Prawidłowe żywienie ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia. Wpływa nie tylko na naszą sylwetkę, ale również na samopoczucie, wspomaga sprawność umysłową, a także wpływa na redukcję niektórych czynników ryzyka chorób. Dlatego niezwykle istotne jest, by zdrowe nawyki żywieniowe były nieodłączną częścią każdego naszego dnia. Powinniśmy wprowadzać je w naszych domach i kształtować wśród najmłodszych.
Jednym z filarów, na którym opiera się prawidłowe żywienie, jest różnorodność. Nasza dieta powinna być bowiem jak najbardziej urozmaicona, a to zróżnicowanie należy rozumieć w kilku różnych aspektach:
1. Różnorodność składników
Przygotowując dania, powinniśmy sięgać po składniki z różnych grup produktów. Podstawą każdego posiłku powinny być warzywa i owoce. Oprócz nich w jadłospisie mają się znajdować produkty zbożowe, mleczne, mięso, ryby, jajka, zdrowe tłuszcze roślinne (np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek). Dzięki takiej różnorodności mamy możliwość graniczącą z pewnością, że dostarczymy swojemu organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Ponadto, także w ramach poszczególnych grup produktów powinniśmy kierować się zasadą różnorodności. I tak przykładowo w diecie mają się znaleźć zarówno owoce sezonowe, dostępne "z naszego ogródka", jak i np. cytrusy. Planując posiłki z ryb lub mięsa, wybierajmy ich różne gatunki. Także sięgając po produkty zbożowe, mamy szeroki wybór - odkryjmy bogactwo kasz, płatków śniadaniowych, otrębów, makaronów. Dzięki takiemu podejściu unikniemy kulinarnej nudy!
2. Różnorodność technik przygotowywania posiłków
Zmieniajmy sposób przyrządzania dań, mając do wyboru szeroki wachlarz możliwości - gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie, duszenie, grillowanie, blanszowanie. Dzięki różnorodności stosowanych technik obróbki kulinarnej unikniemy w kuchni rutyny, a dzięki przygotowaniu znanych produktów w innowacyjny sposób odkryjemy nowe smaki. A być może dzięki temu zachęcimy też do zjedzenia niektórych produktów naszego domowego niejadka?
Co ważne, mowa tu nie tylko o technikach przygotowywania mięsa czy ryb. Także owoce i warzywa możemy spożywać w różnej postaci - w pierwszej kolejności świeże, ale także gotowane, kiszone, pieczone, w postaci musu czy koktajlu.
3. Różnorodność wielkości porcji ze względu na zapotrzebowanie energetyczne
Niezwykle ważne jest zachowywanie równowagi energetycznej, czyli zapewnienie organizmowi odpowiedniej dawki energii pozyskanej z pokarmów. To zapotrzebowanie może się różnić w konkretnych dniach, w zależności od sposobu spędzania czasu, ilości aktywności fizycznej. Jeśli planujemy intensywny dzień, w którym zużytkujemy dużo energii, powinniśmy jej dostarczyć z jedzeniem więcej niż podczas dnia, który spędzamy na przykład w większości podczas pracy siedzącej. Oczywiście wszystkie posiłki winny być spożywane regularnie. Powinniśmy jeść 5 posiłków dziennie, co 3-4 godziny. Najlepiej, aby każdego dnia były one o stałych porach. Dzięki temu będziemy dostarczać organizmowi odpowiednie porcje energii przez cały dzień.
Jak to zrobić?
A oto kilka konkretnych rad, które pomogą wprowadzić do domowego menu zasadę różnorodności:
1. Planuj
Podstawą działania jest plan - także w domowej kuchni. Stwórz jadłospis na cały tydzień i zapisz go. Mając taką szerszą perspektywę, łatwiej ocenisz, czy w menu znalazły się różnorodne produkty, z różnych grup, czy będziesz stosować różnorodne techniki kulinarne, czy kaloryczność posiłków będzie odpowiadać temu, jakie aktywności będziesz podejmować w najbliższych dniach.
