Niekiedy para aktywnie stara się o dziecko przez długi czas, ale mimo to partnerka nie zachodzi w ciążę. Za niepowodzenia może odpowiadać niepłodność u mężczyzny, której przyczyn może być wiele.
Czym jest niepłodność u mężczyzn?
Niepłodność to stan, w którym para przez ponad 12 miesięcy, pomimo regularnego współżycia płciowego (ok. 3-4 razy na tydzień), nie jest w stanie począć potomstwa. Najczęściej taki stan diagnozowany jest przy okazji pierwszego starania o dziecko, co określa się niepłodnością pierwotną. Występuje również niepłodność wtórna - dotyczy par, które nie mogą ponownie zajść w ciążę.
Badania wskazują, że na przestrzeni ostatnich dekad problem niepłodności stał się coraz większy. Wyliczono, że w 1940 roku średnio na 1 ml nasienia występowało 113 milionów plemników, podczas gdy w 1990 roku liczba ta wynosiła już tylko 66 milionów.
Często niepłodność mylona jest z bezpłodnością. Choć terminy te nie są tożsame, niekiedy pojawiają się trudności z ich rozróżnieniem. Niepłodność to brak możliwości poczęcia potomstwa pomimo regularnego współżycia, podczas gdy bezpłodność to zdiagnozowany stan, w którym zaszła nieodwracalna niemożność posiadania dzieci. U mężczyzn nie jest ona leczona, a jedynym sposobem na poczęcie jest skorzystanie z banku spermy czy nasienia anonimowego dawcy lub adopcja.
Objawy niepłodności u mężczyzn
Zazwyczaj niepłodność u mężczyzn nie daje wielu objawów, poza wydłużonym oczekiwaniem na ciążę. Istnieją jednak sytuacje, które mogą świadczyć o wystąpieniu tego stanu. Są to:
- częste infekcje układu oddechowego,
- zaburzenia erekcji i obniżenie popędu płciowego,
- mała objętość ejakulatu,
- brak węchu,
- obrzęk lub guz w okolicach jąder,
- ginekomastia, czyli przerost gruczołu piersiowego.
Przyczyny niepłodności u mężczyzn
Niepłodność u mężczyzn może być wywołana szeregiem czynników. Do pierwszej z grup potencjalnych przyczyn należą choroby ogólnoustrojowe, takie jak na przykład choroby tarczycy i układu krążenia, cukrzyca, przewlekłe zapalenie nerek czy hiperprolaktynemia. Nie zawsze dają one skutek w postaci niepłodności, jednak obarczenie nimi zwiększa szansę takiego stanu.
Często do niepłodności mogą prowadzić również różnego rodzaju nieprawidłowości w obrębie jąder. Zaliczają się do nich między innymi:
- wodniak jąder,
- niedoczynność idiopatyczna,
- żylaki powrózka nasiennego,
- konsekwencje urazów jąder.
Należy również pamiętać, że na niepłodność u mężczyzn mają także wpływ czynniki środowiskowe, wynikające z prowadzonego trybu życia. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia niepłodności dotyczy osób, które palą papierosy, prowadzą niehigieniczny tryb życia, są narażone na wdychanie substancji toksycznych lub stosują złą dietę i w konsekwencji cierpią na otyłość.
Przyczyny braku spermy
Dolegliwością polegającą na braku wytrysku nazywa się aspermią. Niekiedy mylona jest z azoospermią, w ramach której w nasieniu nie ma plemników. Aspermia niesie za sobą szereg negatywnych skutków w zakresie relacji interpersonalnych, a lista przyczyn występowania takiego stanu jest bardzo długa. Jeśli chodzi o kwestie medyczne, do aspermii mogą doprowadzić:
- miażdżyca,
- hiperprolaktynemia,
- niedoczynność tarczycy,
- niedobór testosteronu,
- stwardnienie rozsiane,
- cukrzyca,
- zapalenie dróg moczowych,
- nowotwór prostaty,
- przebyta operacja w okolicach narządu rodnego.
Na aspermię mogą mieć również wpływ czynniki o charakterze psychologicznym. Do najczęściej występujących zalicza się:
- urazy psychologiczne, wynikające np. ze zdrady czy problemów małżeńskich,
- niechęć do nieplanowanej ciąży,
- nieodpowiednia lub niewystarczająca stymulacja seksualna,
- ukryta orientacja homoseksualna,
- inne urazy psychiczne.
Diagnostyka i leczenie niepłodności u mężczyzn
Pierwszym krokiem jest wizyta u urologa, który przeprowadzi szczegółowy wywiad i badanie fizykalne. Następnie dochodzi do badania ultrasonograficznego jąder, a także badania kariotypu (zestawu chromosomów charakterystycznych dla ludzi). Następnie pacjent powinien wykonać badanie nasienia, które ocenia liczbę, jakość i aktywność plemników.
Forma i zakres leczenia uzależniona są od przyczyny, która doprowadziła do niepłodności. Jeśli odpowiadają za to zaburzenia hormonalne, wówczas zalecane jest właśnie leczenie hormonalne. W przypadku infekcji zazwyczaj wystarczy leczenie farmakologiczne, natomiast żylaki powrózka nasiennego są najczęściej usuwane drogą operacyjną.
Zobacz też: Skręt jądra: przyczyny, objawy, leczenie
