Aby lepiej zrozumieć cykl menstruacyjny, jaki przechodzi regularnie kobieta, należy dobrze poznać kluczowy dla rozwoju dziecka narząd – macicę. Choć wszyscy zdają sobie sprawę z jej istnienia, nie każdy zna jej rolę w organizmie, a także nie każdy wie, jak dokładnie wygląda. Żeby dobrze spełniać powierzone jej zadania, macica musi być silnie umięśniona, elastyczna i odpowiednio wytrzymała. Niestety, jednocześnie jest dość podatna na choroby, które nieleczone w odpowiedni sposób, mogą powodować wiele poważnych problemów.
Zobacz też: W czepku urodzony - co to znaczy i czego dotyczy?
Co to jest macica? Podstawowe informacje
Co to jest macica? Przede wszystkim, trzeba wiedzieć, że to narząd wchodzący w skład układu rozrodczego, bez którego niemożliwy byłby proces rozmnażania. To tam zagnieżdżona zostaje po zapłodnieniu komórka jajowa. Następnie macica staje się miejscem rozwoju płodu, a później ona sama umożliwia naturalny poród (ma na tyle silne mięśnie, by przy odpowiedniej pracy i napięciu, samodzielnie wypchnąć dziecko na świat). Narząd ten jest niezwykle elastyczny, a swoim kształtem oraz właściwościami przypomina nieco balon. Podczas ciąży ulega kilkukrotnemu powiększeniu, nabierając pojemność do pięciu litrów.
Macica – budowa głównego narządu układu rozrodczego
Nie każdy ma świadomość, z czego dokładnie składa się macica. Budowa tego narządu nie jest skomplikowana. Dzieli się ona na trzy części: trzon macicy, cieśń macicy oraz szyjkę macicy. Pierwszy z nich jest położony najgłębiej, charakteryzuje się też sporą grubością i szerokością. Tworzą go mięśnie gładkie oraz tkanka łączna. To tam jest zlokalizowana jama macicy stanowiąca miejsce początkowego rozwoju zarodka. W trzonie znajduje się także dno macicy, które jest połączone z macicznymi fragmentami jajowodów. Cieśń macicy to z kolei spoiwo między szyjką macicy a samym narządem. Ten element nie uczestniczy w skurczach porodowych. Szyjka macicy to ostatni, a zarazem najniżej położony fragment macicy. To za jej pośrednictwem narząd jest połączony z pochwą. Tam wydzielane są śluzy płodne i niepłodne, które albo ułatwiają, albo utrudniają plemnikom przedostanie się do komórki jajowej.
Macica mieści się w miednicy mniejszej, dokładnie między pęcherzem moczowym a odbytnicą. Swoim kształtem przypomina odwróconą, nieznacznie spłaszczoną gruszkę. Należy też zwrócić uwagę na tak zwane przydatki maciczne, czyli więzadła macicy, jajowody oraz jajniki. Pierwszy z elementów podtrzymują narząd w jednym miejscu.
Macica – funkcje, jakie pełni
Funkcje macicy są istotne dla roli, jaką pełni cały układ rozrodczy kobiety. Narząd ten ma za zadanie umożliwić rozwój płodu i chronić go przed czynnikami zewnętrznymi aż do momentu porodu. Najpotrzebniejsze substancje odżywcze, a także tlen dostarcza zarodkowi łożysko, które powstaje z błony śluzowej macicy oraz kosmówki. Bez łożyska dziecko nie byłoby w stanie prawidłowo się rozwinąć. Macica, a w zasadzie jej mięśnie, odpowiada też za naturalny przebieg porodu. W jego trakcie wypycha dziecko przez drogi rodne za sprawą skurczy. Po narodzinach dziecka narząd zostaje oczyszczony i powoli ulega obkurczeniu (około sześć tygodni). W tym czasie kobieta może odczuwać dolegliwości bólowe i skurcze. Mogą też wystąpić u niej sporadyczne krwawienia.
Zobacz też: Odejście wód płodowych - co oznacza i jak wygląda?
Macica – choroby, na jakie jest podatna
Choroby macicy, zarówno te związane z wadami budowy narządu, jak i istniejące niezależnie od jej konstrukcji, są niestety dosyć częstym zjawiskiem. Wśród nich występują:
- Macica dwurożna – jest rzadką wadą wrodzoną macicy, która objawia się niewłaściwym kształtem narządu. Jej konsekwencją jest brak możliwości donoszenia ciąży.
- Macica atoniczna lub macica z niedowładem – to nazwa tej samej wady nabytej po porodzie. Oznacza to, że macica traci swoją zdolność do naturalnego obkurczania się po ciąży, przez co pojawiają się obfite krwotoki poporodowe, a także wstrząsy krwotoczne zagrażające życiu kobiety. Schorzenie to leczy się poprzez pobudzanie mięśnia macicy do normalnej pracy.
- Obniżenie macicy – może pojawić się po ciąży lub w trakcie menopauzy. Zwykle dzieje się tak, gdy kobieta przejdzie poród pochwowy dziecka o dużej masie. Zmiana ta nie wiąże się z dyskomfortem w żadnej sferze życia kobiety.
- Rak szyjki macicy – jest to jedna z poważniejszych chorób, jakiej może doświadczyć kobieta. Przyczynia się do niej wirus brodawczaka ludzkiego HPV. Najczęściej zmiany nowotworowe są wykrywane zbyt późno, co daje złe rokowania w leczeniu. Badaniem profilaktycznym jest cytologia.
- Polipy szyjki macicy – to inaczej przerosty na błonie śluzowej. Powstają na skutek silnego wzrostu estrogenów. Zmiany te leczy się przy wykorzystaniu terapii hormonalnej lub, jeśli zajdzie taka konieczność, procesu zwanego łyżeczkowaniem.
- Mięśniaki szyjki macicy – tak nazywa się guzy macicy mające zwykle łagodny charakter. Pojawiają się, gdy dochodzi do zbyt dużego namnażania się komórek mięśniowych. Jeśli nie są duże, nie podlegają usunięciu, a jedynie obserwacji. W przypadku dużych mięśniaków, konieczne jest ich wycięcie, by nie przekształciły się w groźniejszą zmianę – mięsaka.
