Dentysta w ciąży: które zabiegi są dozwolone?

Czy w ciąży można chodzić do dentysty? Jakie zabiegi lepiej odłożyć, a jakie można bezpiecznie wykonywać w tym czasie?
Zobacz wideo

Choć zęby są tak daleko od dziecka w brzuchu matki, jednak ich stan wpływa na ciążę i odwrotnie - ciąża wpływa na kondycję zębów.

Ważna higiena

Wbrew powszechnemu poglądowi, ciąża wcale nie demineralizuje, czyli nie odwapnia, zębów. Tak samo zresztą, jak nie odwapnia innych kości w organizmie kobiety. Obserwowane w czasie ciąży pogorszenie stanu zębów wynika z innych przyczyn. Hormony ciążowe powodują pewnego rodzaju rozpulchnienie dziąseł. Utrudnia to zachowanie higieny w związku z dużą ilością płytki nazębnej na powierzchni zębów. Dziąsła stają się wtedy bardziej przekrwione i wrażliwe na urazy. Często pojawia się krwawienie z dziąseł, zwłaszcza przy myciu zębów. W takiej sytuacji odruchowo zaczynamy myć zęby delikatniej i, co za tym idzie - mniej starannie. Resztki pokarmu i krwi pozostają w kieszonkach przyzębnych nawet po myciu. Sprzyja to rozmnażaniu bakterii i rozwojowi próchnicy.

Jak wiadomo - lepiej zapobiegać, niż leczyć. To stwierdzenie idealnie odnosi się do chorób zębów w ciąży. Najważniejsza jest prawidłowa pielęgnacja jamy ustnej. Zęby należy myć tak samo starannie i długo jak wcześniej. Oprócz samych zębów wartopamiętać o szczotkowaniu języka, co pomaga dokładniej usunąć bakterie z jamy ustnej. Przestrzenie między zębami należy czyścić nitką dentystyczną. Zakończeniem mycia zębów powinna być płukanka dezynfekująca jamę ustną. Warto zredukować ilość słodyczy lub przynajmniej zaraz po ich zjedzeniu myć zęby. Po posiłkach, gdy nie ma możliwości umycia zębów, warto żuć gumę bez cukru.

Groźne ubytki

Staranna dbałość i leczenie zębów w czasie ciąży ma znaczenie nie tylko dla samopoczucia przyszłej mamy. Dziecko również może ponieść konsekwencje jej zaniedbań. Udowodniono, że infekcje jamy ustnej mogą drogą krwionośną przenosić się do macicy i być przyczyną poważnych komplikacji. Najgorsze powikłania nie leczonych zębów to zakażenia wewnątrzmaciczne i przedwczesne porody. Te sytuacje mogą się odbić niekorzystnie na zdrowiu dziecka i jego przyszłym życiu.

Możliwe zabiegi

Większość zabiegów stomatologicznych można bezpiecznie wykonywać w czasie ciąży. Nie ma przeciwwskazań do oczyszczania ubytków i ich wypełniania. Preparaty stosowane do wypełnień nie przenikają poza ząb i nie są szkodliwe dla płodu. Można leczyć zęby w znieczuleniu miejscowym. Dentysta, wiedząc o ciąży, zastosuje wtedy znieczulenie bez leków obkurczających naczynia krwionośne. Można też w czasie ciąży usuwać zęby. Nie jest konieczne stosowanie profilaktyczne antybiotyku przy usuwaniu zęba, chyba, że mamy do czynienia z ostrym stanem zapalnym. Wtedy stosuje się antybiotyk z grupy penicylin lub ich pochodnych, dozwolony w ciąży.

Nieco trudniejsze jest leczenie kanałowe, gdyż wymaga prześwietlenia zęba. Po usunięciu zainfekowanej miazgi z komory zęba i kanałów można jednak wykonać ich czasowe wypełnienie. Prześwietleń rentgenowskich zasadniczo nie wykonuje się w ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Bywają jednak sytuacje, gdy jest ono absolutnie konieczne i wtedy trzeba je wykonać osłaniając brzuch specjalnym fartuchem. Dawki promieniowania i czas ekspozycji przy prześwietleniu zęba są zresztą tak małe, że ryzyko uszkodzenia płodu jest minimalne. Nowoczesna metoda prześwietleń - radiowizjografia - pozwala zmniejszyć to ryzyko niemal do zera.

Wybielanie na później

Nie wszystkie jednak zabiegi stomatologiczne są zalecane w czasie ciąży. Ekstrakcji czyli wyrwania zęba lekarze starają się unikać w pierwszym trymestrze, chyba, że istnieje natychmiastowa konieczność. Ma to związek ze zwiększonym krwawieniem po ekstrakcji. Nie warto też robić rzeczy, które można odłożyć na później. Należą do nich na przykład: dłutowanie zatrzymanych "ósemek" czy zakładanie implantów. Zabiegi te wiążą się często z koniecznością długiego znieczulenia ogólnego, które nie jest obojętne dla płodu.

Również z wybielaniem zębów lepiej się wstrzymać, gdyż brak badań co do ich bezpieczeństwa w ciąży. Nie stosuje się też już profilaktycznego podawania fluoru przyszłym matkom. Nie zapobiegał on próchnicy u dzieci, zaś przedawkowany powodował występowanie na zębach białych plam. Leczenie zębów przy użyciu ozonu lepiej również odłożyć na czas po urodzeniu dziecka, ze względu na jego możliwe toksyczne działanie na płód poprzez drogi oddechowe matki.

Czas na aparat

W czasie ciąży można bezpiecznie i z powodzeniem korzystać z zabiegów ortodontycznych. Nie ma przeciwwskazań do wykonywania stałych czy ruchomych uzupełnień protetycznych. Mówiąc potocznie chodzi o protezy, mosty i korony. Można też zakładać w tym czasie aparaty korygujące wady zgryzu. Ciąża jest nawet wyjątkowo dobrym czasem na założenie stałego aparatu ortodontycznego. Zmiany hormonalne powodują, że zęby łatwiej przesuwają się wtedy na właściwe miejsce. Po założeniu aparatu w czasie ciąży należy jednak wyjątkowo starannie dbać o higienę jamy ustnej.

Gdy przekroczysz próg gabinetu

Stomatolog musi koniecznie wiedzieć o ciąży. Dostosuje wtedy leczenie do ograniczeń, jakie narzuca ten odmienny stan, zadba o twój komfort i zdrowie was obydwojga.

Czy można w ciąży...? Lekarze odpowiadają

Najlepiej, rzecz jasna, mieć wyleczone zęby przed zajściem w ciążę. Nawet wtedy jednak obowiązuje kontrola u dentysty jeden raz na trymestr. Warto wtedy regularnie usuwać kamień, osad i płytkę nazębną. Jeśli zaś mamy jakiekolwiek ubytki, trzeba się nimi zająć jak najszybciej, zanim zacznie boleć. Ból zęba w ciąży jest wskazaniem do natychmiastowego poważnego leczenia u stomatologa. Leczenie stomatologiczne jest refundowane przez NFZ.

Więcej o: