Szykowanie jedzenia dla dziecka z alergią pokarmową wymaga nieco większej uwagi, niż zwykle. Ale warto podjąć to wyzwanie, by ochronić malucha przed niemiłymi konsekwencjami kontaktu z alergenami - wysypką, bólem brzucha, biegunkami...
Mleko i zamienniki
Dla niemowlęcia z alergią pokarmową podstawą żywienia nadal może być mleko mamy. To zresztą najbardziej zalecane rozwiązanie - wszak pokarm kobiecy przyspiesza dojrzewanie układu pokarmowego. Ale wymaga to od mamy przestrzegania diety eliminacyjnej zaleconej przez lekarza.
Jeżeli dziecko jest uczulone na białka mleka krowiego i nie jest karmione piersią, powinno dostawać specjalny preparat zastępujący mleko - tzw. hydrolizat. Do wyboru jest kilka tego rodzaju preparatów. Receptę na hydrolizat może wypisać lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (odpłatność wynosi wtedy 30 proc.).
Dorosłym smak hydrolizatu może wydać się niezbyt zachęcający, ale niemowlęta z reguły szybko go akceptują. Jeśli dziecko ma już skończone cztery miesiące, smak tej mieszanki można urozmaicić dodatkiem kaszki. Hydrolizat można też częściowo zastąpić specjalnymi kaszkami dla niemowląt z alergią pokarmową. Ich bazą jest mączka chleba świętojańskiego i ryż. Takie kaszki to dobra baza różnych smacznych dań: można je przyrządzać z dodatkiem owoców, a nawet podać w formie placuszków czy naleśników.
Substytutem mleka nie będzie natomiast dla niemowlęcia z alergią ani mleko kozie (ma za mało żelaza, za dużo białka, tak samo często uczula jak mleko krowie), ani roślinne (nie zaspokaja zapotrzebowania dziecka na składniki odżywcze). Tylko w wyjątkowych sytuacjach, po szóstym miesiącu życia i przy łagodnej alergii modyfikowane mleko krowie można zastąpić mlekiem sojowym
Ważny skład
Nie zamartwiajcie się przesadnie dietetycznymi ograniczeniami, które musicie wprowadzić. Większość dzieci dość szybko wyrasta z alergii pokarmowej. Przestrzegając zaleceń lekarza, możecie pomóc swojemu malcowi.
W czasie zakupów dokładnie sprawdzajcie skład produktów. U niemowląt już niewielka ilość alergenu może spowodować przykre konsekwencje. Pamiętajcie, że dla dziecka uczulonego na mleko nie nadaje się kaszka mleczna. Dziecko z alergią na gluten nie może jeść biszkoptów ani ciasteczek z dodatkiem mąki pszennej, nawet tych, które są przeznaczone specjalnie dla niemowląt. Warto uważnie czytać także skład dań w słoiczkach. W początkach rozszerzania diety dziecka najlepiej korzystać z tych jednoskładnikowych lub mających jak najkrótszą listę składników.
Twórcze gotowanie
Jeśli lubicie gotować, mimo ograniczeń będziecie mogli rozwinąć skrzydła. Skoro dziecko jest uczulone na gluten, możecie piec chleb i ciasta ze specjalnych bezglutenowych mieszanek. Możecie również eksperymentować, używając mąki, która jest w naturalny sposób bezglutenowa, np. kukurydzianej, ryżowej, migdałowej czy z ciecierzycy (zwanej też besan). Z tej ostatniej można np. przyrządzić placek przypominający omlet, ale bez jajek, mleka i glutenu. Zamiast kaszek pszennych starszemu niemowlęciu możecie zaproponować kaszę jaglaną lub gryczaną.
Dla urozmaicenia możecie także podawać dziecku różne rodzaje ryb i mięs: nie tylko wieprzowinę, kurczaka i indyka, ale też mięso kaczki, gęsi czy królika. Przy uczuleniu na mleko nie należy jednak zwykle serwować maluchowi wołowiny ani cielęciny, chociaż często mięsa te są dobrze tolerowane. Warto wykorzystywać różne techniki gotowania - inaczej smakuje mięso gotowane, inaczej pieczone, a jeszcze inaczej - podane w postaci pulpetów.
Ponieważ dostępne w sklepach wędliny często zawierają różne domieszki, dla starszego dziecka warto w domu piec mięso do podawania na zimno. Od święta można także przygotować pyszny nietłusty domowy pasztet (jeśli będzie duży, zamroźcie go w kilku porcjach "na zapas").
Racuszki z jabłkiem
(PO 8. MIESIĄCU)
3 łyżki kaszki Minima lub Sinlac
2 łyżeczki mąki ryżowej (lub kleiku ryżowego)
ćwierć kwaskowego jabłka
nieco oleju
Kaszkę i mąkę ryżową wymieszaj, dodając cztery łyżki wody. Jabłko wyszoruj, obierz, usuń gniazdo nasienne. Zetrzyj na tarce o dużych otworach. Zmieszaj jabłko z masą. Na patelni rozsmaruj ręcznikiem papierowym kapkę oleju. Wykładaj łyżką niewielkie porcje ciasta na rozgrzaną patelnię, smaż z obu stron na rumiany kolor.
