Witamina A - właściwości, źródła, niedobór i nadmiar. Witamina A w ciąży

Witamina A jest potoczną nazwą kilku związków chemicznych z grupy retinoidów. Należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (tak jak witaminy D, E i K). W organizmie witamina A magazynowana jest jako retinol w tkance tłuszczowej i w wątrobie.

Witamina A jest jedną z najwcześniej odkrytych witamin. Choć skutki jej niedoboru ustalono już w starożytności (chodzi o "kurzą ślepotę", czyli słabsze widzenie po zmroku), to nazwę nadano jej dopiero w latach 20. XX wieku.

Witamina A - rola w organizmie

Witamina A ma duże znaczenie dla funkcjonowania człowieka, a jej działanie jest bardzo szerokie. Okazuje się, że witamina A:

• wchodząc w skład barwnika wzrokowego (rodopsyna), bierze udział w procesie widzenia,
• uczestniczy w prawidłowym przebiegu procesów wzrostowych - reguluje wzrost komórek organizmu, przyspiesza odnowę naskórka, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie błon komórkowych,
• działa przeciwnowotworowo i spowalnia postęp choroby nowotworowej,
• zapobiega zakażeniom, chroni układ oddechowy przed drobnoustrojami, buduje odporność organizmu, pomaga zwalczać bakterie i wirusy,
• bierze udział w syntezie białek i w przemianach lipidów (tłuszczów),
• utrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci, zmniejsza utratę wody ze skóry, zwiększa wytwarzanie kolagenu i elastyny, likwiduje zmarszczki i przebarwienia. Stanowi dodatkowy filtr przeciwsłoneczny. Może wspomagać leczenie trądziku.

Witaminę A, ze względu na jej właściwości, znaleźć można w wielu kosmetykach.

Źródła witaminy A

Witamina ta musi być dostarczana w pożywieniu, ponieważ organizm nie umie jej syntetyzować. Witamina A występuje naturalnie w dwóch postaciach: jako retinol - w pokarmach pochodzenia zwierzęcego oraz jako prowitamina A, czyli beta-karoten, w produktach pochodzenia roślinnego (beta-karoten jest wykorzystywany w mniejszym stopniu niż retinol).

Witaminę A można znaleźć w nabiale (głównie w maśle), niektórych tłustych rybach, podrobach zwierzęcych (najwięcej w wątrobie), jajach, warzywach (marchwi, szpinaku, pomidorach, czerwonej papryce i sałacie) oraz owocach (morelach, brzoskwiniach, śliwkach). Bardzo dobrym źródłem witaminy A jest tran.

Witamina A - niedobór

Niedobór witaminy A w organizmie może być wynikiem diety ubogiej w białka bądź tłuszcze lub zaburzenia wchłaniania witaminy A. Niektóre grupy osób potrzebują większej ilości witaminy A niż inni. Są to na przykład seniorzy oraz ludzie długo pracujący przy komputerach.

Niedobór witaminy A najczęściej objawia się:

• "kurzą ślepotą", czyli gorszym widzeniem o zmroku, a także suchością oka,
• suchą i szorstką skórą, głównie na łokciach i kolanach,
• spadkiem odporności, podatnością na infekcje bakteryjne i wirusowe,
• wypadaniem włosów, łamliwością paznokci, kłopotami z cerą (trądzik, wysypka, wypryski).

W przypadku niedoboru witaminy A należy do diety włączyć produkty w nią bogate lub rozważyć suplementację. Jej niedobory doskonale uzupełnia tran.

Witamina A - nadmiar

Nadmierne spożycie witaminy A, z uwagi na fakt magazynowania się jej w wątrobie, nie jest obojętne dla zdrowia. Jest toksyczne, a objawami nadmiaru witaminy A w organizmie są:

• drażliwość,
• nudności i wymioty,
• bóle głowy, stawów i mięśni,
• świąd skóry, zmiana zabarwienia skóry,
• powiększenie wątroby i śledziony.

Gdy dojdzie do nagromadzenia witaminy A w organizmie, należy ograniczyć produkty bogate w tę witaminę, a i odstawić suplementy diety, w których obecna jest witamina A.

Witamina A w ciąży

Na witaminę A szczególnie powinny uważać kobiety w ciąży, ponieważ w nadmiarze jest ona toksyczna dla płodu. Przedawkowanie może spowodować rozwój wad wrodzonych.

To dlatego ciężarne muszą zwracać uwagę na dietę i produkty bogate w witaminę A oraz unikać suplementów i kosmetyków, które ja zawierają. Przyszłe mamy mogą jeść warzywa i owoce, które zawierają beta-karoten (nie ma możliwości, by doszło do przedawkowania prowitaminy A).

To także może cię zainteresować:

• "Odkrycie na miarę kwasu foliowego": witamina, która zapobiega poronieniom i wadom wrodzonym
• Przebarwienia na twarzy: przyczyny, zapobieganie, jak usunąć
• Opalanie w ciąży: których składników w kosmetykach unikać? [ROZMOWA]