Ciąża bliźniacza zdarza się raz na 80 porodów. Jak każda ciąża mnoga jest ciążą podwyższonego ryzyka. To dlatego tak ważne jest, aby przyszła mama spodziewająca się nie jednego dziecka, a dwójki, nie tylko o siebie dbała, ale i częściej odwiedzała lekarza prowadzącego ciążę. W ciąży bliźniaczej bardzo ważne jest jak najszybsze jej rozpoznanie, ponieważ jej prowadzenie wymaga szczególnej uwagi.
Ciąża bliźniacza - objawy
Po czym można poznać, że ciąża jest bliźniacza? Ponieważ nie pojawiają się żadne specyficzne objawy, jej potwierdzenie jest możliwe na podstawie wyników badania USG. W ciąży bliźniaczej charakterystyczne jest, że:
- typowe objawy ciąży, czyli mdłości, wymioty czy nadwrażliwość na zapachy są bardzie dokuczliwe,
- brzuch jest duży - w odniesieniu do czasu trwania ciąży,
- następuje szybszy przyrost masy ciała,
- dno macicy jest położone wyżej,
- ruchy płodu są odczuwane w kilku miejscach jednocześnie,
- słychać dwa tony serca.
Ciąża bliźniacza - bliźniaki jednojajowe i dwujajowe
Bliźniaki mogą być jednojajowe bądź dwujajowe. Szacuje się, że 1/4 wszystkich ciąż bliźniaczych stanowią bliźniaki jednojajowe. Bliźniaki jednojajowe są genetycznie identyczne, ponieważ powstają w efekcie zapłodnienia jednej komórki przez jeden plemnik. Podział następuje później. Bliźniaki mogą być:
- dwukosmówkowe dwuowodniowe, kiedy zarodki mają oddzielne kosmówki i owodnię,
- jednokosmówkowe jednoowodniowe, gdy zarodki mają wspólną kosmówkę i owodnię,
- jednokosmówkowe dwuowodniowe, kiedy zarodki mają wspólną kosmówkę, a oddzielne owodnie.
Z kolei bliźniaki dwujajowe powstają wskutek zapłodnienia dwóch komórek jajowych przez dwa plemniki. Każdy zarodek ma oddzielną kosmówkę i łożysko. W przeciwieństwie do bliźniaków jednojajowych bliźniaki dwujajowe nie muszą być tej samej płci.
Jak zajść w ciążę bliźniaczą?
Ponieważ przyczyny powstania ciąży bliźniaczej nie zostały do końca poznane, nie istnieje recepta na zajście w nią i urodzenie dwójki dzieci. Wiadomo, że z genetycznego punktu widzenia odpowiedzialna za nią jest matka. Większe szanse na ciążę bliźniaczą mają kobiety, które:
- wcześniej już rodziły,
- w rodzinie których występują ciąże mnogie,
- zażywały leki stymulujące owulację,
- zachodzą w późną ciążę (większe szanse na bliźniaki mają kobiety po 35. roku życia),
- stosowały antykoncepcję hormonalną,
- zaszły w ciążę w efekcie sztucznego zapłodnienia.
Ciąża bliźniacza - zagrożenia i powikłania
Ciąża bliźniacza to podwójne szczęście, ale i dwa razy więcej trosk, lęków i zagrożeń - tak dla matki, jak i dzieci. Komplikacje mogą dotyczyć tak przebiegu ciąży, jak i porodu. W ciąży mnogiej nasilają się dolegliwości, które towarzyszą przyszłej mamie przez cały okres trwania ciąży. Kobieta, która jest w ciąży mnogiej, zwykle:
- ma płytszy oddech,
- typowe objawy ciąży, czyli mdłości, wymioty czy nadwrażliwość na zapachy przeżywa bardziej intensywnie,
- ma żylaki kończyn dolnych,
- ma zdiagnozowaną niedokrwistość,
- bardziej obciążony kręgosłup.
Dzieci pochodzące z ciąży mnogiej są zagrożone wadami anatomicznymi oraz opóźnionym rozwojem. Dwa razy częściej przy ciążach bliźniaczych pojawiają się wady wrodzone. Są to wrodzone nieprawidłowości specyficzne dla bliźniaków (anomalie związane z obumarciem jednego z płodów, zespół przetoczenia między bliźniętami czy zespół poplątania pępowiny), wady niespecyficzne dla bliźniąt, niemniej występujące częściej w ciąży bliźniaczej (na przykład wodogłowie czy bezmózgowie), ale i wady niespecyficzne dla bliźniąt (na przykład wrodzone dysplazje bioder). Płody nie rozwijają się równomiernie i często mają niższą masę urodzeniową w porównaniu z dziećmi z ciąż pojedynczych. Umierają pięciokrotnie częściej niż w ciąży pojedynczej.
Poród bliźniaków jest traktowany jak poród wysokiego ryzyka, ponieważ często dochodzi do powikłań okołoporodowych. To najczęściej niewydolność ciśnieniowo-szyjkowa, przedwczesny poród czy przedwczesne pęknięcie błon płodowych. Narodziny maluchów zwykle odbywają się przed wyznaczonym terminem, a ciąże bliźniacze często są rozwiązywane przez cesarskie cięcie. Choć ciąża bliźniacza trwa 40. tygodni, w większości przypadków kończy się porodem przedwczesnym w 37. tygodniu.
Ciąża bliźniacza - poród drogami natury czy cesarskie cięcie?
W ciąży bliźniaczej poród drogami natury jest możliwy w sytuacji, gdy dzieci są zwrócone główkami w dół oraz gdy tak one, jak i ich mama, są w dobrej kondycji. Wskazaniem do zakończenia ciąży poprzez cesarskie cięcie jest ułożenie dzieci: kiedy jedno z nich jest ułożone w poprzek lub pośladkami w dół. Inną sytuacją jest ryzyko zaplątania pępowiny lub inne potencjalne zagrożenia dla matki i dzieci.
