Witamina PP: rola i zapotrzebowanie. Gdzie jej szukać?

Witamina PP pełni w organizmie ważną rolę. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania mózgu i obwodowego układu nerwowego. Zarówno jej niedobór, jak i nadmiar są niekorzystne dla organizmu. Za co jeszcze odpowiada witamina PP?

Witamina PP (B3, niacyna, kwas nikotynowy) to witamina z grupy B. Jest nazywana witaminą B3, ponieważ była odkryta jako trzecia z tej grupy. Jej nazwa - witamina PP - pochodzi zaś od pierwotnej anglojęzycznej nazwy "Pellagra-Preventing factor". Niacyna została pierwszy raz opisana przez Hugo Weidela w 1873 roku.

Witamina PP jest odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie mózgu i obwodowego układu nerwowego. Bierze udział w syntezie hormonów płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny, a także przemianach metabolicznych. Reguluje poziom cholesterolu we krwi, rozszerza naczynia krwionośne, współdziała w syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów. Hamuje toksyczne działanie związków chemicznych i leków, poprawia ukrwienie skóry i kondycję włosów.

Ponadto witamina B3 może pomóc w walce z bakteriami, które są odporne na antybiotyki. Z badań opublikowanych w "Journal of Clinical Investigation" wynika, że witamina PP poprawia zdolność komórek odpornościowych do zabijania bakterii Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty). Pod wpływem witaminy zwiększa się liczba neutrofilów - białych krwinek, które potrafią zabijać i pochłaniać szkodliwe bakterie.

Witaminy z grupy B to prawdziwa brygada do zadań specjalnych. Niezbędna do prawidłowej pracy układu nerwowego i przemiany materii, ale także potrzebna twojej skórze, krwi, układowi odporności. Gdzie ich szukać?

Zobacz wideo

Witamina PP - zapotrzebowanie

Zalecane dzienne zapotrzebowanie niacyny zależy od wieku i wynosi:

  • 6-10 mg/dzień dla dzieci od 1. do 3. roku życia,
  • 8-16 mg/dzień dla dzieci starszych,
  • 10-16 mg/dzień dla młodzieży,
  • 18 mg/dzień dla kobiet w ciąży,
  • 17 mg/dzień dla kobiet karmiących piersią,
  • 14 mg/dzień dla kobiet,
  • 16 mg/dzień dla mężczyzn.

Witamina PP - gdzie jej szukać?

W żywności witamina PP występuję w postaci kwasu nikotynowego i jego amidu. Kwas nikotynowy jest obecny w większych ilościach w produktach pochodzenia zwierzęcego, a amid kwasu nikotynowego w produktach pochodzenia roślinnego. Obydwa związki wykazują taką samą aktywność biologiczną.

Witaminy PP należy szukać w mięsie i przetworach mięsnych. Szczególnie bogate w witaminę B3 jest mięso drobiowe i wieprzowe. Źródła roślinne kwasu nikotynowego to ziemniaki, orzechy (zwłaszcza orzeszki ziemne) i ziarna zbóż (zwłaszcza otręby pszenne, mąka z pełnego przemiału). Niacyna występuje również w drożdżach spożywczych, rybach morskich (zwłaszcza łosoś i tuńczyk, wędzona makrela). Można jej też szukać w warzywach: ziemniakach, pomidorach, cebuli.

Witamina PP - objawy i skutki niedoboru

Do niedoboru niacyny może prowadzić niedożywienie, alkoholizm, dieta pozbawiona witaminy PP, długie stosowanie leków na gruźlicę lub choroby upośledzające wchłanianie z jelit i nerek.

Małe niedobory niacyny mogą powodować zwolnienie metabolizmu, przez co obserwuje się zmniejszenie tolerancji na zimno. Duże niedobory witaminy PP w organizmie mogą prowadzić do rozwoju pelagry. Charakterystyczne objawy to tzw. "zespół 4d" (dermatitis - zapalenie skóry, diarrhoea - biegunka, dementia - otępienie, death - śmierć). Nieleczona choroba prowadzi do śmierci.

Choroba objawia się:

  • zaczerwienieniem i szorstkością skóry na obszarach, które są narażone na ucisk, otarcia czy działanie promieni słonecznych,
  • hiperpigmentacja. Przebarwienia, czyli ciemnobrązowe plamy pojawiają się zwłaszcza na dłoniach, szyi i twarzy,
  • złuszczenia naskórka, zgrubienie skóry,
  • zapalenie jamy ustnej, zapalenie języka, zespół krowiego języka, zaburzenia układu pokarmowego i biegunki,
  • zapalenie nerwów, zaburzenia układu nerwowego,
  • zaburzenia psychiczne, poirytowanie, słaba koncentracja, amnezja, majaczenie, lęki, zmęczenie, apatia, nadmierna aktywność oraz depresja.

W przypadku niedoboru witamina PP może być podawana domięśniowo i doustnie.

Witamina PP - objawy i skutki nadmiaru

Nadmiar witaminy B3 w organizmie najczęściej jest skutkiem ubocznym przedawkowania tabletek. Wskutek nadmiaru witaminy PP zwiększa się oporność na insulinę u osób dorosłych z wysokim ryzykiem wystąpienia cukrzycy insulinozależnej. Przyjmowanie przez dłuższy czas dużych dawek może powodować martwicę wątroby, arytmię serca, zaburzenia skórne oraz zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Skutkiem ubocznym dużych dawek niacyny może być hiperurykemia, a przez to pogarszająca się dna moczanowa. Poziom niacyny jest zwykle badany w moczu.

Więcej o:
Copyright © Agora SA