Operacje w czasie ciąży: kiedy są niezbędne?
Operacje w czasie ciąży są przeprowadzane z różnych powodów. Zdarza się, że wykonuje się je na tak wczesnym etapie ciąży, że kobieta nie zdaje sobie nawet sprawy, że spodziewa się dziecka. Później operacje są przeprowadzane zarówno w sytuacji zaostrzeń choroby, na którą choruję przyszła mama, jak i ze wskazań pilnych. Wszystkie mają na celu ratowanie życia kobiety. Innym rodzajem interwencji chirurgicznych są operacje przeprowadzane na płodzie wewnątrz macicy i mają za zadanie skorygowanie wad rozwojowych u dziecka.
Operacje w czasie ciąży: kiedy się je wykonuje?
Operacje w czasie ciąży, choć wiążą się z pewnym ryzykiem i obawą o zdrowie zarówno kobiety, jak i dziecka, przeprowadza się, gdy nie można czekać z interwencją chirurgiczną do rozwiązania, ponieważ ryzyko z tym związane jest większe niż to związane z natychmiastową operacją. Jeżeli istnieje możliwość odroczenia zabiegu, zdecydowanie taką decyzję należy podjąć.
Zazwyczaj nie wykonuje się operacji na kobietach ciężarnych, ale występują sytuacje, w których z uwagi na matkę lub dziecko lekarz podejmuje taką decyzję. Operacje w czasie ciąży najczęściej przeprowadza się w drugim trymestrze po organogenezie, czyli zakończeniu procesu tworzenia i rozwoju narządów u dziecka oraz wówczas, gdy skurcze przedporodowe oraz spontaniczna aborcja są mniej prawdopodobne niż w trymestrze pierwszym oraz trzecim.
Operacje w czasie ciąży: choroby chirurgiczne
Operacje w czasie ciąży muszą być przeprowadzane z różnych powodów. Najczęściej wymaga tego atak wyrostka w ciąży, zapalenie pęcherzyka żółciowego, niedrożność jelit, choroby zapalne jelit czy hemoroidy, powikłania urazów czy wypadków. Wyniki badań dowodzą, że w okresie ciąży operację lub zabieg chirurgiczny przechodzi do 3% ciężarnych kobiet.Najczęściej interwencje chirurgiczne są przeprowadzane z uwagi na ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.
Operacje w czasie ciąży: ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
Ostre zapalenie wyrostka w ciąży jest najczęstszą chorobą przewodu pokarmowego wymagającą operacji. Jest przyczyną nawet 25% operacji wykonywanych u ciężarnych z powodów innych niż położnicze.
Perforacja wyrostka wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem utraty ciąży, dlatego rozpoznanie ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego jest wskazaniem do pilnej operacji. Wybór metody (operacja klasyczna czy laparoskopowa) zależy od:
- zaawansowania ciąży,
- wielkości macicy,
- położenia wyrostka robaczkowego,
- doświadczenia chirurga.
Wycięcie wyrostka robaczkowego w ciąży metodą laparoskopową u kobiet w każdym trymestrze ciąży jest metodą bezpieczną. W zaawansowanej ciąży, szczególnie po 37. tygodniu, kiedy dojrzałość płodu jest wystarczająca, zaleca się wykonanie operacji otwartej, podczas której najpierw za pomocą cięcia cesarskiego wydobywa się dziecko, a następnie usuwa się zmieniony zapalnie wyrostek robaczkowy.
Specjalista podpowiada, jak dbać o bezpieczeństwo dziecka podczas ciąży.
Operacje w czasie ciąży: narkoza a ciąża
Mając na uwadze obecność płodu lekarze podczas operacji dobierają zarówno optymalne metody chirurgiczne, jak i stosowane środki anestezjologiczne. Niemniej z operacją w czasie ciąży związane jest pewne ryzyko. Wynika ono zarówno z przebiegu zabiegu chirurgicznego, jak i działań anestezjologicznych.
U kobiet ciężarnych operacje i zabiegi chirurgiczne przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, czyli pod narkozą. Trzeba wiedzieć, że podawane leki anestezjologiczne przenikają przez łożysko i dostają się do organizmu dziecka. Ich niekorzystne działanie w głównej mierze zależy od stopnia rozwinięcia i dojrzałości płodu. Zwykle narkoza w ciąży, nawet długotrwała, nie ma jednak większego wpływu na dalszy przebieg ciąży.
Jeżeli dziecko jest wystarczająco rozwinięte, podczas operacji w czasie ciąży w gotowości pozostaje zarówno ginekolog, jak i neonatolog. Dzięki temu, w razie konieczności, można dokonać cesarskiego cięcia i ratować dziecko. Podczas operacji i zabiegów zawsze monitorowana jest i matka, i dziecko. Zawsze należy mieć na uwadze, że wskutek zabiegu chirurgicznego może dojść do skurczów macicy i w konsekwencji do przedwczesnego porodu.
Źródło: Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego u kobiet ciężarnych Marcin Bednarek, Andrzej Budzyński, Kazimierz Rembiasz, Zbigniew Biesiada II Katedra Chirurgii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Collegium Medicum w Krakowie
