Hashimoto a ciąża. Choroby tarczycy: objawy i leczenie

Hashimoto a ciąża. Szacuje się, że już co piąty Polak cierpi na zaburzenia pracy tarczycy. Jednak choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy kilkukrotnie częściej dotyka kobiet. Jej objawy to m.in. przyrost masy ciała, trudności z zajściem i donoszeniem ciąży. Nieleczona, zwłaszcza w ciąży może prowadzić do ciężkich powikłań u matki i nieodwracalnych wad płodu.

Niedoczynność tarczycy a ciąża - istotna jest profilaktyka

Już u ponad 2,5 proc. ciężarnych zgłaszających się do ginekologa rozpoznaje się niedoczynność tarczycy, której najczęstszą przyczyną jest choroba Hashimoto. W niedoczynności mamy do czynienia z niedoborem hormonów tarczycowych - tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Często kobiety nawet nie wiedzą o chorobie, gdyż przebiega ona bezobjawowo, lub też skąpoobjawowo a do lekarza zgłaszają się dopiero po bezowocnych staraniach o poczęcie, lub kilkukrotnych poronieniach. Hashimoto to nieuleczalna, przewlekła choroba o podłożu autoimmunologicznym - organizm traktuje tarczycę jak wroga i wytwarza przeciwciała przeciwko wytwarzanej przez nie peroksydazie tarczycowej (anty - TPO) oraz przeciw tyreoglobulinie (anty - TG) uczestniczących w syntezie hormonów tarczycowych. W przypadku niedoczynności wzrasta poziom produkowanego przez przysadkę mózgową hormonu TSH, co między innymi może prowadzić do nadmiernej produkcji prolaktyny i w konsekwencji do zahamowania owulacji. Kobiety z niedoczynnością tarczycy, oprócz trudności z zajściem w ciążę, borykają się z obfitymi miesiączkami, mogą mieć też długie cykle. W ich przypadku wzrasta również ryzyko poronienia oraz komplikacji około- i poporodowych (stan przedrzucawkowy, nadciśnienie, przedwczesny poród, odklejenie się łożyska, krwotok poporodowy). Nieleczona niedoczynność negatywnie wpływa na rozwijający się płód, może prowadzić do zaburzeń ze strony tworzącego się układu nerwowego, kostnego, problemów z oddychaniem oraz niskiej masy urodzeniowej. Dzieje się tak dlatego, że w początkowych tygodniach ciąży płód nie wytwarza jeszcze własnych hormonów, dlatego musi korzystać z tych, które są wytwarzane przez organizm matki.

Niedoczynność tarczycy a ciąża? To wcale nie musi skończyć się niepowodzeniem. Jeżeli planujemy macierzyństwo zbadajmy wcześniej poziom stężenia TSH (hormon tyreotropowy pobudzający tarczycę do wytwarzania i wydzielania trijodotyroniny -T3  oraz tyroksyny T4). Badanie wykonujemy w godzinach porannych (nie trzeba być na czczo). W przypadku kobiet w ciąży badanie poziomu TSH wykonujemy raz w każdym z trymestrów. Normy TSH (dla populacji polskich kobiet) wyglądają następująco:

  •  I trymestr: 0,009 - 3,18 mIU/l
  •  II trymestr: 0,05 - 3,44 mIU.l
  •  III trymestr: 0,11 - 3,52 mIU/l

Nieco inaczej przedstawiają się wartości TSH wg. wytycznych Europejskiego Towarzystwa Tyreologicznego:

  •  I trymestr: TSH do 2,5 mIU/l
  •  II trymestr: TSH do 3,0 mIU/l
  •  III trymestr: TSH do 3,5 mIU/l

Poziom TSH oznaczamy na samym początku ciąży, jest to bardzo istotne właśnie ze względu na dalszy rozwój płodu i dobrostan ciężarnej. Jeżeli TSH przekracza 2,5 mIU/l należy wykonać badanie oznaczające przeciwciała anty - TPO. Poziom hormonów tarczycy kontrolujemy co cztery tygodnie.

Choroby tarczycy a ciąża - leczenie szansą na macierzyństwo

Choroby tarczycy i ciąża, wcale się nie wykluczają. Co prawda może to być trudniejsze, gdyż zarodek potraktowany bywa przez organizm jak ciało obce, którego należy się pozbyć, co w konsekwencji prowadzi do poronień. Jednak odpowiednio leczona kobieta ma duże szanse na donoszenie ciąży i urodzenie zdrowego dziecka. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, zwłaszcza u kobiet, u których w rodzinie występowały choroby tarczycy, po poronieniach lub w przypadku trudności z zajściem w ciążę. Jeżeli mamy stwierdzoną chorobę tarczycy to musimy regularnie odbywać wizyty u endokrynologa i przyjmować leki wyrównujące poziom hormonów tarczycy.

