Połóg (łac. puerperium) to okres bezpośrednio po porodzie, który trwa sześć tygodni. W tym czasie w organizmie kobiety zachodzą zmiany - ciało wraca do trybu i stanu sprzed ciąży.
Połóg - typowe dolegliwości
Połóg to czas, kiedy organizm dochodzi do siebie po trudach ciąży, ale i porodu. Niezależnie od tego, czy odbywał się on siłami natury czy przez cesarskie cięcie, pozostawił po sobie wiele bolesnych pamiątek i wspomnień, takich jak:
- szwy, które ciągną i pieką,
- gojące się krocze, które wywołuje problemy z siedzeniem czy poruszaniem się,
- ból podbrzusza i ciągnięcie podczas kaszlu czy śmiechu,
- zmęczenie fizyczne i psychiczne,
- bóle karku i kręgosłupa,
- obrzęki,
- nadmierne pocenie się,
- uczucie "wypadania" macicy,
- hemoroidy.
Sytuację dodatkowo komplikuje strach przed bólem czy pęknięciem szwów, dlatego pojawiają się problemy z oddawaniem moczu przy jednoczesnym wysiłkowym nietrzymaniem moczu lub problemy z wypróżnianiem się, z czego z kolei wynikają zaparcia i trudności z oddawaniem stolca.
Połóg - zmiany hormonalne
W połogu obniża się stężenie hormonów. I tak stężenie laktogenu łożyskowego (hPL) spada do wartości nieoznaczalnych, stężenie gonatropiny kosmówkowej (hCG) spada stopniowo (w pierwszym tygodniu po porodzie), a stężenie progesteronu, estronu i estradiolu wraca do wartości sprzed ciąży. U kobiet karmiących znacznie wzrasta stężenie prolaktyny (PRL).
Połóg - zmiany w układzie krążenia
W ciągu trzech tygodni połogu zmniejsza się objętość krwi - z sześciu litrów przed porodem do około czterech litrów w połogu. Zmianie ulega również skład krwi. Np.: obniża się liczba krwinek czerwonych, która wzrasta w ciąży, a wzrasta liczba krwinek białych. Do normy wraca liczba płytek krwi, a stężenie żelaza we krwi obniża się, by do normy wrócić w drugim tygodniu połogu.
Połóg - zmiany w narządach płciowych
W czasie ciąży macica powiększa się dziesięciokrotnie. Swe normalne rozmiary osiąga pod koniec połogu. Zwijaniu się macicy, zwłaszcza na początku połogu, towarzyszą silne skurcze, szczególnie intensywnie odczuwalne podczas karmienia (wówczas następuje wyrzut oksytocyny). Szyjka macicy zamyka się w końcu pierwszego tygodnia połogu.
Połóg - oczyszczanie macicy
Połóg to czas oczyszczania się macicy, czego efektem jest wydzielina z dróg rodnych. Początkowo jest ona krwista, z czasem staje się różowa, później brązowawa i śluzowata. Zanika po mniej więcej sześciu tygodniach.
Połóg po cesarskim cięciu
Po cesarskim cięciu macica kurczy się tak samo i w podobny sposób się oczyszcza.
Rana po cesarskim cięciu może pobolewać i ciągnąć. Dyskomfort powinien z czasem być coraz mniejszy, by po miesiącu pozwolić o sobie zapomnieć.
W połogu ważny jest ruch - pomaga zapobiegać zakrzepom i zatorom naczyniowym.
Piersi w połogu
Zmiany nie omijają piersi. Te powiększają się, stają się nabrzmiałe i wrażliwe. Ma to związek z hormonami i laktacją. Po porodzie, między drugą a szóstą dobą dochodzi do tzw. "nawału mlecznego". Ponieważ maluszek może mieć wtedy problem z uchwyceniem piersi, przed karmieniem warto odciągnąć trochę pokarmu. Ważne jest, by często przystawiać noworodka do piersi, by zalegający w nich pokarm nie doprowadził do zastoju. Jeśli tak się jednak stanie, ulgę przyniesie odciąganie pokarmu (odrobinę, nie do całkowitego opróżnienia), można też stosować okłady ze schłodzonych, rozbitych liści kapusty. Sytuacja z czasem się unormuje.
Połóg - emocje
Połóg to trudny czas. Zmęczenie - tak po porodzie, jak i to, które towarzyszy opiece nad noworodkiem, nie ułatwia sprawy. Nieprzespane noce, nowe obowiązki i wyzwania, wiele niewiadomych i brak czasu dla siebie, do tego szalejące hormony i bolesne dolegliwości, które są typowe dla okresu po porodzie sprawiają, że świeżo upieczona mama odczuwa wiele skrajnych emocji. Radość miesza się z przerażeniem, euforia z chandrą, a poczucie spełnienia z obawami "czy dam radę". Wiele z mam dopada baby blues.
Połóg - kiedy do lekarza
Każda kobieta przechodzi połóg inaczej i w inny sposób przeżywa towarzyszące mu niedogodności. Są jednak sytuacje, kiedy konieczne jest natychmiastowe spotkanie z lekarzem. Niepokojące jest, gdy pojawi się:
- gorączka,
- wydzielina połogowa o nieprzyjemnym zapachu, ze skrzepami,
- krwawienie z dróg rodnych,
- pieczenie przy oddawaniu moczu,
- zaczerwienienie rany - tak krocza, jak i po cesarskim cięciu, gdy sączy się z niej ropa,
- obrzęk piersi - pojawiają się twarde guzy, a ból jest dokuczliwy i nie ustępuje,
- zmęczenie tak silne, że towarzyszą mu zawroty głowy, kołatanie serca, duszności,
- obrzęk nóg,
- obniżenie nastroju lub huśtawka nastrojów, które uniemożliwiają funkcjonowanie.
Nawet jeśli połóg przebiega książkowo, nie pojawiają się żadne niepokojące dolegliwości, po sześciu tygodniach po porodzie każda kobieta powinna zgłosić się do lekarza.
Przeczytaj także:
- Rozejście mięśni brzucha po porodzie to problem kosmetyczny? Ginekolog: grozi nietrzymaniem moczu, kału, wypadaniem macicy
- Najlepsze ćwiczenia po porodzie - przywrócą sprawność i radość życia
- 'O czym bym nigdy nie pomyślała, a uratowało mi życie po porodzie.' 7 rad dla świeżo upieczonych mam [JAK MAMA Z MAMĄ]
