Bóle krzyża w ciąży to jedna z typowych ciążowych dolegliwości, która pojawia się zwykle na finiszu drugiego trymestru, choć bywa, że zaczyna dokuczać wcześniej bądź później. Epizody bólowe o różnym nasileniu odczuwa ponad połowa przyszłych mam. Dzieje się tak, ponieważ - jak podkreślają specjaliści - ciąża dla organizmu kobiety stanowi poważne obciążenie, szczególnie w odniesieniu do układu kostno-szkieletowego.
Ból pleców może pojawić się w każdej chwili, ma też różną intensywność. Czasem jedynie daje o sobie znać, ale bywa, że dolegliwości są tak silne, że utrudniają funkcjonowanie czy poruszanie się. Ból kręgosłupa często nasila się podczas zmiany pozycji, po wstaniu z łóżka, podczas długiego stania. Nie ma reguły.
Czego nie wolno robić w ciąży?
Bóle krzyża w ciąży - przyczyny
Ból krzyża w ciąży może pojawić się z wielu powodów. Najczęściej jest wywołany powiększającym się obwodem i ciężarem brzucha, co w konsekwencji stanowi coraz większe obciążenie kręgosłupa i miednicy, a i powoduje zmiany ustawienia kości krzyżowej. Pogłębia się lordoza odcinka lędźwiowego kręgosłupa, a mięśnie jego dolnego odcinka wykonują coraz większą pracę, by móc zrównoważyć masę rosnącego brzucha i przenieść środek ciężkości ciała do przodu. To niezbędne, by utrzymać pionową i prawidłową postawę ciała. W rezultacie wzmożonego wysiłku i większego napięcia mięśni dolnego odcinka kręgosłupa mogą pojawić się tak zwane przeciążeniowe bóle pleców. Powstają dysfunkcje stawowe, więzadłowe i mięśniowo-powięziowe.
Innych przyczyn bólu krzyża w ciąży upatruje się w:
- przyroście masy ciała,
- ucisku główki dziecka na nerw kulszowy,
- nagłym wysiłku,
- gwałtownym ruchu czy dźwignięciu,
- nadwyrężeniu kręgosłupa,
- braku ruchu,
- przebywaniu w pozycjach niekorzystnych (na przykład wykonywanie pracy "za biurkiem"),
- rwie kulszowej,
- bólu korzonków.
Na bóle krzyża w ciąży najczęściej narzekają kobiety, które problemy z kręgosłupem miały jeszcze przed zajściem w ciążę oraz przyszłe mamy, które szybko przybierają na wadze, nie są aktywne fizycznie i mają słabą kondycję psychiczną. Dlatego o plecach warto pomyśleć jeszcze przed zajściem w ciążę - zdecydowanie trzeba wzmacniać mięśnie zarówno pleców, jak i brzucha.
Ból krzyża w ciąży - jak sobie pomóc? Co robić?
Łagodzenie i sposób leczenia bólu krzyża w ciąży zależy od przyczyny dolegliwości. W przypadku rwy kulszowej lub kłopotów z korzonkami należy zgłosić się do lekarza. Z przeciążeniowymi bólami kręgosłupa w ciąży zwykle można sobie poradzić z domowymi metodami.
Bardzo ważna jest pozycja leżąca, w której należy jak najczęściej odpoczywać. Przydadzą się nie tylko specjalne, bezpieczne dla ciężarnych maści oraz plastry i okłady (trzeba pamiętać, by bez konsultacji z lekarzem nie stosować żadnych leków, maści i plastrów). Warto poprosić o pomoc doświadczonego fizjoterapeutę - dobrze wykonany masaż pleców powinien złagodzić dolegliwości. Pomocna może być także specjalna poduszka dla ciężarnych - wałek, która podłożona pod nogi pozwala złagodzić niewygodę i dyskomfort. Skutecznym sposobem na złagodzenie bólu krzyża w ciąży jest kąpiel w letniej wodzie.
Jeśli dokucza ból krzyża w ciąży, należy kontrolować przyrost wagi, unikać dźwigania i dużego wysiłku, a także dużo odpoczywać. Warto postawić na aktywność fizyczną. Cuda potrafi zdziałać pływanie, spacery, a także zajęcia dla ciężarnych typu joga, pilates czy stretching.
Kiedy bóle krzyża w ciąży powinny niepokoić?
Choć bóle krzyża w ciąży nie są zwykle powodem do niepokoju, w niektórych sytuacjach powinny skłonić do konsultacji ze specjalistą. Kiedy iść do lekarza? Jeśli:
- ból jest ostry i przeszywający,
- ból w krzyżu pojawia się często, utrzymuje przez długi czas i jest tępy,
- bólowi towarzyszy osłabienie, drętwienie nóg i nieprzyjemne uczucie w okolicy spojenia łonowego,
- ból promieniujące do obu kończyn równocześnie,
- bólowi kręgosłupa towarzyszy gorączka,
- ból promieniujące do bioder, pośladków, pachwin, pojawiają się zaburzenia czucia,
- bólowi towarzyszy zablokowanie ruchu, czyli gdy doszło do unieruchomienia w konkretnej pozycji,
- doszło do zaostrzenia dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego u kobiet, u których ból tego odcinka dokuczał przed ciążą.
Jeżeli bóle krzyża w ciąży są dokuczliwe bądź pojawiły się niepokojące objawy, trzeba poszukać pomocy specjalisty - zgłosić się do lekarza, fizjoterapeuty bądź ortopedy.
