Kakao jest produktem roślinnym, zawierającym ponad 300 różnych składników. Są to m.in.: masło kakaowe (składające się z kwasów tłuszczowych, głównie oleinowego, stearynowego i palmitynowego), minerały, jak magnez, potas, wapń, żelazo i cynk, polifenole, epikatechiny, katechiny, procyjanidyny oraz inne ważne dla organizmu związki, jak np. tyramina, tryptofan i serotonina. Kakao zawiera również witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6), E oraz PP (niacyny), sporo jest też w nim błonnika, teobrominy oraz kofeiny, która pobudza, poprawia koncentrację, a także zmniejsza uczucie zmęczenia.
W 100 gramach kakao znajduje się około 230 kalorii. W 100 g. kakao białko stanowi 19.6 g, tłuszcz - 13.70 g węglowodany - 57.90 g (w tym cukry proste 1.75) oraz błonnik - 37.0 g. Kupując kakao należy zwracać uwagę na skład produktu - niektóre oprócz witamin i makroelementów zawierają także cukier, rozmaite emulgatory, tłuszcze utwardzone oraz sztuczne aromaty, które znacząco podnoszą kaloryczność oraz obniżają jakość produktu.
Kakao pochodzi z Ameryki - głównie Środkowej oraz Południowej. Produkuje się je z nasion owoców kakaowca, które następnie zostają zmielone na proszek. Kakaowiec to drzewo rosnące w klimacie równikowym, charakteryzującym się wysoką temperaturą i dużą wilgocią. Do najlepszej uprawy potrzebuje jeszcze zacienienia i ochrony przed wiatrem.
W dzisiejszych czasach kakao jest uprawiane w wielu innych miejscach na świecie poza Ameryką. Za wiodących producentów uważa się takie państwa jak: Brazylia, Ghana, Nigeria, Ekwador, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kamerun, Republika Dominikańska, Meksyk oraz Kolumbia i Togo.
Kakao (inaczej proszek lub kuch kakaowy) powstaje w wyniku rozdrobnienia półproduktu - kuchu kakaowego. Nasiona kakaowca poddawane są procesowi fermentacji, następnie płukaniu, w dalszej kolejności zaś prażeniu, w wyniku którego usuwa się łupinę nasienną. W konsekwencji pozostaje jedynie samo wnętrze nasienia i właśnie ono zostaje zmielone.
Powstała po zmieleniu miazga kakaowa to już prawie finał obróbki. Z miazgi usuwa się część tłuszczu i mamy gotowy kuch kakaowy. Na rynku znaleźć można kakao tłuste, zawierające 15-20% tłuszczu, kakao pełnotłuste mające ponad 20% tłuszczu, a także kakao niskotłuszczowe.
W starożytności wykorzystywano kakao w ponad 150 celach leczniczych. Obecnie mamy już badania potwierdzające pozytywny wpływ kakao na ludzki organizm.
Jak dowodzą badania, spożywanie kakao podnosi poziom zadowolenia. Lepszy humor zapewnia substancja określana terminem anandamid, odpowiedzialna za uczucie euforii. Anandamid to w naturalny sposób produkowany przez organizm związek, aktywizujący się po wysiłku fizycznym.
Kakao zawiera mnóstwo antyoksydantów. Najważniejsze z nich to antocyjany i katechiny. Te pierwsze, znajdujące się także w ciemnych owocach np. w winogronach lub aronii, chronią przed powstawaniem wolnych rodników. Antocyjany odbudowują i wzmacniają komórki, zaś katechiny działają energetyzująco na komórki, wskutek czego przeciwdziałają procesowi starzenia się.
Katechiny działają energetyzująco na komórki i spowalniają procesy starzenia. To kolejny dobry powód, by sięgać po surowe kakao.
Kakao zawiera dużą dawkę magnezu - ma go nawet 4-5 razy więcej niż groch, pszenica, kukurydza bądź ryż. Magnez uczestniczy w procesie regulacji pracy serca, gdzie wraz z wapniem wpływa za skurcze oraz rozkurcze mięśni. Dzięki temu pozytywnie wpływa na likwidowanie arytmii serca. Regularne spożywanie kakao zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę, insulinooporność, a także pomaga w obniżaniu złego cholesterolu.
Zawartość magnezu, wapnia, a także chromu, żelaza, manganu i cynku w kakao dobrze wpływa na poprawę koncentracji i zminimalizowanie uczucia napięcia. Dlatego kakao poleca się osobom, które prowadzą aktywny i wyczerpujący tryb życia i są narażone na dużą ilość stresu. Do zmniejszenia senności i zmęczenia przyczynia się również kofeina.