(Porcja dla dziecka)
Krupniczek jaglany
(PO 8. MIESIĄCU)
10 dag kaszy jaglanej
marchewka
pietruszka
plaster selera
cebulka
łyżka oleju rzepakowego lub oliwy extra vergine
pieprz
łyżka drobno posiekanej pietruszki
Kaszę sparz wrzątkiem i osącz. Zalej szklanką zimnej wody i gotuj kwadrans na małym ogniu. Warzywa umyj, obierz i opłucz. Marchewkę, pietruszkę i seler zetrzyj na tarce. Starte warzywa przełóż do garnka, zalej litrem wody, dorzuć oczyszczoną i przekrojoną na pół cebulę. Gdy zupa zawrze, dodaj pokrojone w drobną kostkę ziemniaki. Gdy ziemniaki zmiękną, dodaj ugotowaną kaszę jaglaną, olej lub oliwę oraz posiekaną natkę. Krupniczek dla alergika możesz też przygotować z dodatkiem ryżu.
(Porcja dla rodziny)
Lekki domowy pasztet
(PO 12. MIESIĄCU)
mały udziec z indyka
20-30 dag piersi indyka
pierś kurczaka
duża cebula
olej rzepakowy (do smażenia)
łyżka tartej bułki bezglutenowej
sól
Udziec i pierś indyka upiecz w rękawie foliowym lub ugotuj do miękkości. Pierś kurczaka usmaż na oleju. Cebulę obierz, pokrój i podsmaż. Mięso i cebulę zmiksuj. Dodaj bezglutenową bułkę tartą, dolej pół szklanki wody i dokładnie wymieszaj. Posól do smaku. Włóż do foremek do ciasta wyłożonych papierem do pieczenia. Piecz w gorącym piekarniku przez 50-60 minut.
(Porcja dla rodziny)
Pierogi z soczewicą
(PO 12. MIESIĄCU)
Na ciasto:
szklanka mąki żytniej razowej
szklanka mąki pszennej
sól
woda
Na farsz:
szklanka ugotowanej na miękko zielonej soczewicy
średnia cebula
sól
pieprz
olej rzepakowy
Cebulę posiekaj, zrumień na odrobinie oleju. Składniki farszu przepuść przez maszynkę do mielenia, dosól, ew. dodaj łyżeczkę oleju i trochę pieprzu, zamieszaj. Zagnieć elastyczne ciasto, rozwałkuj. Wykrawaj szklanką kółka, nakładaj łyżeczkę farszu, zlepiaj pierogi palcami. Układaj na stolnicy oprószonej mąką. Gotuj we wrzątku, wyjmuj chwilę potem, gdy wypłyną. Wbrew tradycji - nie polewaj tłuszczem.
(Porcja dla rodziny)
Żółciutki biszkopt
(PO 12. MIESIĄCU)
4 jajka
mąka kukurydziana
cukier
trochę tłuszczu do nasmarowania blachy
tarta bułka bezglutenowa lub drobna
kaszka kukurydziana do wysypania blachy
Zważ jajka. Weź taką samą ilość mąki i cukru, ile ważyły. Białka oddziel od żółtek. Ubij je na sztywną pianę. Cały czas ubijając, wsypuj powoli cukier i cukier waniliowy, dodawaj żółtka po jednym. Delikatnie wymieszaj wszystko z mąką. Piecz w temperaturze 180°C przez 45-60 minuty. Jajka kurze możesz zastąpić 14 jajeczkami przepiórczymi. Możesz wtedy nie oddzielać białka od żółtka, ale pamiętaj o wybijaniu ich pojedynczo do osobnego naczynia.
(Porcja dla rodziny)
Naleśniki
(PO 8. MIESIĄCU)
2 jajka szklanka
mąki bezglutenowej (mieszanki na bazie skrobi kukurydzianej z dodatkiem mąki kukurydzianej)
szklanka mleka
szklanka wody
3 łyżki oleju
szczypta soli
Składniki dokładnie wymieszaj i odstaw na 1-2 godziny. Smaż po obu stronach na złoty kolor. Do smażenia pierwszego naleśnika nalej na patelnię odrobinę tłuszczu, potem smaż bez tłuszczu. Jajka możesz zastąpić 7 jajeczkami przepiórczymi. Podawaj naleśniki z musem owocowym, farszem mięsnym lub warzywnym.
(Porcja dla rodziny)
Owsianka z mlekiem kokosowym
(PO 12. MIESIĄCU)
mleko kokosowe (możesz użyć także mleka owsianego, ryżowego lub migdałowego)
płatki owsiane (ewentualnie ryż albo kasza manna)
dodatki do wyboru: banan, rodzynki, suszona żurawina, prażone płatki migdałów
Płatki zalej wrzątkiem tak, żeby wody było o 1-2 cm więcej niż płatków. Gotuj 2-3 minuty, pilnując, by płyn wsiąkł, a owsianka się nie przypaliła. Do gotowania możesz dodać plasterki banana i posiekane rodzynki lub żurawinę. Przełóż do miseczki, zalej mlekiem roślinnym. Gotowe danie możesz posypać uprażonymi płatkami migdałów.
Taka owsianka nie jest wystarczającym zamiennikiem dania mlecznego, ale może stanowić smaczne urozmaicenie diety dziecka. Płatki możesz także przygotować na wodzie, a po przestudzeniu dodać odpowiednią porcję hydrolizatu (miarka na 30 ml płynu) - wtedy posiłek będzie zamiennikiem dania mlecznego.
