Cebula to zwyczajowa nazwa warzywa, które należy do rodziny amarylkowatych. Jej prawidłowa nazwa botaniczna to czosnek cebula (gatunek należy do rodzaju czosnek). Choć cebula jest rośliną klimatu umiarkowanego, hoduje się ją niemal we wszystkich krajach - nie występuje w stanie dzikim. Jest łatwa do uprawy i przechowywania. Najpopularniejszą odmianą jest cebula żółtą, można również kupić cebulę czerwoną, cebule dymkę, cebulę cukrową czy szalotkę. Jest najbardziej uniwersalnym warzywem świata. Można ją jeść w każdej postaci: surową, gotowaną, grillowaną, duszoną lub smażoną. W celach leczniczych można ją stosować wewnętrznie i zewnętrznie.
Cebula - wartości odżywcze i właściwości lecznicze
Cebula jest nie tylko smacznym warzywem o wyrazistym smaku. Posiada wiele właściwości prozdrowotnych i leczniczych.
Jest dobra na przeziębienie, ponieważ działa przeciwkaszlowo i pomaga przy bólu gardła. Jej sok jest nie do przecenienia. To silny antybiotyk, działa podobnie jak czosnek - jej sok niszczy wiele bakterii. Syrop z cebuli ma działanie przeciwzapalne i wykrztuśne, ponieważ upłynnia wydzielinę zalegająca w gardle, a i ułatwia pozbycie się jej, stąd uzupełnia leczenie przy infekcjach górnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie gardła, zapalenie zatok przynosowych, angina, zapalenie migdałków czy zapalenie oskrzeli.
Jak zrobić syrop z cebuli dla dzieci na mokry kaszel? Wystarczy pokroić cebulę w plasterki, układać je warstwami w wysokiej szklance lub miseczce, przesypując krążki cukrem (można go zastąpić miodem). Po kilku godzinach syrop z cebuli jest gotowy.
Ale to nie wszystko. Cebula ma wiele innych właściwości zdrowotnych. I tak:
- wspiera leczenie cukrzycy (zawiera glukokininę, hormon roślinny o właściwościach przeciwcukrzycowych), obniża poziom cukru we krwi,
- wspiera układ krążenia - zawiera wiązki siarki, które działają ochronnie na serce, zmniejszają lepkość krwinek, obniżają ryzyko powstawania skrzepów,
- obniża stężenie złego cholesterolu LDL i reguluje ilość dobrego cholesterolu HDL,
- pomaga leczyć trądzik,
- wspiera leczenie czyraków, ropni,
- ułatwia gojenie ran, opuchlizny, pęknięć skóry (stosuje się kompresy z cebuli),
- łagodzi skutki oparzeń i użądleń (stosuje się okłady z plastrów cebuli),
- ma działanie przeciwutleniające i przeciwnowotworowe (zawiera kwercetynę),
- pomaga złagodzić wiele reakcji alergicznych, również związanych z astmą (dzięki kwercetynie),
- pomaga w odrobaczaniu.
Za większość jej właściwości zdrowotnych odpowiadają glikozydy, nade wszystko dwusiarczek alilo-propylowy. Cebula zawiera wiele olejków eterycznych oraz enzymów, które poprawiają trawienie. To również źródło wielu witamin (A, B, C, E, kwas foliowy) oraz składników mineralnych (siarka, żelazo, potas, magnez, mangan, fluor, wapń, fosfor).
Cebula - co warto o niej wiedzieć?
Korzystając z cebuli warto wiedzieć, że:
- Cebula prawdopodobnie pochodzi z Azji Środkowej. Przedstawiające ją rysunki, pochodzące z epoki brązu sprzed około 5000 lat p.n.e., odnaleziono w Palestynie.
- Płaczemy podczas obierania cebuli z powodu kwasu siarkowego. Gdy cebula zostaje przekrojona, z wchodzących w jej skład aminokwasów, które zawierają siarkę, powstaje lotny związek chemiczny o nazwie S-tlenek tiopropanalu. Ten przedostawszy się do powietrza i oczu rozpuszcza się w płynie łzowym - powstaje kwas siarkowy, który drażni śluzówkę oczu. Organizm próbuje rozcieńczyć tę drażniącą substancję, produkując łzy.
- Cebula ma mało kalorii. W 100 g warzywa znajduje się ich mniej niż 40.
- Cebula gotowana jest nie tylko najgorzej tolerowana, ale i najmniej skuteczna.
- Cebula podduszona jest bardziej lekkostrawna niż surowa czy smażona.
- Cebula była używana jako lek prewencyjny podczas epidemii cholery i dżumy.
- Od kiedy cebula dla dzieci? Można ją wprowadzić do diety niemowlaka po 9 miesiącu życia.
Cebula - przeciwwskazania
Ponieważ cebula jest warzywem ciężkostrawnym i wzdymającym, muszą na nią uważać:
- kobiety w ciąży, zwłaszcza te, które cierpią na zgagę czy mdłości,
- osoby, które powinny przestrzegać diety lekkostrawnej,
- chorzy na nadkwaśność, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, a także innymi chorobami układu pokarmowego,
- osoby o wrażliwym przewodzie pokarmowym,
- pacjenci z ciężkimi chorobami nerek.