2. "Zwiedzaj"
Podczas większych zakupów, warto zaglądać do różnych alejek sklepowych - a nuż okaże się, że odkryjesz produkty, które będą doskonałymi zamiennikami tych, które już znasz i jesz zbyt często. Ponadto kontroluj koszyk - czy są w nim rozmaite produkty, które pozwolą przygotować różnorodne posiłki, dzięki czemu łatwiej skomponujesz odpowiednio zbilansowaną dietę. Czytaj etykiety - wybieraj produkty z korzystnym składem, jak najmniej przetworzone.
3. Przechowuj
Szybkie tempo życia sprawia, że najczęściej nie mamy zbyt wiele czasu na gotowanie. Z tego względu chcemy przygotowywać posiłki, które będziemy jeść 2-3, a nawet więcej dni z rzędu. W takiej metodzie przygotowywania posiłków "na zapas" nie ma nic złego, warto jednak ten sposób wykorzystać mądrze, z korzyścią dla różnorodności diety. Przygotowujmy większe ilości, ale ich miejsce w jadłospisie rozplanujmy w czasie, wykorzystując metody przechowywania żywności. Porcje "na zapas" możemy mrozić czy wekować. Kolejnego dnia zjedzmy inny posiłek, a te zapasy będą jak znalazł za jakiś czas.
4. Jedz sezonowo
Korzystaj z dobrodziejstw jedzenia sezonowego. I tak jak zimą trudniej nam zadbać o różnorodność warzyw czy owoców, tak w okresie od wiosny do jesieni czerpmy z bogactwa, jakie oferuje nam natura.
5. Postaw na kolor
Im bardziej kolorowo na talerzu, tym lepiej! Nie dość, że dzięki temu nasz posiłek będzie zróżnicowany pod kątem witamin i składników mineralnych, to jeszcze znakomicie zachęci do jedzenia.
Różnorodnie, czyli zdrowo
Nauka właściwych nawyków żywieniowych, w tym stosowania różnorodnej diety, jest także jednym z kluczowych elementów warsztatów kulinarnych prowadzonych dla wychowanków domów dziecka przez markę Knorr i Fundację Samodzielność od Kuchni. W ramach akcji "Pomaganie przez gotowanie" już drugi rok w wybranych miastach w Polsce odbywają się cykle spotkań kulinarnych, na których młodzież uczy się gotować, ale także poznaje zasady właściwego odżywiania się. Uczestnicy dowiadują się, jak ważna jest zróżnicowana dieta - oparta na wykorzystywaniu produktów z różnych grup, stosowaniu rozmaitych technik przygotowywania posiłków, bazująca na różnorodności smaków, barw i zapachów. Dzięki temu uczestnicy będą mogli w przyszłości samodzielnie odpowiednio komponować swój jadłospis. Pierwszy tegoroczny cykl warsztatów odbędzie się w Katowicach w dniach 26 i 28 marca, oraz 1 i 3 kwietnia.
Więcej informacji o akcji znajduje się na www.pomagamzknorr.pl
***
O Fundacji Samodzielność od Kuchni:
Fundacja Samodzielność od Kuchni powstała, by pomóc przygotowywać młodzież z domów dziecka do samodzielności. Za powstaniem fundacji stoją Katia Roman-Trzaska, założycielka szkoły gotowania dla dzieci Little Chef, oraz Zuzanna Skoczek – edukatorka kulinarna. Stworzona przez Katię Roman-Trzaskę w 2007 r. szkoła gotowania dla dzieci Little Chef przeszkoliła niemal 74 000 dzieci i była pierwszym impulsem do założenia Fundacji. Przez ostatnie trzy lata Katia i Zuzanna prowadzą projekt Samodzielność od Kuchni dla młodzieży z domów dziecka, w którym udział wzięło około stu wychowanków. Właśnie podczas tych działań zrodził się pomysł fundacji, która w bezpośredni sposób pozwoliłaby skupić się na z pozoru prostym zadaniu, jakim jest samodzielność w przygotowywaniu posiłków. Gotowanie zwiększa poczucie własnej wartości, pomaga w budowaniu więzi, a może też otworzyć możliwości zawodowe.
