Aktualny schemat żywienia niemowląt i rozszerzanie diety opierają się na zaleceniach opracowanych przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Dzisiejsze wytyczne są elastyczne - nie zawierają ścisłych zaleceń. Obowiązują jedynie określone przedziały czasowe, a rodzice mają dowolność we wprowadzaniu nowych dań do diety niemowlęcia. Zasada jest prosta: rodzic decyduje, kiedy i co zje dziecko, a dziecko decyduje, czy i ile zje. Kiedyś rodzice, którzy rozpoczynali rozszerzanie diety niemowlaka posiłkowali się kalendarzem, który wskazywał, w jakim miesiącu należy wprowadzić nowy, konkretny pokarm.
Mówiąc o rozszerzaniu diety nie sposób pominąć produkty, których dziecko w pierwszym roku życia nie powinno jeść:
Aktualny schemat żywienia niemowląt rozszerzanie diety zaleca po ukończeniu 17. tygodnia życia, ale nie później niż w 26. tygodniu życia, czyli między 5. a 7. miesiącem życia. Nieco inaczej wygląda to w przypadku maluchów karmionych piersią i karmionych sztucznie. Wytyczne są zgodne z zaleceniami ESPGHAN (The European Society for Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition) oraz EFSA (EuropeanFood SafetyAuthority).
Specjaliści zajmujący się żywieniem niemowląt i dzieci zalecają, aby maluchy były karmione wyłącznie mlekiem matki przez pierwsze 6 miesięcy życia. Tym samym u niemowląt karmionych wyłącznie piersią pierwsze posiłki uzupełniające należy wprowadzić po ukończeniu 6. miesiąca życia. U niemowląt, które są karmione mlekiem modyfikowanym (tak zwane karmienie sztuczne), rozszerzanie diety można rozpocząć 1-2 miesiące wcześniej.
Wprowadzanie produktów uzupełniających do diety niemowląt jest konieczne. Wynika ze zwiększającego się zapotrzebowania na składniki odżywcze, których - po pewnym czasie - samo mleko nie może zaspokoić. Dietę rozszerza się, gdy niemowlę dojrzewa do przyjmowania pokarmów stałych i utrzymania się w pozycji półsiedzącej oraz zanika naturalny odruch usuwania z buzi ciał obcych. Poza tym dziecko uczy się kontrolować ruchy głowy i szyi.
Rozszerzanie diety dziecka opiera się na kilku zasadach, zgodnie z aktualnym schematem żywienia niemowląt.
W Polsce wprowadzanie pokarmów uzupełniających najczęściej rozpoczyna się od podania dziecku:
Specjaliści w dokumencie „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci” wyjaśniają, że pierwszymi pokarmami uzupełniającymi w diecie niemowlęcia powinny być warzywa, z uwagi na większe trudności w akceptacji ich smaku. Owoce należy wprowadzać dopiero po około 2 tygodniach, kontynuując podawanie warzyw.
Od jakich produktów warto rozpocząć rozszerzanie diety? Od marchwi, ziemniaków, dyni czy brokułów, a także jabłek, bananów i gruszek. Pierwszym mięsem, którego smak powinno poznać dziecko jest drób, królik lub cielęcina. Dodaje się je, ugotowane oddzielnie, do zupy warzywnej. Pierwsze ryby idealne dla dziecka to tłuste gatunki morskie, takie jak śledź, szprota, łosoś. A jajka? Nie ma podziału na białko i żółtko jaja. Dziecko może zacząć je jeść w tym samym czasie. Wyjątkiem jest sytuacja, jeżeli niemowlę jest alergikiem. Wówczas należy wprowadzić najpierw żółtko, dopiero potem całe jajko, by móc obserwować reakcje organizmu.
Według zaleceń WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) dzieci karmione częściowo piersią powinny otrzymywać:
Aktualny schemat żywienia niemowląt i wytyczne specjalistów wskazują, by podczas rozszerzania diety podawać dziecku pokarmy o określonej konsystencji. I tak: