Pępek w ciąży może zaskoczyć zarówno zmianą w swoim wyglądzie, jak i "zachowaniu". Daje o sobie znać większości przyszłych mam. Winę za to ponosi zarówno powiększająca się macica, która wywiera nacisk na środek ciała, jak i inne czynniki, najczęściej powiązane z ciążą. Warto pamiętać, że pępek, który zmienił swój kształt i kolor w ciąży, po porodzie z czasem wróci do normy.
Zanim pępek zacznie dawać o sobie znać w ciąży, nad tym, czym właściwie jest, zastanawiamy się raczej rzadko. Warto wiedzieć, że pępek składa się głównie z tkanki łącznej i jest blizną po pępowinie. Jego kształt nie zależy od sposobu podwiązania go przez lekarza po porodzie, ale od tego, jak skóra dziecka obrasta sznur pępowinowy podczas życia płodowego. Większość ludzi ma płaski pępek. Oznacza to, że skóra obrastała pępowinę prawidłowo, a mięśnie brzucha są właściwie uformowane. Pępek wypukły świadczy on o tym, że pojawiła się przepuklina pępkowa lub infekcje w czasie gojenia. Takie sytuacje zdarzają się rzadko.
Pępek zaczyna wystawać zazwyczaj dopiero pod koniec pierwszego trymestru ciąży. A jakie są jej pierwsze objawy?
Jak zmienia się pępek w ciąży?
Pępek w ciąży u większości kobiet się zmienia. Przyczyną jest powiększająca się macica, która wywiera nacisk na środek ciała. To z kolei rzutuje na pępek. W ciąży obserwuje się:
- płaski pępek. Dzieje się tak, gdy skóra się rozciąga. Skutkuje to tym, że rozciąga się także pępek. Wygląda, jakby zanikał - staje się mniej widoczny,
- wypukły pępek. Pojawia się między pierwszym drugim trymestrem ciąży. Wówczas zaczyna go wypychać rosnąca macica, a i następuje odgięcie pępowiny. Im bliżej rozwiązania, tym brzuch staje się coraz większy. Pępek może się uwypuklić w każdej chwili,
- ciemny pępek. W ciąży pojawia się ciemna linia, nazywana kresą czarną. Biegnie od pępka do spojenia łonowego. Zmiany hormonalne, jakie zachodzą w czasie ciąży, doprowadzają do pojawianie się przebarwień, tak w miejscu, gdzie biegnie linea negra, jak i w pępku.
Dlaczego pępek w ciąży boli?
Może się zdarzyć, że w ciąży pępek boli. Zdarza się często i - na szczęście - zwykle nie jest powodem do niepokoju. Ma to związek z tym, że brzuch rośnie bardzo szybko, a nagłe rozciągniecie skóry i mięśni zwiększa jego wrażliwość i tkliwość. Trzeba pamiętać, że skóra wokół pępka jest cienka i mocno się napina.
Co pomoże na bolesny pępek w ciąży? Warto:
- powstrzymywać się od dotykania okolic pępka,
- nosić luźną odzież, która nie podrażnia ani nie opina brzucha,
- wykonywać ćwiczenia rozciągające dla ciężarnych,
- nosić (po konsultacji z lekarzem) pas ciążowy, który przynosi ulgę także w przypadku innych dolegliwości,
- unikać sytuacji, które podrażniają pępek (na przykład opierania się brzuchem o coś).
Choć bolesny pępek w ciąży nie jest powodem do niepokoju, może się zdarzyć, że jego wygląd oraz tkliwość są powodem, dla którego należy spotkać się z lekarzem.
Pępek w ciąży: kiedy iść do lekarza?
Z uwagi na duże obciążenie mięśni brzucha podczas ciąży może się zdarzyć, że pojawi się przepuklina pępkowa. Dzieje się tak, gdy dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia powłok brzusznych, a także osłabienia, rozdarcia lub rozsunięcia tkanek. Gdy tworzy się uwypuklenie w pępku lub okolicy pępka, mówi się o przepuklinie.
Najczęściej przepuklina pępkowa nie wymaga leczenia i ustępuje po zakończeniu ciąży. Należy jednak zachować ostrożność i unikać: dźwigania, jedzenia potraw, które powodują zaparcia, a także nadmiernego wysiłku.
Najczęstsze objawy przepukliny pępkowej, ale także jej uwięźnięcia, co jest groźne, to: tkliwość lub ból brzucha, obecność wypukłej lub miękkiej masy w pępku, wymioty, gorączka, sensacje ze strony układu pokarmowego (biegunka, zaparcia), zapalenie skóry w okolicy pępka.
Ból w okolicy pępka, któremu towarzyszy biegunka, wymioty i gorączka, mogą wskazywać na wirusowe zapalenie jelit. Ponieważ silne skurcze mogą grozić przedwczesnym porodem, a w ciężkiej postaci choroby może dojść do odwodnienia, przy podejrzeniu "jelitówki" należy szybko skontaktować się z lekarzem.
Ostry ból w okolicy pępka, obejmujący prawą stronę podbrzusza, któremu towarzyszy gorączka, nudności i wymioty, może wskazywać na ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. W takiej sytuacji również wskazany jest natychmiastowy kontakt z lekarzem.