Do chorób tarczycy występujących w ciąży (i nie tylko) należą:

  • niedoczynność tarczycy: Hashimoto, podostre zapalenie tarczycy, stan po usunięciu tarczycy lub leczeniu nadczynności, zażywane leki, poporodowa niedoczynność tarczycy
  • nadczynność tarczycy: choroba Gravesa-Basedowa, wole guzkowe i toksyczne
  • zapalenie tarczycy
  • rak tarczycy

W ciąży wzrasta zapotrzebowanie organizmu na hormony tarczycy oraz jod (wzrasta też jego wydalanie wraz z moczem). Fizjologicznie zwiększa się aż o 50 proc. wytwarzanie hormonów tarczycowych. Wszystko to sprzyja pojawieniu się chorób tarczycy-wola (w przypadku niedoboru jodu) lub niedoczynności (gdy rezerwa tarczycowa jest zmniejszona).

Chora tarczyca - niepłodność

Chora tarczyca może prowadzić do niepłodności i problemów z poczęciem, szczególnie gdy choroba jest już w zaawansowanym stadium. Zarówno w niedoczynności jak i w nadczynności mogą wystąpić zaburzenia cyklu menstruacyjnego. W przypadku niedoczynności dochodzi do wzrostu poziomu TSH produkowanego przez przysadkę mózgową co może prowadzić do braku owulacji. Przy nadczynności tarczycy cykle bywają długie, bezowulacyjne i nieregularne. U mężczyzn choroby tarczycy powodują spadek libido, problemy ze wzwodem oraz pogarszają jakość plemników.

Zobacz też: Chora tarczyca rzeczywiście powoduje niepłodność? Jak jest naprawdę?

Choroby tarczycy: objawy

Chorobą tarczycy towarzyszą różnorodne objawy, które niekiedy ''zrzucamy'' na trudy dnia codziennego. Mogą one być mniej, lub bardziej nasilone.

Do najczęstszych objawów niedoczynności tarczycy należy:

  •  przyrost masy ciała pomimo stosowania racjonalnej diety
  •  trudności z zajściem w ciążę
  •  nawykowe poronienia
  •  nietolerancja na zimno
  •  obniżenie nastroju
  • zaparcia
  •  sucha, blada i zimna skóra o żółtawym zabarwieniu
  •  zmniejszona potliwość
  •  nadmierne rogowacenie naskórka
  •  uczucie zmęczenia
  •  obniżone ciśnienie tętnicze krwi
  •  spowolnienie akcji serca
  •  ochrypły, matowy głos
  •  zmniejszone wydalanie wody
  •  bóle mięśniowe
  •  zaburzenia pamięci
  • depresja
  •  niestabilność emocjonalna
  •  łamliwość włosów i paznokci

Nadczynność tarczycy jest spowodowana nadmiernym wydzielaniem hormonów T3 i T4. Do jej najczęstszych objawów należy:

  •  przyspieszenie rytmu serca
  •  nadpobudliwość
  • drżenie rąk
  • bezsenność
  •  wzmożona potliwość
  •  uczucie gorąca
  •  nagła utrata wagi
  • biegunki
  •  obrzęk szyi (wole), wytrzeszcz i obrzęk oczu - w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa
Zobacz wideo Tarczyca nami rządzi! Na pewno wiesz, jak pracuje ten narząd?

Hashimoto: objawy 

Objawy Hashimoto mogą być następujące:

  •  problemy z koncentracją
  •  wzrost masy ciała pomimo diety
  •  obniżenie nastroju, stany depresyjne
  •  suchość skóry
  •  uczucie ciągłego zmęczenia
  •  ospałość
  •  osłabienie
  •  zaparcia
  •  podwyższony poziom cholesterolu we krwi
  •  bóle stawów
  • zaburzenia cyklu menstruacyjnego
  •  poronienia

Hashimoto: leczenie. Na czym polega?

W przypadku Hashimoto leczenie jest koniecznością, gdyż choroba w skrajnych przypadkach prowadzić może nawet do śpiączki, śmierci lub poważnych wad płodu. Przed wprowadzeniem farmakoterapii należy wykonać niezbędne badania:

  •  USG tarczycy
  •  poziom: TSH, FT3, FT4, aTPO, aTG

W leczeniu stosuje się preparaty regulujące pracę tarczycy oraz specjalną, niskowęglowodanową dietę.

Zobacz też: Ciąża po poronieniach - kiedy można starać się o dziecko?

Więcej o:
Copyright © Agora SA