Cewnik Foleya: co to takiego i kiedy jest stosowany?

Cewnik Foleya to niepozorna, elastyczna rurka, która stosowana jest w leczeniu chorób urologicznych, podczas operacji, a także, coraz częściej, w położnictwie. Sprawdzamy, czym dokładnie jest cewnik Foleya, jak działa i czy jego zastosowanie boli.

Co to jest cewnik Foleya?

Nie każdy wie, co to jest cewnik Foleya. A jest to narzędzie urologiczne, które zostało skonstruowane przez chirurga z Bostonu w stanie Massachusetts, Fredericka Foleya, w latach 30. XX wieku, jeszcze za jego czasów studenckich. Narzędzie to przeznaczone jest do odprowadzania moczu z pęcherza moczowego. Urządzenie ma formę giętkiej rurki, wykonanej zazwyczaj z lateksu albo silikonu. Na jednym z końców tejże rurki umiejscowiony jest balonik, który wypełniany jest wodą jałową lub roztworem soli fizjologicznej po umieszczeniu cewnika w pęcherzu moczowym. Dzięki wypełnieniu balonika płynem, cewnik nie jest w stanie samoistnie się wysunąć. Do drugiego końca rurki podłącza się zwykle worek, do którego odprowadzany jest mocz z pęcherza moczowego. Narzędzie to stosowane jest w niektórych schorzeniach urologicznych, zwłaszcza wtedy, gdy wydalanie moczu jest utrudnione lub doszło do zatrzymania moczu w drogach moczowych. Cewnik Foleya zakłada się również pacjentom przed zabiegami chirurgicznymi, a także chorym na oddziałach intensywnej opieki medycznej. Obecnie jednak cewnik Foleya równie często stosowany jest w położnictwie, do pre-indukcji porodu.

Cewnik Foleya: poród

W jaki sposób wykorzystywany jest w położnictwie cewnik Foleya? Poród można przyspieszyć, wprowadzając cewnik Foleya do szyjki macicy. Po umieszczeniu go na miejscu (balonik powinien znaleźć się powyżej górnego ujścia szyjki macicy), balonik wypełnia się płynem (solą fizjologiczną), dzięki czemu dochodzi do mechanicznego parcia balonika na szyjkę macicy. Wskazane jest chodzenie, by zintensyfikować działanie cewnika. W ten sposób szyjka macicy ma szansę odpowiednio się rozszerzyć i przygotować do pierwszej fazy porodu. Dodatkowo dochodzi wówczas do wytwarzania prostaglandyn, które są niezbędne do zainicjowania akcji porodowej i wywołania skurczów macicy. Wykorzystanie cewnika Foleya do przyspieszenia porodu wskazane jest zwłaszcza:

  • gdy występującym skurczom nie towarzyszy powiększające się rozwarcie szyjki macicy,
  • gdy w 42. tygodniu ciąży nie rozpoczęła się jeszcze akcja porodowa,
  • gdy wymaga tego stan zdrowia dziecka (np. hipotrofia płodu) lub matki (np. cukrzyca, nadciśnienie, cholestaza),
  • gdy ilość wód płodowych jest zbyt mała.
Zobacz wideo Jak zmienia się organizm kobiety po porodzie?

Cewnik Foleya: rozwarcie jest istotne

W jakiej sytuacji w celu przyspieszenia porodu można założyć cewnik Foleya? Rozwarcie szyjki macicy musi wynosić minimum 1 centymetr. Takie samoistne rozwarcie umożliwia wprowadzenie cewnika i rozpoczęcie działań mających na celu wywołanie akcji porodowej. Jest to metoda stosunkowo bezpieczna, mająca znacznie mniej skutków ubocznych niż np. podawanie prostaglandyn. Pomaga też zapobiegać takim powikłaniom porodowym, wynikającym z niedojrzałości szyjki macicy, jak:

  • pęknięcie macicy,
  • pęknięcie szyjki macicy,
  • problemy z przedostaniem się dziecka przez kanał szyjki macicy,
  • urazy okołoporodowe u dziecka.

Ryzyko wystąpienia urazów szyjki macicy po zastosowaniu cewnika Foleya do przyspieszenia porodu jest na szczęście niewielkie. Jednak nie zawsze można skorzystać z tej metody indukcji porodu. Przeciwwskazaniem do zastosowania cewnika Foleya może być:

Cewnik Foleya: czy boli?

Wiele osób, które mają mieć założony cewnik Foleya, zastanawia się, czy boli jego zakładanie oraz noszenie. W przypadku, gdy cewnik stosowany jest jako metoda przyspieszenia akcji porodowej, prawidłowo założony cewnik bólu wywoływać nie powinien. Podczas jego zakładania, jak i później, w czasie chodzenia z cewnikiem, wiele kobiet skarży się jednak na spory dyskomfort. Wprowadzanie czy noszenie cewnika Foleya może wiązać się z uczuciem szczypania lub pieczenia. Te nieprzyjemne doznania są jednak czasowe, a często pozwalają na uniknięcie konieczności wykonania cesarskiego cięcia. Nieco inaczej wygląda kwestia cewnikowania pęcherza moczowego. Jest to zabieg dużo bardziej inwazyjny, choć z reguły nie powinien być bolesny. Na dolegliwości bólowe podczas zakładania cewnika zdecydowanie bardziej narażeni są mężczyźni, co związane jest z budową anatomiczną ich cewki moczowej. U większości osób założenie cewnika może jednak wywołać dyskomfort. Aby zapobiec ewentualnym dolegliwościom bólowym zwykle stosuje się miejscowe znieczulenie cewki moczowej, np. lignokainą w żelu.

Zobacz też: Poród za granicą. Wszystko co musisz wiedzieć na ten temat

Więcej o:
Copyright © Agora SA