Układ odpornościowy odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie każdego człowieka. To od jego kondycji zależy, czy człowiek zachoruje oraz w jaki sposób przejdzie ewentualne zakażenie daną jednostką chorobową. Aby się bronić przed zagrożeniem, jakie pojawia się z zewnątrz, organizm wytwarza immunoglobuliny, które mają na celu je zniszczyć. Wytworzone w ten sposób antyciała stanowią pewnego rodzaju barierę: hamują rozwój infekcji i prowadzą do jej wyeliminowania.
Zobacz też: Immunoglobulina anty-D - jaką pełni rolę w przypadku konfliktu serologicznego?
Immunoglobuliny – czym są? Rodzaje i klasy immunoglobulin
Czym są immunoglobuliny? Jak już zostało powiedziane wcześniej, to przeciwciała, które produkuje organizm, a konkretniej jego układ immunologiczny. Wytwarzają je komórki plazmatyczne, jedne spośród limfocytów B. Powstają wówczas, gdy dochodzi do kontaktu z wirusem, bakterią, a zdarza się, że i z tkankami własnymi (chodzi tutaj o autoantygeny). Jest to tak zwana humoralna odpowiedź układu krwionośnego, która prowadzi do znacznego namnażania się immunoglobulin.
Jeśli chodzi o immunoglobuliny, można wymienić dwa rodzaje i pięć klas. Rodzaje to:
- IgA1 – w większości monomery, które poprzez połączenia międzycząsteczkowe mogą tworzyć większe cząsteczki.
- IgA2 – mają charakter dimeryczny. Powstają bezpośrednio na powierzchni błony śluzowej, odznaczają się wysoką skutecznością funkcji ochronnej.
Oto pięć klas przeciwciał:
- Immunoglobulina A (IgA) – to grupa przeciwciał, która stanowi od 10 do 15 proc. całej puli immunoglobulin, które znajdują się w osoczu. Znajdują się w płynach ustrojowych – łzach, ślinie, pocie czy sokach jelitowych. Chronią ustrój przed drobnoustrojami mogącymi dostać się do organizmu z zewnątrz.
- Immunoglobulina E (IgE) – ich śladowe ilości występują we krwi. Są odpowiedzialne za reakcje alergiczne organizmu.
- Immunoglobulina M (IgM) – te cząsteczki tworzą limfocyty B w ramach pierwotnej odpowiedzi na patogen. W późniejszym etapie ochrony organizmu zastępują je immunoglobuliny IgG, które wytwarzają plazmocyty.
- Immunoglobulina G (IgG) – stanowią przeważającą część (bo aż około 75 proc.) wszystkich antygenów, które krążą we krwi.
- Immunoglobulina D (IgD) – na ich temat wiadomo niewiele. Znajdują się w surowicy krwi w najmniejszej ilości spośród wszystkich immunoglobulin.
Immunoglobuliny – funkcje, jakie pełnią w organizmie
Jeśli chodzi o immunoglobuliny, funkcje, jakie pełnią w ramach ustroju, są dosyć złożone. Przede wszystkim, mają go oczywiście chronić przed zagrożeniem, podnosząc jego dotychczasową odporność. Antygeny tworzą kompleksy immunologiczne, a także aktywują układ dopełniacza oraz stanu zapalnego. W ten sposób udaje im się zneutralizować patogen, a następnie całkowicie pozbyć się go z organizmu. Część z nich przeciwdziała pasożytom, inne rozprawiają się z mikroorganizmami, jeszcze inne walczą z alergenami. Wśród nich występują też takie cząsteczki, które zapobiegają ponownemu zakażeniu przebytą już chorobą. Można też wyróżnić przeciwciała pomagające budować odporność płodu, a w późniejszym czasie także noworodka.
Immunoglobulina w ciąży – dlaczego i po co jest podawana?
Immunoglobulina w ciąży ma za zadanie uchronić dziecko przed skutkami konfliktu serologicznego, zachodzącego w organizmie matki. Może do niego dojść, gdy kobieta ma czynnik Rh-, a ojciec dziecka Rh+, należy otoczyć ciążę nadzorem położniczym, a także podjąć odpowiednie środki profilaktyczne. Wtedy należy podać kobiecie właściwe dawki immunoglobuliny anty-D. W ten sposób można uniknąć sytuacji, w której przeciwciała będą się namnażać w zastraszającym tempie, przenikać przez łożysko, a w konsekwencji szkodzić dziecku, niszcząc czerwone krwinki i doprowadzając nawet do bardzo silnej niedokrwistości. Cena immunoglobuliny to 300-400 zł, jednak w chwili obecnej środek ten jest refundowany przez NFZ.
Immunoglobulina – kiedy wykonać badanie?
Kiedy wykonać badanie immunoglobulin? Zwykle przeprowadza się je wówczas, gdy dochodzi do zaburzeń odporności, przy silnych reakcjach alergicznych, a także kiedy występuje podejrzenie zakażenia wirusowego czy bakteryjnego. Jeśli chodzi o immunoglobuliny, badanie może być przeprowadzane z powodu ostrych procesów zapalnych, podejrzenia marskości wątroby czy wystąpienia jednostki chorobowej o charakterze autoimmunologicznym. Konieczne okazuje się także przy AIDS, niektórych chorobach na tle alergicznym oraz gdy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia szpiczaka mnogiego. W przypadku immunoglobuliny, interpretacja nie jest nigdy jednoznaczna.
Jeśli we krwi występuje wysokie stężenie immunoglobuliny, może to wskazywać na stan zapalny, chłoniaki, przewlekłe białaczki limfatyczne, dolegliwości autoimmunologiczne, a także na wystąpienie szpiczaka mnogiego. Jeśli natomiast poziom immunoglobuliny we krwi jest zbyt niski, może to wskazywać na brak przeciwciał z trombocytopenią, a także na agammaglobulinemia (występuje u chłopców). Zdarza się też, że poziom immunoglobuliny okazuje się zbyt niski ze względu na niedożywienie czy występujące rozległe oparzenia.
Zobacz też: Jak wzmocnić odporność dziecka? Wspomagamy układ odpornościowy
