Wymioty w ciąży, podobnie jak poranne mdłości, traktowane są niemal jako naturalny element odmiennego stanu. Nic dziwnego: podobno doświadcza ich co druga ciężarna i zazwyczaj nie są one zapowiedzią zdrowotnych problemów. Chociaż mechanizm, który je wywołuje, nie jest do końca poznany, ma związek z przejściową burzą hormonalną w organizmie przyszłej mamy. Warto jednak wiedzieć, że co za dużo, to naprawdę niezdrowo, a czasem bardzo groźnie i w pewnych sytuacjach wymiotów lekceważyć nie wolno.
Wymioty w ciąży - kiedy powinny niepokoić
Statystyki mówią, że wymioty i poranne mdłości osiągają apogeum ok. 10 tygodnia ciąży i ustępują ok. 12. tygodnia. Tyle teoria. Dzięki księżnej Kate zrobiło się głośno o niepowściągliwych wymiotach ciężarnych (hyperemesis gravidarum), które dotyczą 2 proc. kobiet w ciąży. U żony brytyjskiego następcy tronu i innych pań, które cierpią na tę dolegliwość, nudności pojawiają się o dowolnej porze dnia, wymioty są nasilone, obfite i nie kończą się wraz z pierwszym trymestrem. Zazwyczaj ustępują ok. 22. tygodnia, dotyczą kobiet w pierwszej ciąży (nie jest to regułą - księżna Kate miała objawy za każdym razem) lub w ciąży mnogiej.
Niepowściągliwe wymioty bywają objawem innego schorzenia, ale nawet jeśli nie: same bywają niebezpieczne dla matki i rozwijającego się płodu. Szkodliwa jest choćby utrata płynów i związane z nią odwodnienie oraz utrata elektrolitów. Niedobory kluczowych pierwiastków grozi powikłaniami ze strony wielu narządów, zaburzeniami rozwoju płodu, poronieniem. Zdarza się, że niepowściągliwe wymioty wymagają leczenia szpitalnego i podawania kroplówek osłabionej ciężarnej.
Kobiety czasem mają problem z oceną czy ich wymioty, zwłaszcza na początku, mieszczą się w normie. Wątpliwości najlepiej wyjaśnić z lekarzem. Są narzędzia, które pomagają to ocenić, w tym tak proste, jak kontrola wagi. Na początku ciąży wiele ciężarnych nie tyje, jednak utrata wagi powyżej 5 proc. jest już objawem niepokojącym i czasem wymagającym pogłębionej diagnostyki.
Objawy, które na pewno należy skonsultować z lekarzem:
- wymioty są bardzo nasilone, uniemożliwiają normalne odżywianie,
- wymioty nie ustępują po 12. tygodniu ciąży,
- wymiotom towarzyszy podwyższona temperatura, inne objawy infekcji,
- wymioty pojawiają się w zaawansowanej ciąży po raz pierwszy - jeśli towarzyszy im silny ból głowy, czujesz się wyjątkowo źle, masz obrzęki, masz (lub podejrzewasz) nadciśnienie, z lekarzem należy skontaktować się jak najszybciej (nie wahaj się dzwonić na pogotowie - to może być stan przedrzucawkowy).
Wymioty w ciąży - różne przyczyny
Poza fizjologią i niepowściągliwymi wymiotami ciężarnych jest co najmniej kilka innych powodów, dla których kobiety mogą wymiotować w ciąży - od błahych po bardzo poważne.
Nie można zapominać, że różne drobne przypadłości, które mogą zdarzyć się każdemu (jak zatrucie pokarmowe, przeziębienie), dopadają też przyszłe matki. Wymioty czasem towarzyszą poważniejszym infekcjom (choćby anginie czy zapaleniu dróg moczowych). Infekcje dróg moczowych to częsta dolegliwość w ciąży. Ponieważ może przebiegać bezobjawowo, a zarazem negatywnie wpływać na płód (infekcja może się roznieść na cały układ moczowo-płciowy), lekarz regularnie zaleca badanie ogólne moczu ciężarnym. Wymioty mogą być jedynym objawem takiej infekcji, chociaż zazwyczaj pojawiają się również problemy przy oddawaniu moczu (nasilone parcie na mocz, pieczenie, słaby strumień itp.). Nieleczona angina, która objawia się przede wszystkim silnym bólem gardła, grozi nawet utratą ciąży.
Oczywiście, są bezpieczne sposoby leczenia drobnych infekcji, w tym przeziębień, w ciąży. Zarazem: podstawowa zasada brzmi - niczego nie robić bez zgody lekarza. Nawet na co dzień niegroźne wirusy w ciąży czasem sieją spustoszenie.
Zdecydowanie więcej na ten temat: Na co uważać w ciąży?
To się leczy w szpitalu
Wśród problemów typowych dla okresu ciąży, objawiających się wymiotami, wymienić należy choćby:
Wszystkie te trzy stany zagrażają poważnie zdrowiu ciężarnej i płodu oraz niemal zawsze wymagają leczenia szpitalnego.
Stan przedrzucawkowy bywa rozpoznawany czasem już we wczesnej ciąży, ale zazwyczaj zagraża zdrowiu kobiety i jej nienarodzonego dziecka w ostatnim trymestrze. Najczęściej objawia się, poza wymiotami, także zaburzeniami widzenia, nadwrażliwością na światło, bólem głowy. Wiąże się z nadciśnieniem tętniczym. Jeśli leczenie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, bywa, że lekarz podejmuje decyzję o wcześniejszym zakończeniu ciąży za pomocą cięcia cesarskiego.
Odklejenie łożyska objawia się głównie silnym bólem brzucha i krwawieniem z dróg rodnych, ale zdarza się, że nawet przy rozległym odklejeniu krwawienia nie widać, ciężarna czuje się bardzo źle, wymiotuje. Przedwczesne odłączenie łożyska od macicy może być spowodowana urazem brzucha, ale nie jest to regułą. Czasem przyczyny nie udaje się ustalić, ale problemowi sprzyja nadciśnienie, mięśniaki macicy, ciąża mnoga czy nieprawidłowości w budowie macicy.
Zespół ucisku żyły głównej dolnej dotyczy ciąży zaawansowanej, bo to dopiero duża, ciężka macica może uciskać naczynia. Objawy wskazujące na ten problem to nudności, czasem wymioty, nadmierna potliwość, bladość, czasem sinica, obrzęki kończyn, zawroty głowy (do zaburzeń świadomości włącznie), osłabienie niewytłumaczalne nawet ciążą, zaburzenia równowagi. Może zagrażać życiu matki i płodu. Poważnym powikłaniom można jednak zapobiegać, choćby śpiąc na lewym boku.
