Brokuł - charakterystyka
Brokuł, nazywany także zielonym kalafiorem i kapustą szparagową, to cenne warzywo, zawierające wiele zdrowotnych właściwości. Jest rośliną jednoroczną. Wyglądem przypomina kalafior, choć wyróżnia go zielony kolor. Te dwa warzywa podobne są też w smaku, jednak brokuły są delikatniejsze, a to oznacza, że łatwiej je łączyć z innymi składnikami, przygotowując różnorodne potrawy.
Brokuł ma długą, grubą łodygę, zakończoną kwiatostanem (tak zwaną różą), składającą się z nierozwiniętych pączków kwiatowych. Brokuł ozdabiają także liście w tym samym kolorze. Idealny brokuł, czyli świeży, dobrze rozwinięty i idealny do spożycia, powinien mieć ściśle do siebie przylegające główki różyczek o ciemnozielonym lub purpurowym odcieniu - bez jakichkolwiek śladów zażółcenia. Łodyga powinna być jędrna i obrośnięta zdrowo wyglądającymi, zielonymi liśćmi. Jeśli łodyga w brokułach jest twarda i raczej biała niż zielona, to warzywo nie będzie dobre do spożycia.
Warto wiedzieć, że istnieją odmiany brokułów, które nie mają zwartej i okrągłej główki - ich różyczki osadzone są jakby wzdłuż łodygi. Ilość rodzajów tego warzywa może obejmować nawet kilkadziesiąt odmian, które odróżniają się od siebie kolorem - od szałwiowej, przez ciemnozieloną, aż po zielono-purpurową.
Brokuły - wartości odżywcze
Brokuły mają cenne właściwości zdrowotne: chronią przed wieloma chorobami i dolegliwościami. Zawdzięczamy to ich wysokiej zawartości witamin, składników mineralnych i tak zwanego sulforafanu, czyli silnego przeciwutleniacza. Oto podsumowanie właściwości odżywczych ugotowanych brokułów - w 100 gramach:
- Wartość energetyczna - 35 kcal
- Białko ogółem - 2,38 g
- Tłuszcz - 0,41 g
- Węglowodany - 7,18 g
- Błonnik - 3,3 g
Witaminy
- Witamina C - 64,9 mg
- Tiamina - 0,063 mg
- Ryboflawina - 0,123 mg
- Niacyna - 0,553 mg
- Witamina B6 - 0,200 mg
- Kwas foliowy - 108 μg
- Witamina A - 1548 IU
- Witamina K - 141,1 μg
Minerały
Brokuły - dlaczego warto je jeść?
- Mają działanie antynowotworowe
Według naukowców, te zielone warzywa wykazują silne działanie antynowotworowe - chronią organizm m.in. przed rakiem prostaty, piersi, płuc i jelita grubego. A wszystko to za sprawą cennego przeciwutleniacza, tak zwanego sulforafanu, który zapobiega tworzeniu się rakowych mutacji DNA, a także pomaga likwidować powstający nowotwór.
- Pomagają złagodzić działania autyzmu
Brokuły pomagają w czasowym łagodzeniu objawów autyzmu - i to również dzięki zawartości sulforafanu. Składnik ten likwiduje stany zapalne, spowodowane przez stres oksydacyjny, który jest charakterystyczny właśnie dla chorujących na autyzm.
- Zdrowsze oczy
Zawartość takich substancji, jak: luteina, zeaksantyna oraz witaminy z grupy B i C znacząco wpływają na zachowanie dobrego wzroku, szczególnie w przypadku osób, którym wzrok psuje się wraz z upływającymi latami. Ponadto, dzięki regularnemu spożywaniu brokułów, zachodzi mniejsze ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej.
- Na odchudzanie
Brokuły są jednym z najmniej kalorycznych warzyw - 100 gramów ugotowanych brokułów zawiera tylko 35 kalorii. Dodatkowo, ze względu na wysoką zawartość błonnika, dają na długi czas uczucie sytości (błonnik skutecznie wypełnia żołądek). Dzięki temu można się nasycić dobrymi kaloriami, nie ulegając tak łatwo pokusie podjadania innych smakołyków. Z tego powodu polecane są osobom marzącym o szczupłej sylwetce. Trzeba jednak pamiętać, że zjedzone w zbyt dużej ilości i za często, mogą powodować nieprzyjemne wzdęcia i tworzenie się gazów.
- Na mocne i elastyczne stawy
Brokuły zawierają dużą ilość witaminy C, która jest niezbędna w procesie wytwarzania kolagenu, budującego chrząstkę. Kolagen jest także potrzebny do właściwej pracy stawów i ścięgien, poprawia stan tkanki łącznej. Te warzywa są zalecane tym, którzy zmagają się z problemami związanymi ze zwyrodnieniami stawów.
- Na obniżenie ciśnienia
Brokuły są polecane osobom, które cierpią na nadciśnienie tętnicze. Zawierają dużo potasu, który udrażnia naczynia krwionośne, dzięki czemu krew może swobodniej przepływać. Taki stan, kiedy krew ma możliwość swobodnego przepływu, w żyłach nie ma zwężeń - sprzyja obniżaniu się ciśnienia krwi. Co więcej, potas wpływa na przyspieszanie wydalania zbyt dużej ilości sodu, a to także w korzystny sposób reguluje ciśnienie.
Brokuły - metody przyrządzania
Brokuły nie powinny być spożywane na surowo. Można je za to przygotowywać na kilka sposób - w zależności od planowanej potrawy i własnego gustu. Po pierwsze, można je zwyczaje ugotować. Umyte brokuły wrzucamy do wrzącej wody - pozwoli to zachować najwięcej swoich soków - i gotujemy przez 5-7 minut.
Po drugie, brokuły można smażyć, choć jest to dość mało popularna metoda. Warzywa smaży się w stosunkowo niskiej temperaturze przez około 3 minuty. Jej zaletą jest jednak to, że traci znacznie mniej cennych wartości niż w czasie gotowania.
Brokuły można także blanszować - zalewamy je wodą o maksymalnej temperaturze 76 stopni na kilka minut, by następnie szybko włożyć je do zimnej wody. Tak przygotowujemy tylko różyczki; łodygi nie będą się nadawały do jedzenia. Ostatnim sposobem jest moczenie - polecane osobom lubiącym spożywanie surowych brokułów. Moczenie odbywa się w osolonej bądź zakwaszonej wodzie - najlepiej przez około 15 minut.
