Suplementacja w ciąży - potrzebna czy przereklamowana?

Przyszłe mamy przywiązują dużą uwagę do odżywania. Powinny też śledzić aktualne zalecenia medyczne dotyczące niezbędnych składników dostarczanych w diecie lub specjalnych preparatach, gdyż braki kwasu foliowego w diecie mogą prowadzić do wad wrodzonych u dzieci.

Zdrowa dieta

Jedzenie za dwoje i ciągłe uleganie kulinarnym zachciankom odchodzą w zapomnienie. Ciążowa dieta to nie liczenie kalorii, ale świadome komponowanie zbilansowanych i urozmaiconych posiłków, które dostarczą odpowiednich witamin, minerałów i składników odżywczych. Na talerzu powinny dominować węglowodany, w mniejszej ilości warzywa, owoce, produkty mleczne, a w jeszcze mniejszych porcjach mięso, ryby, jaja i tłuszcze. Prawidłowe odżywianie w czasie ciąży jest kluczowe dla zdrowego rozwoju dziecka, ale też służy stworzeniu w organizmie mamy odpowiednich rezerw białka, tłuszczu, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz składników mineralnych na czas karmienia piersią.

Czy sięgać po suplementy?

Zdrowy tryb życia i przemyślana dieta to podstawa. Wysokiej jakości preparaty witaminowe dla kobiet w ciąży są jej pomocnym uzupełnieniem. Chociaż większość niezbędnych składników możemy dostarczyć organizmowi wraz z pożywieniem, to w przypadku niektórych z nich, i to szczególnie ważnych dla prawidłowego rozwoju ciąży (kwas foliowy, żelazo, wapń, witamina D), pozyskanie odpowiednich dziennych dawek z produktów spożywczych jest praktycznie niemożliwe.

O jakich składnikach powinnyśmy pamiętać, komponując ciążową dietę?

Kwas foliowy

Przyjmowanie kwasu foliowego to podstawowe zalecenie dla kobiet starających się o dziecko i ciężarnych. Wskazana dawka to nawet  600 mikrogramów kwasu foliowego dziennie, co w praktyce jest osiągalne tylko dzięki suplementom. Sprawa jest poważna -  jak wykazały badania, podawanie kwasu foliowego w pierwszych tygodniach ciąży zmniejsza ryzyko wad cewy nerwowej (czyli zaczątku układu nerwowego) u dziecka. Specjaliści zalecają suplementację również w kolejnych miesiącach ciąży, gdyż witamina ta przyczynia się do wzrostu tkanek matczynych i prawidłowej produkcji krwi.

DHA

Kwasy tłuszczowe DHA zapewniają prawidłowy wzrok i dobre funkcjonowanie mózgu przyszłej mamy. Są też niezwykle ważne dla rozwoju oczu i mózgu, a więc w przyszłości lepszego funkcjonowania intelektualnego malucha. Kwasy DHA pojawiają się w zbyt małych ilościach w naszej diecie. Ich bogatym źródłem są ryby morskie. Kobiety w ciąży powinny jeść je co najmniej dwa razy w tygodniu, choć ostatnio wiele mówi się też o zanieczyszczeniu mięsa ryb metalami ciężkimi i ryzyku związanym z ich spożywaniem. Kobiety w ciąży powinny przyjmować dziennie 500-600 mg DHA. Bezpieczną formą ich dostarczania są preparaty pozyskane z alg morskich.

Żelazo

Utrzymanie prawidłowego poziomu żelaza w trakcie ciąży jest bardzo ważne. W tym okresie zapotrzebowanie na nie znacznie wzrasta - z 2-3 mg potrzebnych kobietom do prawidłowego funkcjonowania do 27 mg ogólnie zalecanych dla kobiet w ciąży. Największe zapotrzebowanie na ten związek pojawia się w III trymestrze. Szacuje się, że co druga kobieta w ciąży cierpi na niedobór tego pierwiastka. Żelazo odgrywa rolę w procesie podziału komórek, jest więc konieczne do wzrostu i rozwoju organizmu.  Wspomaga wytwarzanie czerwonych krwinek i hemoglobiny oraz utrzymanie prawidłowych funkcji poznawczych.

Jod

Jod odpowiada w naszym organizmie za prawidłową pracę tarczycy, układu nerwowego i utrzymanie prawidłowych funkcji poznawczych. Niestety, jego niedobory są w Polsce bardzo powszechne, a w przypadku dzieci mogą mieć bardzo poważne konsekwencje w postaci opóźnienia intelektualnego i nieprawidłowego rozwoju psychoruchowego.

Witamina D

Jej niedobór wiąże się głównie z małą ilością słonecznych dni w roku i można go uznać za naszą narodową przypadłość. Niedobór witaminy D w czasie ciąży w przyszłości może się odbić na zdrowiu dziecka: podatności na infekcje, funkcjonowaniu mięśni, wytrzymałości kości i zdrowiu zębów.

Witamina K

To bardzo istotny składnik odżywczy, działający w zespole z witaminą D. Wpływa na prawidłową produkcję i krzepliwość krwi, a także pomaga w utrzymaniu zdrowych kości.

Witaminy z grupy B

Są ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego (wit. B6, B12), wspierają układ odpornościowy (wit. B6, B12 i kwas foliowy) i pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu serca (tiamina). Witamina B6 przyczynia się do regulacji aktywności hormonalnej, dzięki czemu może łagodzić dokuczające często kobietom w ciąży nudności.

Magnez

Ten pierwiastek jest w naszym organizmie odpowiedzialny za równowagę elektrolitową, funkcjonowanie mięśni (także serca) i syntezę białek. Jego brak może objawiać się u przyszłej mamy różnymi przykrymi dolegliwościami, jak skurcze mięśniowe lub macicy.

Przyjmowanie preparatów witaminowo-mineralnych powinno się skonsultować z lekarzem, gdyż zarówno niedobór niektórych składników, jak i nadmiar może być groźny dla rozwoju dziecka. Z tego też względu nie wolno przyjmować kilku preparatów jednocześnie.

Pamiętajmy, że zapotrzebowanie na składniki odżywcze będzie się zmieniać na kolejnych etapach ciąży, dlatego przyjmowanie preparatów powinno być dostosowane odpowiednio do potrzeb poszczególnych trymestrów.