Niepłodność u mężczyzn: objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Niekiedy para aktywnie stara się o dziecko przez długi czas, ale mimo to partnerka nie zachodzi w ciążę. Za niepowodzenia może odpowiadać niepłodność u mężczyzny, której przyczyn może być wiele.

Czy są objawy, po których rozpoznasz ciążę, zanim zrobisz test ciążowy? Dla niecierpliwych

Czym jest niepłodność u mężczyzn?

Niepłodność to stan, w którym para przez ponad 12 miesięcy, pomimo regularnego współżycia płciowego (ok. 3-4 razy na tydzień), nie jest w stanie począć potomstwa. Najczęściej taki stan diagnozowany jest przy okazji pierwszego starania o dziecko, co określa się niepłodnością pierwotną. Występuje również niepłodność wtórna - dotyczy par, które nie mogą ponownie zajść w ciążę.

Badania wskazują, że na przestrzeni ostatnich dekad problem niepłodności stał się coraz większy. Wyliczono, że w 1940 roku średnio na 1 ml nasienia występowało 113 milionów plemników, podczas gdy w 1990 roku liczba ta wynosiła już tylko 66 milionów.

Często niepłodność mylona jest z bezpłodnością. Choć terminy te nie są tożsame, niekiedy pojawiają się trudności z ich rozróżnieniem. Niepłodność to brak możliwości poczęcia potomstwa pomimo regularnego współżycia, podczas gdy bezpłodność to zdiagnozowany stan, w którym zaszła nieodwracalna niemożność posiadania dzieci. U mężczyzn nie jest ona leczona, a jedynym sposobem na poczęcie jest skorzystanie z banku spermy czy nasienia anonimowego dawcy lub adopcja.

Objawy niepłodności u mężczyzn

Zazwyczaj niepłodność u mężczyzn nie daje wielu objawów, poza wydłużonym oczekiwaniem na ciążę. Istnieją jednak sytuacje, które mogą świadczyć o wystąpieniu tego stanu. Są to:

• częste infekcje układu oddechowego,
• zaburzenia erekcji i obniżenie popędu płciowego,
• mała objętość ejakulatu,
• brak węchu,
• obrzęk lub guz w okolicach jąder,
• ginekomastia, czyli przerost gruczołu piersiowego.

Przyczyny niepłodności u mężczyzn

Niepłodność u mężczyzn może być wywołana szeregiem czynników. Do pierwszej z grup potencjalnych przyczyn należą choroby ogólnoustrojowe, takie jak na przykład choroby tarczycy i układu krążenia, cukrzyca, przewlekłe zapalenie nerek czy hiperprolaktynemia. Nie zawsze dają one skutek w postaci niepłodności, jednak obarczenie nimi zwiększa szansę takiego stanu.

Często do niepłodności mogą prowadzić również różnego rodzaju nieprawidłowości w obrębie jąder. Zaliczają się do nich między innymi:

• wodniak jąder,
• niedoczynność idiopatyczna,
• żylaki powrózka nasiennego,
• konsekwencje urazów jąder.

Należy również pamiętać, że na niepłodność u mężczyzn mają także wpływ czynniki środowiskowe, wynikające z prowadzonego trybu życia. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia niepłodności dotyczy osób, które palą papierosy, prowadzą niehigieniczny tryb życia, są narażone na wdychanie substancji toksycznych lub stosują złą dietę i w konsekwencji cierpią na otyłość.

Przyczyny braku spermy

Dolegliwością polegającą na braku wytrysku nazywa się aspermią. Niekiedy mylona jest z azoospermią, w ramach której w nasieniu nie ma plemników. Aspermia niesie za sobą szereg negatywnych skutków w zakresie relacji interpersonalnych, a lista przyczyn występowania takiego stanu jest bardzo długa. Jeśli chodzi o kwestie medyczne, do aspermii mogą doprowadzić:

• miażdżyca,
• hiperprolaktynemia,
• niedoczynność tarczycy,
• niedobór testosteronu,
• stwardnienie rozsiane,
• cukrzyca,
• zapalenie dróg moczowych,
• nowotwór prostaty,
• przebyta operacja w okolicach narządu rodnego.

Na aspermię mogą mieć również wpływ czynniki o charakterze psychologicznym. Do najczęściej występujących zalicza się:

• urazy psychologiczne, wynikające np. ze zdrady czy problemów małżeńskich,
• niechęć do nieplanowanej ciąży,
• nieodpowiednia lub niewystarczająca stymulacja seksualna,
• ukryta orientacja homoseksualna,
• inne urazy psychiczne.

Diagnostyka i leczenie niepłodności u mężczyzn

Pierwszym krokiem jest wizyta u urologa, który przeprowadzi szczegółowy wywiad i badanie fizykalne. Następnie dochodzi do badania ultrasonograficznego jąder, a także badania kariotypu (zestawu chromosomów charakterystycznych dla ludzi). Następnie pacjent powinien wykonać badanie nasienia, które ocenia liczbę, jakość i aktywność plemników.

Plamienie implantacyjne - kiedy, ile trwa, objawy

Forma i zakres leczenia uzależniona są od przyczyny, która doprowadziła do niepłodności. Jeśli odpowiadają za to zaburzenia hormonalne, wówczas zalecane jest właśnie leczenie hormonalne. W przypadku infekcji zazwyczaj wystarczy leczenie farmakologiczne, natomiast żylaki powrózka nasiennego są najczęściej usuwane drogą operacyjną.

Zobacz też: Skręt jądra: przyczyny, objawy, leczenie