Badanie VDRL - czym jest i jak się je wykonuje?
Badanie VDRL to test przesiewowy, który wykonuje się w celu wykrycia zakażenia kiłą. Zakażenie wywołane jest bakterią krętek blady (Treponema pallidum), obecną na skórze okolic intymnych, a także w wydzielinie błony śluzowe w jamie ustnej. Choć najczęściej kiła rozprzestrzenia się drogą płciową lub przez łożysko, to możliwe jest również zarażenie przez pocałunek.
Badanie wykonuje się z krwi pobieranej ze zgięcia łokciowego. Nie wymaga żadnego szczególnego przygotowania, w przypadku kobiet w ciąży ważny jest jednak termin wykonania badania. Zalecane jest zrobienie go na samym początku ciąży, a następnie powtórzenie pod koniec - w 37 tygodniu. VDRL jest badaniem refundowanym dla przyszłych mam.
Kiła - objawy u noworodków
Kiła wrodzona, czyli taka, którą dziecko zaraziło się w życiu płodowym poprzez łożysko, może mieć charakter wczesny, a także późny. Objawy kiły wczesnej odnotowuje się do 2 roku życia dziecka; u noworodków pojawiają się dość szybko, najczęściej w ciągu 4-10 tygodni od urodzenia się dziecka, niekiedy są jednak widocznie od razu po urodzeniu. Wyróżnia się m.in.:
- zmiany w skórze (najczęściej na dłoniach i stopach) w postaci pęcherzyków, plamek, grudek,
- wodogłowie,
- niedokrwistość,
- powiększona wątroba i śledziona,
- powiększone węzły chłonne,
- żółtaczka,
- zaburzenia układu kostnego,
- stany zapalne występujące w okolicy chrząstek i kości,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- zaniki nerwu wzrokowego.
Kiła - objawy u dorosłych
Pierwsze objawy kiły u dorosłych to zmiany skórne, pojawiające się na narządach płciowych w postaci o wyschniętych grudek, lekko zabarwionych na czerwono. Nie są estetyczne, przypominają opryszczkę, choć są bezbolesne. Owrzodzeniom towarzyszą często powiększone węzły chłonne w okolicach pachwin. Następnym objawem jest wysypka na dłoniach i stopach, wraz z którą można zauważyć łysienie kiłowe, czyli po prostu nasilone wypadanie włosów.
Badanie VDRL - dla kogo?
Wykonanie testu VDRL zalecane jest w kierunku wykrycia kiły, powinny je zatem wykonać wszystkie osoby, u których jest podejrzenie infekcji. Realizują je też osoby chore, by monitorować postępy w leczeniu. Obowiązkowo muszą wykonać je kobiety w ciąży - nawet dwukrotnie. Nie wolno bagatelizować tych zaleceń, ponieważ dla prawidłowego rozwoju dziecka olbrzymie znaczenie ma wykrycie choroby na wczesnym etapie. Im szybciej pacjentka zostanie zdiagnozowana i podejmie odpowiednie leczenie, tym większa szansa na ochronę noworodka przed zakażeniem bakterią. Należy pamiętać, że choroba wywołana przez bakterię krętek blady może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia dziecka.
Badanie VDRL - interpretacja wyniku
Wynik badania może być ujemny lub dodatni. Ten pierwszy oznacza, że jesteśmy zdrowi. Gorzej sytuacja wygląda w przypadku wyniku dodatniego - świadczy o zakażeniu kiłą, choć nie tylko o tym, ponieważ badanie na odczyn VDRL może być zawodne. Dodatni wynik może pojawić się także przy zakażeniu HIV, boreliozą, toczeniem rumieniowatym układowym oraz u osób cierpiących na niektóre odmiany zapalenia płuc. Według lekarzy badanie VDRL ma niewielki margines błędu, sięgający około 2% badanych.
Dlatego, po otrzymaniu wyniku dodatniego należy wykonać kolejne testy, bardziej szczegółowe, które potwierdzą obecność choroby. Do zdiagnozowania syfilisu są potrzebne:
- badanie serologiczne kiły,
- makroskopowy test kłaczkowania USR,
- FTA-ABS - test immunofluoroscencji krętków,
- TPHA - test hemaglutynacji.
Przyszłe mamy, u których badanie potwierdziło kiłę, mogą zarazić dziecko. Choroba niesie ze sobą duże ryzyko samoistnego poronienia lub nawet urodzenia martwego dziecka. Dziecko urodzone przez chorą matkę najprawdopodobniej będzie miało kiłę wrodzoną, której skutki są bardzo groźne dla noworodka. Choroba powoduje m.in. ciężkie uszkodzenia mózgu, głuchotę, czy ślepotę.
Zdarzają się również sytuacje, gdy kiła pierwotna nie zostanie wykryta za pomocą testu. Gdy osoba choruje na kiłę, ale jego organizm nie wyprodukował jeszcze przeciwciał, w badaniu może wyjść negatywny wynik.
Kiła - leczenie
Kiła jest chorobą wyleczalną, ale sposób leczenia jest dostosowany do stopnia zaawansowania choroby, stanu zdrowia pacjenta, innych towarzyszących chorób (niekiedy oprócz bakterii krętek w organizmie obecny jest np. wirus HIV).
Pacjent chory na syfilis nie musi przebywać w czasie leczenia w szpitalu, ale musi być pod stałą kontrolą lekarza. Samodzielne podejmowanie prób leczenia i domowe sposoby nie wyleczą choroby. Chorym podaje się penicylinę lub w razie uczulenia na nią inne antybiotyki np. doksycyklinę.
W Polsce leczenie jest, zgodnie z ustawą, bezpłatne i przysługuje wszystkim, niezależnie od tego, czy pacjent jest ubezpieczony, czy nie.
Kiła utajona
Choć wyżej opisane zostały objawy związane z zakażeniem kiłą, to jest również postać choroby, której nie sposób rozpoznać. Kiła utajona, to odmiana choroby, która nie daje klasycznych objawów - na ciele nie pojawiają się żadne budzące niepokój wysypki, krostki czy owrzodzenia. Mimo tego bakteria - krętek blady - może być obecna w organizmie i siać w nim spustoszenie. Ten rodzaj kiły mogą potwierdzić jedynie badania krwi.
