Czy dziecku na pewno niczego nie brakuje? Lista zadań dla rodzica
Pierwsza myśl rodzica płaczącego maluszka brzmi najpewniej tak: czegoś mu brakuje, muszę mu pomóc. I słusznie. Może to bowiem być oznaką wielu potrzeb, m.in.: złego samopoczucia lub choroby, której nie widać gołym okiem. Pamiętaj, zawsze, jeśli niepokoi Cię stan zdrowia dziecka, powinnaś zasięgnąć porady pediatry. Ten potwierdzi Twoje obawy lub je rozwieje – ale na pewno pomoże lepiej zrozumieć sytuację. Zanim zaczniesz doszukiwać się kolejnych powodów płaczu, upewnij się jednak, że wszystkie podstawowe potrzeby noworodka są zaspokojone. Zwróć szczególną uwagę na takie aspekty, jak poniższe.
Karmienie
Ze względu na niewielką pojemność żołądka w pierwszych miesiącach życia dziecko należy karmić nawet kilkanaście razy na dobę. Z czasem zaczniesz rozpoznawać rodzaj płaczu wskazujący na głód, co pomoże Ci karmić na żądanie. Przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka zaleca się karmienie wyłącznie piersią, chyba że jest to niemożliwe.
Zmiana pieluszki
Pod koniec 12. miesiąca życia dziecko będzie moczyć kilka pieluszek na dobę. W pierwszych miesiącach ich liczba może być jednak nieco większa. Dyskomfort powodowany przez uczucie mokrej i zimnej pieluszki może się okazać jedną z najczęstszych przyczyn płaczu maluszka.
Temperatura otoczenia
Niemowlę nie jest w stanie samodzielnie powiedzieć Ci, że jest mu za zimno lub za ciepło. Warto to często sprawdzać poprzez dotknięcie jego karku. Zmarznięte dziecko możesz przykryć lekkim kocykiem, a przegrzane rozebrać ze spoconych ubranek i założyć mu coś lżejszego.
Kontakt z rodzicem
Choć nie jest to potrzeba stricte fizjologiczna, to jednak bardzo istotna dla maluszka, którego świat kręci się wokół rodziców. W przypadku niektórych dzieci potrzeba kontaktu z najbliższymi jest bardzo silna, co można rozpoznać po szybkim uspokojeniu się, gdy w zasięgu wzroku pojawi się mama lub tata.
Kolka niemowlęca
Może występować nawet u 43% niemowląt do 3 miesięcy życia i zazwyczaj ustępuje samoczynnie w okolicach 4-5 miesiąca. Diagnostykę kolki warunkują tzw. IV Kryteria Rzymskie – występowanie płaczu przez 3 godziny dziennie, 3 razy w tygodniu i przez co najmniej 1 tydzień.
W złagodzeniu bólu brzuszka towarzyszącemu kolce mogą pomóc domowe sposoby, np. biały szum, ciepłe okłady lub masaże antykolkowe. Pomocna okazuje się również farmakoterapia przeprowadzana przy pomocy środków zawierających symetykon, takich jak lek Espumisan® 100 mg/ml. Symetykon to składnik zwalczający dolegliwości żołądkowo-jelitowe związane z nadmiernym gromadzeniem gazów w przewodzie pokarmowym, a także z kolką niemowlęcą.
Jak ograniczyć bodźce dobiegające do dziecka?
Nowe otoczenie, do którego trafia niemowlę po porodzie, jest dla niego nieznanym miejscem, z którego dociera bardzo dużo bodźców. Gdy ich liczba przytłacza dziecko, może ono manifestować swoje rozdrażnienie poprzez płacz.
Co możesz zrobić, by wyeliminować ryzyko przebodźcowania noworodka? Warto wypróbować następujące sposoby:
- przygaszenie światła i ograniczenie odgłosów dobiegających z zewnątrz (np. wyłączenie telewizora),
- wykorzystanie białego szumu, np. przy użyciu specjalnej zabawki emitującej takie dźwięki lub playlisty dostępnej w Internecie,
- ciasne otulenie dziecka kocykiem lub otulaczem,
- wprowadzenie codziennej rutyny, która pomoże maluszkowi w odnalezieniu się w nowej sytuacji.
Płacz - problem czy stan rozwojowy?
Płacz ma różne źródła i przyczyny. Warto pamiętać także, że płaczliwość niemowląt oraz ich drażliwość dotyczy około 20% maluszków. Tylko u 5% z nich niepokój jest wynikiem problemu medycznego – jak m.in. alergia pokarmowa, zakażenie układu moczowego czy zapalenie ucha. U pozostałych 95% niemowląt nie udaje się znaleźć żadnej przyczyny, dlatego przyjmuje się, że jest to problem lub stan rozwojowy. Zachowajmy więc spokój i dobrze oceniajmy sytuację.
Jeżeli pojawią się jakiekolwiek objawy wskazujące na to, że płacz może być spowodowany problemem zdrowotnym, np. gorączka, wymioty, nieprawidłowe stolce, to zawsze niezbędna jest wizyta u lekarza.
Spokojna mama – spokojne niemowlę
Już w pierwszych minutach po porodzie, gdy dochodzi do pierwszego kontaktu skóra do skóry, pomiędzy mamą a maluszkiem nawiązuje się bardzo szczególna więź. Jest ona pogłębiana z każdym kolejnym wzięciem na ręce, karmieniem czy mówieniem do niego łagodnym głosem.
Tak jak mama uczy się w ten sposób rozpoznawać reakcje dziecka, tak i ono poznaje jej mowę ciała. A, jako że mama stanowi gwarancję bezpieczeństwa maluszka, reaguje on niepokojem na jej zdenerwowanie czy stres. Niepokój ten może być z kolei reprezentowany właśnie przez płacz. Receptą na jego ukojenie jest zatem zapewnienie mamie odpoczynku, który pomoże jej odnaleźć się w tej nowej roli.
************************************************************************************************
Na podstawie: Rurarz A i wsp. Pediatr Med Rodz. 2016; 12(4): 414,
"Exclusive breastfeeding for six months best for babies everywhere", https://www.who.int/news/item/15-01-2011-exclusive-breastfeeding-for-six-months-best-for-babies-everywhere, [dostęp: 02.05.2023];
Medycyna Praktyczna, "Płacz i drażliwość u niemowląt", https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/92933,placz-i-drazliwosc-u-niemowlat [dostęp: 18.05.2023].
Materiał promocyjny marki Espumisan.
