Żelazo w diecie ciężarnej i karmiącej powinno zaspokajać zapotrzebowanie organizmu, które w ciąży i w czasie karmienia rośnie. Żelazo jest niezbędne dla zachowania zdrowia i zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizmu i mamy, i dziecka. Żelazo jest obecne w tkankach, mięśniach, szpiku kostnym, enzymach, ferrytynie, hemosyderynie oraz w osoczu. To główny składnik hemoglobiny. Jest niezbędne do transportu tlenu w organizmie, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu krwiotwórczego i odpornościowego, bierze udział w powstawaniu czerwonych krwinek, uczestniczy w syntezie DNA. To dlatego żelazo w diecie ciężarnej i karmiącej jest tak bardzo istotne.
Żelazo w diecie ciężarnej
Zapotrzebowanie na żelazo u ciężarnych gwałtownie wzrasta, co jest związane między innymi ze zwiększoną liczbą erytrocytów oraz transportem żelaza do płodu i łożyska. Codziennie, wraz z dietą, kobieta w ciąży powinna spożywać 27 mg żelaza, przy czym ocenia się, że zostaje ono wchłonięte w maksymalnie 15%. To dlatego, po wykorzystaniu rezerw, zwykle potrzebna jest suplementacja.
Żelazo w diecie ciężarnej ma szczególne znaczenie, ponieważ warunkuje prawidłowy rozwój mózgu oraz tkanek płodu, jest mikroelementem niezbędnym do prawidłowej budowy ośrodkowego układu nerwowego. Jego niedobór może wywołać niedotlenienie, niską masę urodzeniową i wady rozwojowe dziecka, zwiększać ryzyko poronienia czy przedwczesnego porodu. Aby zapobiec niedoborom żelaza, należy dostarczać w diecie odpowiednią dawkę tego mikroelementu i zadbać o optymalną suplementację.
Żelazo w diecie karmiącej
Kobiety, które karmią swoje dzieci piersią, powinny zwracać uwagę na dietę. Ta powinna być zróżnicowana, dobrze zbilansowana, po prostu zdrowa. Niestety, pomimo racjonalnego odżywiania czasem zdarza się, że także po porodzie zachodzi potrzeba suplementowania żelaza. Sytuacją taką jest nie tylko anemia mamy, zagrożenie niedoborem, ale i kolejna ciąża. Jak to wpływa na karmionego piersią malucha? Kobiecy pokarm zawiera w swoim składzie niewiele żelaza, które jest bardzo dobrze przyswajalne przez dziecko. Co ciekawe jego ilość jest stała, nie zależy od diety matki i jej rezerw. Badania dowodzą, że żelazo w diecie karmiącej, tak dostarczane z pożywienia, jak i innych źródeł, czyli suplementów, nie ma bezpośredniego wpływu na poziom tego pierwiastka w mleku mamy. Suplementy żelaza są bezpieczne podczas karmienia piersią - należy je zażywać, jeśli tak zaleci lekarz.
Jak zadbać o żelazo w diecie ciężarnej i karmiącej?
Ponieważ żelazo w diecie ciężarnej i karmiącej odgrywa ogromną rolę, trzeba zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę. Co powinno się w niej znaleźć?
Żelazo w produktach spożywczych dostępne jest pod dwoma postaciami, jako żelazo hemowe (obecne w mięsie oraz produktach pochodzenia zwierzęcego) i niehemowe (obecne w produktach pochodzenia roślinnego). Żelazo hemowe charakteryzuje się większą przyswajalnością (około 40%). Żelazo niehemowe wchłania się w układzie pokarmowym tylko w 5%.
Jak zadbać o żelazo w diecie ciężarnej i karmiącej? O czym pamiętać? Główne źródło żelaza w diecie ciężarnej i karmiącej stanowi:
- mięso oraz ryby,
- rośliny zielone i strączkowe,
- żółtka jajka,
- nieoczyszczone zboża,
- niektóre suszone owoce.
Aby zwiększyć ilości wchłanianego żelaza należy spożywać go w towarzystwie produktów bogatych w witaminę C. Jednocześnie zaleca się unikania pokarmów, które zmniejszają wchłanianie żelaza. Warto więc zrezygnować z czarnej herbaty. Nie należy jej pić podczas w posiłku czy bezpośrednio po nim. Przyswajanie tego pierwiastka ogranicza duża zawartość w diecie tłuszczu, białka roślinnego i fitynianów. Nie bez znaczenia jest duża zawartość cynku, wapnia, magnezu i fosforu.
Zarówno podczas ciąży, jak i karmienia dziecka piersią, można przyjmować suplementy diety - i to nie tylko wtedy, gdy żelazo w diecie ciężarnej i karmiącej nie występuje w optymalnej ilości. Lekarze często zalecają preparaty wieloskładnikowe, które zawierają witaminy i mikroelementy - i to już na początku ciąży. Jeśli ilość żelaza dostarczana wraz z pożywieniem nie jest wystarczająca, lekarze zwykle zalecają preparaty zawierające żelazo.
