Obrzęki w ciąży - jak łagodzić, kiedy iść do lekarza?

Obrzęki w ciąży, choć są dokuczliwe, nie zawsze świadczą o patologii. To jedna z typowych dolegliwości, z którą zmaga się wiele przyszłych mam. Opuchnięte stopy, dłonie czy łydki uprzykrzają życie, ale można im przeciwdziałać.

Obrzęki w ciąży to nadmierne gromadzenie się dużej ilości płynu w przestrzeni międzytkankowej. Mogą mieć charakter miejscowy lub uogólniony. W ciąży dotyczą głównie stóp, dłoni i kostek, choć w niektórych sytuacjach zbyt duże gromadzenie się płynu może obejmować większe partie ciała. Nasilenie obrzęków zwiększa się w godzinach wieczornych, po całodziennym wysiłku, pracy w  pozycji stojącej lub siedzącej. Szacuje się, że obrzęki w ciąży pojawiają się nawet u 80 proc. kobiet w ciąży. Najczęściej obserwuje się je u pań, które są w ciąży pierwszej bądź mnogiej.

Zobacz wideo

Obrzęki w ciąży - przyczyny

Obrzęki pojawiają się wskutek zaburzeń równowagi między mechanizmami dążącymi do zatrzymania płynu w świetle naczyń a czynnikami wpływającymi na przedostanie się płynu poza ich światło. Za obrzęki w ciąży odpowiada:

  • gromadzenie przez organizm zapasu wody, szczególnie w trzecim trymestrze. Nadmierne gromadzenie płynów rozpoczyna się najczęściej po 36. tygodniu jej trwania i jest jednym z najwcześniejszych objawów zbliżającego się porodu. Przez obrzęki w ciąży organizm przyszłej mamy zabezpiecza się przed nagłą utratą ważnych składników odżywczych. Zgromadzone zapasy wody w tkankach w razie zagrożenia mogą szybko uzupełnić utracone płyny,
  • zwiększona ilość krwi krążącej i jej utrudniony odpływ z kończyn dolnych w wyniku ucisku powiększającej się macicy na żyły biodrowe,
  • siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, zmęczenie,
  • nadmiar soli w organizmie, nieodpowiednie nawyki żywieniowe, szybki przyrost masy ciała,
  • upały,
  • ciąża mnoga.

Choć pojawienie się obrzęków zwykle świadczy o możliwych zaburzeniach w funkcjonowaniu organizmu, obrzęki w ciąży nie zawsze świadczą o patologii. Czy obrzęki są groźne? Te niewielkie, zlokalizowane w okolicach stawów skokowych, palców dłoni i stóp nie są powodem do niepokoju. Kiedy obrzęki w ciąży powinny niepokoić? Sytuacja zmienia się, gdy:

  • obrzękom zaczyna towarzyszyć podwyższone ciśnienie tętniczego krwi (140/90 mmHg i więcej) i białkomocz. Może to wskazywać na stan przedrzucawkowy (nazywany popularnie gestozą), który jest poważnym powikłaniem ciąży,
  • jeżeli obrzęki pojawiają się przed 36. tygodniem ciąży, dotyczą głównie twarzy, nie ustępują po nocy,
  • obrzęki są duże i bardzo dokuczliwe,
  • obrzęki nie ustępują po odpoczynku,
  • obrzęki nie dotyczą wyłącznie dłoni i stóp, a pojawiają się także na twarzy, udach, na podbrzuszu,
  • pojawiają się nagle, o czym może świadczyć gwałtowny przyrost wagi (więcej niż 0,4 kg tygodniowo).

Co na obrzęki w ciąży?

Obrzęki w ciąży, zwłaszcza kończyn dolnych, zwykle znikają po odpoczynku nocnym. Można sobie jednak pomagać także w inny sposób.

Co robić, gdy dokuczają obrzęki? Z pewnością warto prowadzić aktywny, ale oszczędny tryb życia. Należy pływać, spacerować, ćwiczyć jogę czy prenatalny pilates, ale nie wykonywać ciężkich prac, nie dźwigać, nie stać zbyt długo w ciągu dnia.

Na obrzęki nóg wskazany jest odpoczynek ze stopami w górze. Wystarczy położyć pod nogi poduszkę lub zrolowany koc. Na noc, do snu, warto układać się na lewym boku. Ulgę może przynieść stosowanie wałków i poduszek dla ciężarnych. Podczas siedzenia wskazane jest, by często zmieniać pozycję i zawsze znaleźć chwilę na przerwę, by pospacerować.

Na obrzęki w ciąży pomogą specjalne rajstopy ściągające dla kobiet w ciąży. Niewskazane są skarpety i podkolanówki z obcisłym ściągaczem i niewygodne, ciasne buty wykonane z nienaturalnych materiałów.
Co jeszcze jest ważne? Racjonalna dieta, ograniczanie soli i picie dużych ilości wody, co pozwala usunąć toksyny z organizmu i poprawia filtrację nerkową.

Dobrym pomysłem są relaksujące kąpiele stóp, a także masowanie stóp i wklepywanie w nie (oraz w łydki) żelu chłodzącego lub okładanie ich chłodnymi kompresami.

Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wskazuje, że kompleksowa terapia przeciwobrzękowa obejmuje nie tylko utrzymywanie prawidłowej masy ciała podczas ciąży, właściwą dietę oraz aktywność ?zyczną, ale również ?zjoterapię: manualny drenaż limfatyczny, kompresjoterapię, terapię złożeniową, kinezjotaping - plastrowanie oraz stosowanie suplementów diety działających na naczynia krwionośne. To dlatego jeśli domowe sposoby na obrzęki nie są skuteczne, warto poprosić o pomoc nie tylko lekarza, ale i fizjoterapeutę.

Więcej o:
Copyright © Agora SA