Ciąża pozamaciczna (łac. graviditas ectopica) to inaczej ciążą ektopowa. Tak nazywamy każdą ciążę, która rozwija się poza jamą macicy. Ciąża pozamaciczna jest patologią i musi zostać usunięta. Jej dalszy rozwój mógłby bowiem doprowadzić do zagrożenia życia kobiety.
Zdecydowana większość ciąż pozamacicznych (blisko 99 procent takich ciąż) jest umiejscowiona w jajowodzie (chociaż zdarzają się przypadki, niezwykle rzadkie, że ciąża taka zaczyna się rozwijać w jajniku, jelitach lub szyjce macicy). Tym sposobem pozytywny wynik testu ciążowego nie jest dobrą nowiną. Jeśli lekarz ginekolog zauważy na wczesnym etapie, że ciąża rozwija się poza macicą, mogą wystarczyć leki, które podane kobiecie, zakończą taką nieprawidłową ciążę i pozwolą uniknąć operacji. Jeśli tak się nie stanie, ciążę pozamaciczną należy zakończyć chirurgicznie. Niewykryta ciąża pozamaciczna będzie się rozwijała i mniej więcej między ósmym a dziesiątym tygodniem spowoduje pęknięcie jajowodu i krwotok do jamy brzusznej.
Objawy ciąży pozamacicznej na początku są takie same, jak w przypadku prawidłowej ciąży: brak miesiączki oraz dodatni test ciążowy. Badanie USG nie pokazuje jednak pęcherzyka ciążowego, który powinien się znaleźć w macicy. Może się tak wydarzyć, gdy na przykład wskutek niedrożności jajowodów zapłodniona komórka jajowa utknęła w drodze do macicy.
Najczęstsze objawy ciąży pozamacicznej to poza brakiem miesiączki i dodatnim testem ciążowym:
Zdiagnozowana ciąża pozamaciczna musi zostać natychmiast przerwana ze względu na bezpieczeństwo kobiety. Czasem wymaga usunięcia jajowodu, w którym się rozwija, jednak nowoczesne metody operacji pozwalają na usunięcie ciąży, zanim doprowadzi do pęknięcia jajowodu. Nacina się go, usuwa nieprawidłowo zagnieżdżoną komórkę, a jajowód się goi.