Probiotyki, pożyteczne bakterie

Czy to możliwe, by tzw. pożyteczne bakterie były jeszcze bardziej pożyteczne, niż nam się wydawało, i leczyły z alergii? Okazuje się, że tak!

Podczas tegorocznego kongresu ESPGHAN, najważniejszego europejskiego towarzystwa ds. żywienia dzieci, przedstawiono wyniki badań nad alergią pokarmową u niemowląt i małych dzieci. Autor badań, profesor Berni Canani, udowodnił, że dodanie pewnego probiotyku, szczepu bakterii LGG, do specjalnego mleka dla niemowląt (hydrolizatu kazeiny) ułatwia wyjście z alergii pokarmowej. "Dziecko" było jedynym pismem dla rodziców, któremu profesor udzielił na ten temat wywiadu.

Z przeprowadzonych przez Pana badań wynika, że niemowlęta ze stwierdzoną alergią na białko mleka krowiego, którym podawano preparat mlekozastępczy z probiotykiem LGG, znacznie szybciej "wyrastały" z alergii. Szybciej w porównaniu z...?

Przebadaliśmy pięć grup dzieci. Najmłodsze miały około 5 miesięcy, wtedy bowiem możemy już zaobserwować objawy alergii (pojawia się ona zwykle w 3.-4. miesiącu życia). Badanie trwało 12 miesięcy, w tym czasie najstarsze badane dzieci doszły do wieku 18 miesięcy.

Wszystkie dzieci były przez ten czas karmione preparatami mlekozastępczymi. Było ich pięć: hydrolizat kazeiny, preparat na bazie hydrolizatu ryżu, preparat sojowy, mieszanka elementarna oraz - główny bohater tego badania - hydrolizat kazeiny wzbogacony probiotykiem LGG (Lacilobacillus rhamnosus GG). W grupie żywionej tym ostatnim preparatem najszybciej poprawił się stan dzieci: ustąpiły objawy skórne, zniknęły pasemka krwi ze stolca, czyli poradziliśmy sobie ze stanem zapalnym jelit. Poprawa nastąpiła u 20 proc. dzieci na hydrolizacie kazeiny i u 40-45 proc. dzieci, które dostawały hydrolizat kazeiny wraz z probiotykiem, a tylko u 5-10 proc. dzieci karmionych "innymi" preparatami.

Najważniejsze jednak jest to, że u 4 na 5 niemowląt karmionych hydrolizatem kazeiny z dodatkiem LGG w ciągu 12 miesięcy wykształciła się tolerancja na białko mleka krowiego. Te dzieci "wyrosły" z alergii znacznie szybciej niż rówieśnicy karmieni innymi preparatami.

Tak dobry wynik dzięki podaniu bakterii, do których każdy rodzic ma dość łatwy dostęp?

Wydaje się, że nie chodzi o sam probiotyk, choć on na pewno działa. Chodzi także o jego połączenie z hydrolizowanym białkiem kazeinowym.

Czy w związku z tym warto podawać szczep LGG dzieciom karmionym piersią?

U tych dzieci alergia na białko mleka krowiego jest zdecydowania rzadsza niż u tych, które dostają mleko modyfikowane. Ale tak, przy stwierdzeniu objawów alergii warto podawać takim niemowlętom szczep LGG. Pomaga on w leczeniu objawów skórnych i ze strony układu pokarmowego. Potwierdza to wiele badań.

Na konferencji mówiono o tym, że dzieci urodzone drogą cięcia cesarskiego mają zwiększone ryzyko zachorowania na alergię. Czy takim niemowlętom można profilaktycznie podawać preparaty z LGG?

Pierwsze, najważniejsze zalecenie w grupach ryzyka alergii (także wtedy, gdy jedno z rodziców jest alergikiem) to karmienie piersią. To najlepszy sposób żywienia dziecka i wspierania jego układu pokarmowego i odpornościowego. Ale jeśli już mowa o karmieniu piersią Badania wskazują, że podawanie szczepu LGG matkom w trzecim trymestrze ciąży i przez 6 tygodni po porodzie, w czasie gdy mama karmi piersią, zmniejsza ryzyko objawów alergicznych u dziecka, szczególnie atopowego zapalenia skóry. Efekt ten utrzymuje się do 6. roku życia!

Czy dziecko może pozyskać bakterie probiotyczne od matki? Sądzono przecież, że w mleku kobiecym nie ma probiotyków, tylko prebiotyki, pożywka dla tych "dobrych" bakterii.

Obecnie uważa się, że mleko ludzkie nie jest całkiem sterylne. Ale wydaje się, że to efekt bardzo skomplikowanego mechanizmu związanego z ekspresją genów. Badamy to wciąż - dlaczego mikroflora jelitowa u dzieci karmionych piersią jest tak urozmaicona i korzystna dla układu pokarmowego.

Czy zalety LGG można wykorzystać np. w okresie rozszerzania diety? Powiedzmy, że jest dziecko, które przez 6 miesięcy karmienia piersią nie miało objawów alergii, ale teraz mama chce je dodatkowo zabezpieczyć przed uczuleniem na pokarmy wprowadzane do jego diety.

Szczep LGG jest na pewno najlepiej przebadanym probiotykiem na świecie. Potwierdzono jego skuteczność m.in. w zapobieganiu wysypkom alergicznym, stosuje się go w leczeniu zaparć. Ale są także inne probiotyki, które mają zastosowanie w konkretnych przypadkach. Zanim podamy jakiś probiotyk dziecku, warto zastanowić się, co chcemy uzyskać. Trzeba wybrać dawkę i sposób podawania probiotyku. To może zrobić tylko lekarz i do konsultacji z nim namawiałbym rodziców.

Prof. BERNI CANANI jest pediatrą, wicedyrektorem Włoskiego Stowarzyszenia Dziecięcej Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia. Pracuje na Uniwersytecie Fryderyka II w Neapolu. Specjalizuje się w leczeniu alergii pokarmowych.

Więcej o:
Copyright © Agora SA