Nadciśnienie w ciąży to stan zagrożenia zdrowia, a nieleczone - nawet życia, ciężarnej i płodu. Ciśnienie tętnicze w ciąży powinno mieć takie wartości jak zawsze dla osób dorosłych, czyli być niższe niż 140/90 mmHg. Wskaźnik pierwszy to tzw. ciśnienie skurczowe, drugi: rozkurczowe.
Poniżej i powyżej normy
Przed laty czasem tłumaczono, że wyższe wartości ciśnienia w ciąży to stan fizjologiczny. Nie potwierdziły tego żadne badania. Wręcz przeciwnie: typowy dla ciąży wysoki poziom hormonu płciowego progesteronu sprzyja nieco niższemu niż "normalnie" ciśnieniu. Wiele kobiet na początku ciąży rzeczywiście ma wyniki nawet poniżej dolnej normy ( 90/60 mmHg) i jeśli dobrze się czują, lekarze uspokajają, że akurat za niskim ciśnieniem martwić się nie trzeba.
Zarazem to kolejny mit, że za niskie ciśnienie to zawsze "taka uroda". Owszem, często jest idiopatyczne (nie jest objawem chorobowym), ale może oznaczać też kłopoty, choćby groźne dla zdrowia zaburzenia układu krążenia czy niedobór sodu, a ten bywa bardzo niebezpieczny.
Oczywiście, nie ma powodu do paniki, jeśli jednorazowo ciśnienie nieznacznie spadnie, ale z pewnością warto o tym porozmawiać z ginekologiem i starannie obserwować organizm. Jeśli samopoczucie wyraźnie się pogarsza, warto szybko skonsultować się ze specjalistą. Pamiętaj, że wiele objawów typowych na dla groźnych schorzeń, we wczesnej ciąży oznacza typowe dolegliwości (np. zawroty głowy, wymioty). Jeśli masz wątpliwości, lepiej zawsze wyjaśnić je z lekarzem prowadzącym ciążę, zwłaszcza, że na typowe dolegliwości też są sposoby.
Za wysokie ciśnienie zawsze jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej i wymaga leczenia. Czasem wystarcza zmiana diety, ale jeśli okazuje się nieskuteczna, szybko trzeba wdrożyć skuteczniejsze sposoby.
Nadciśnienie przedciążowe i indukowane ciążą
Natura zadbała, by ciśnienie w ciąży było niższe, bo właśnie takie ma znakomity wpływ na stan łożyska, a dokładniej jego ukrwienie. Niestety, to właśnie łożysko jest zwykle sprawcą nadciśnienia, bo wraz z rosnącym zapotrzebowaniem rosnącego płodu, "wymusza" lepsze krążenie u przyszłej matki, podnosząc ciśnienie. Niestety, mechanizm działa tylko do czasu. Potem pojawiają się problemy, choćby z funkcjonowaniem nerek.
Nie można zatem lekceważyć nadciśnienia na żadnym etapie ciąży, ale z pewnością szczególnie niebezpieczne jest to po 20. tygodniu.
Jeśli nadciśnienie pojawia się w pierwszej połowie ciąży, prawdopodobnie przyszła matka miała problem z nadciśnieniem jeszcze przed zajściem w ciążę i problem nie zniknie po porodzie. Gdy nadciśnienie rozwija się po 20. tygodniu, jest związane zazwyczaj ze zmianami w łożysku i prawdopodobnie ustąpi po porodzie.
Stąd obowiązujący podział nadciśnienia ciężarnych na:
- nadciśnienie tętnicze przedciążowe (EH – essential hypertension), nazywane też przewlekłym, bo nazwa "przedciążowe" sugeruje, że zostało rozpoznane przed ciążą, a bywa inaczej.
- nadciśnienie indukowane ciążą (PIH- pregnancy induced hypertension) - ustępuje do 12. tygodnia po porodzie,
Oba typy nadciśnienia grożą głównie gorszym wzrastaniem płodu (hipotrofią) i wcześniactwem, bo być może trzeba będzie ciążę wcześniej przerwać, by ratować matkę, zagrożoną rzucawką.
Nadciśnienie w ciąży: skutki i leczenie
Jak często mierzyć ciśnienie w ciąży? Na pewno jest kontrolowane przy każdej wizycie lekarskiej, a jeśli pojawi się ryzyko nadciśnienia, możliwe, że lekarz zaleci częste pomiary (bywa, że kilka razy dziennie). Jeśli jesteś zdrowa, mierz ciśnienie od czasu do czasu, tak dla pewności, zwłaszcza gdy masz aparat w domu (zwykle domowe pomiary są najbardziej miarodajne, bo można je przeprowadzić w sytuacji, gdy się nie denerwujesz). Pomiar nie zaszkodzi, nie boli, a jest źródłem cennych informacji o twoim zdrowiu.
Ciśnienie w ciąży początkowo jest obniżane za pomocą odpowiedniej diety oraz leków. Nadmiar kilogramów podnosi ciśnienie, więc ważne, żeby przyszła matka jadła rzeczy zdrowe, odżywcze, ale nie takie, które skutkują nadwagą. Powinna też unikać soli i produktów mocno przetworzonych. Jeśli to nie pomaga, lekarz przepisze odpowiednie leki doustne, bezpieczne dla ciężarnych.
Jeśli nadciśnienie osiąga poziom powyżej 160/110 mmHg, sprawa jest już bardzo poważna i wymaga szybkiej interwencji lekarskiej. Niewykluczone, że wskazana będzie dłuższa hospitalizacja, a jeśli ciśnienia nie uda się ustabilizować, zakończenie ciaży. Kobieta jest zagrożona rzucawką, a także zespołem HELLP, a ta zagraża jej życiu, więc czasem konieczne jest pilne zakończenie ciąży.
Stan przedrzucawkowy, spowodowany nadciśnieniem, objawia się jego "skokami", a także:
- obrzękami (spowodowanymi zatrzymaniem wody w organizmie),
- białkomoczem,
- bólem głowy, nadmiernym zmęczeniem,
- czasem zaburzeniami widzenia i wymiotami,
- mogą wystąpić bóle brzucha, uczucie duszności,
- zaburzenia krzepliwości krwi (łatwo robią się siniaki).
Rzucawka to stan, w którym pojawiają się drgawki u kobiety w ciąży, która wcześniej miała objawy stanu przedrzucawkowego. Bardzo wysokie ciśnienie krwi w ciąży zagraża nie tylko dziecku, ale także życiu matki. Wskutek nadciśnienia może dojść nawet do niedotlenienia mózgu.
Szczęśliwie takie powikłania to prawdziwa rzadkość. Położnicy pilnują, by nie dopuścić do takich wartości ciśnienia, by realnie zaczęło zagrażać przyszłej matce i nienarodzonemu dziecku.
Czytaj także:
