Żylaki w ciąży pojawiają się bardzo często. Czym są żylaki? Żylaki (łac. varix) to nadmierne rozszerzenie żył, mogące powodować nawet pękanie ich ścianek. Można je dostrzec gołym okiem. Są widoczne jako "pajączki", guzki lub sine, powrózkowate zgrubienia. W ciąży kobietom dokuczają najczęściej żylaki nóg, żylaki odbytu oraz krocza i sromu.
Zobacz także: Błahe choroby, które mogą wystąpić w ciąży:
Żylaki nóg w ciąży
Żylaki nóg w ciąży pojawiają się wzdłuż linii żył. Żyły są rozszerzone i widoczne pod skórą. Powstają, gdy krew z kończyn dolnych ma trudność z przepływem do serca i zalega w naczyniach żylnych, rozpychając je. Żylaki na nogach są dokuczliwe. Towarzyszy im: uczucie ciężkich nóg, ból nóg, najczęściej łydek, uczucie pieczenia, pulsowania w nogach, skurcze łydek (dokuczliwe zwłaszcza w nocy), obrzęk nóg.
Żylaki odbytu w ciąży
Pojawienie się żylaków odbytu, czyli hemoroidów, jest typową dolegliwością ciąży. Bezpośrednią przyczyną ich pojawienia się jest duże ciśnienie krwi w żyłach w końcowym odcinku jelita grubego. Żylaki odbytu mają postać guzków. Z ich obecnością związane są takie objawy jak: świąd, pieczenie, wysięk, śluz w odbycie, pojawienie się świeżej krwi w stolcu, odczuwanie niecałkowitego wypróżnienia.
Żylaki krocza i sromu w ciąży
Żylaki krocza w ciąży i żylaki sromu wywołują obrzęk okolic intymnych, ból krocza, zaczerwienienie warg sromowych, lekkie krwawienia. Żylaki sromu i krocza pojawiają się najczęściej w ostatnich miesiącach ciąży. Jeśli są bardzo duże, poród naturalny może być utrudniony.
Żylaki w ciąży - przyczyny
Do niekorzystnych czynników działających na układ żylny w ciąży należą:
- wzrost objętości krwi krążącej,
- powiększanie się macicy, która uciska żyłę główną dolną do kręgosłupa i mięśni lędźwiowych, uniemożliwiając powrót krwi do serca. Wzrasta ciśnienie żylne, co jest wywołane uciskiem macicy na niektóre żyły jamy brzusznej i miednicy, w tym na żyłę główną dolną,
- wzrost masy ciała,
- zaparcia,
- zmniejszenie aktywności ruchowej,
- zmiany w gospodarce hormonalnej. To na przykład rozluźniający wpływ progesteronu na mięśnie, co powoduje zmniejszenie napięcia ścian naczyń żylnych, w wyniku czego są one podatne na rozszerzanie,
- zmiany w składzie osocza,
- tryb życia oraz rodzaj wykonywanej pracy (stojąca, siedząca, w pozycjach wymuszonych), co może wpływać na zastój krwi w żyłach kończyn dolnych
Na pojawienie się żylaków w ciąży wpływają również:
- uwarunkowania genetyczne,
- przebyta zakrzepica żylna,
- obecność niewydolności żylnej,
- krótkie odstępy między ciążami. Przerwy między ciążami warunkują możliwości regeneracji zdolności fizjologicznych organizmu,
- wykonanie cięcia cesarskiego jest czynnikiem zwiększającym ryzyko zakrzepicy żylnej,
- przebyte ciąże. W przypadku kobiet, które były w ciąży więcej niż raz, ryzyko rozwoju żylaków kończyn dolnych wzrasta dwukrotnie.
Jak leczyć żylaki w ciąży?
Możliwości leczenia żylaków w ciąży są bardzo ograniczone, ponieważ ze względu na dobro dziecka nie jest możliwe zarówno przeprowadzenie zabiegów chirurgicznych, jak i wdrożenie większości leków.
Jak leczyć żylaki w ciąży? W przypadku żylaków na nogach, najważniejsza jest elewacja kończyny, czyli unoszenie nogi ponad poziom serca w pozycji leżącej na plecach lub półsiedzącej. Innym sposobem jest leczenie uciskowe. W tym celu stosuje się bandaże elastyczne, podkolanówki, pończochy lub rajstopy. Zastosowany ucisk zmniejsza średnicę naczyń, poprawia funkcję zastawek, zmniejsza cofanie się krwi, a i ułatwia odpływ krwi z kończyn dolnych.
W przypadku leczenia żylaków odbytu kluczowa jest dieta bogata w błonnik. Warto zwrócić uwagę na częste i obfite picie płynów (podstawą jest woda). Bardzo ważna jest aktywności fizyczna, regularne wypróżnianie się oraz unikanie spędzania czasu w pozycji siedzącej i stojącej. Leczenie polega również na stosowaniu nasiadówek w gorącej wodzie (kilka razy dziennie) lub nasiadówek w wywarze z kory dębu lub oczaru wirginijskiego. Jeśli domowe sposoby nie przynoszą efektów, można sięgnąć po maści oraz czopki bezpieczne dla kobiet w ciąży. Bardzo ważne jest, by każdą decyzję o włączeniu leków skonsultować z lekarzem.
Leczenie żylaków krocza i sromu w ciąży polega na podawaniu leków przepisanych przez ginekologa, które łagodzą nieprzyjemne objawy. Nie należy stosować żadnych preparatów na własną rękę, bez porozumienia z lekarzem. Pomóc może leżenie na lewym boku z udami podciągniętymi w stronę brzucha, z poduszką pod pośladkami lub na boku z lekko uniesionymi nogami, opartymi o poduszkę. Należy unikać długotrwałego stania. Wskazane jest noszenie specjalnej bielizny ciążowej oraz unikanie obcisłych ubrań.
