób, czy nos dziecka jest drożny, i przy okazji obserwuje, jak maluch to znosi. Jeżeli kicha, kaszle i wyraźnie daje znać, że sobie tego nie życzy, odruch obronny jest w pełni prawidłowy i maluch zyskuje 2 punkty. Jeżeli reaguje jedynie grymasem, dostaje 1 punkt; przy braku reakcji punktów brak.

A teraz pora na podsumowanie wyników.

Przyjmuje się, że jeżeli dziecko zdobyło:

7-10 punktów - jego stan jest dobry;

4-6 punktów - jego stan jest średni (maluch wymaga podania tlenu i dokładnej obserwacji);

0-3 punkty - jego stan jest ciężki (konieczne jest wspomaganie oddychania i pracy serca).

Ponieważ stan dziecka poprawia się często z minuty na minutę, ważna jest nie sama wartość zdobytych punktów, ale tempo zmian. Właśnie dlatego lekarz nie ogranicza się do jednorazowej obserwacji, lecz przeprowadza ocenę kilkakrotnie.

Jeżeli malec prawidłowo rośnie i przybiera na wadze, nie choruje, to nie ma najmniejszych powodów, by martwić się tym, że w pierwszej minucie dostał punktów 8, a nie 10. Wszak najważniejsze, by dziecko zdrowo się rozwijało w każdej następnej minucie swojego życia.

Więcej o:
Copyright © Agora SA