Idealny czas na ciążę

My, kobiety, zwykle chcemy mieć dzieci. To naturalny instynkt przedłużenia gatunku, jeden z najsilniejszych w przyrodzie. Chcemy jednak mieć je wtedy, gdy będzie na to najlepszy czas. I mamy do tego pełne prawo. Mamy również możliwości, żeby zaplanować swoje życie w tym aspekcie.

Najlepszy biologicznie czas na rodzenie dzieci to wiek od około osiemnastu do dwudziestu kilku lat. Wtedy szanse na zajście w ciążę są największe, a młody organizm najlepiej daje sobie radę z trudami macierzyństwa.

Po trzydziestce nadal czujemy się młode, ale nasze jajniki starzeją się szybciej niż twarze i o ciążę może być z roku na rok coraz trudniej. Z medycznego punktu widzenia dobrze byłoby zaplanować pierwsze dziecko najpóźniej przed ukończeniem 30 lat, kolejne zaś - przed 35. rokiem życia. Oczywiście coraz częściej zdarza się, że kobiety zachodzą w ciążę po czterdziestce i u nikogo to już nie budzi zdziwienia. W takim wypadku wiele zależy jednak od stanu organizmu dojrzałej przyszłej mamy. Szanse na zajście w ciążę są wprawdzie wtedy znacznie mniejsze, ale jeszcze może się udać. Jeżeli kobieta jest szczupła, zdrowa i zadbana, jej ciało prawdopodobnie sprosta wyzwaniu. Tym bardziej że późne macierzyństwo działa jak zastrzyk hormonalny i odmładza.

Daj sobie czas

Każda ciąża i poród jest dużym wysiłkiem i wyzwaniem dla organizmu kobiety. Trzeba trochę czasu, żeby się po nim w pełni zregenerować. Tym bardziej że zwykle po porodzie czeka nas jeszcze karmienie piersią i opieka nad wymagającym nowym członkiem rodziny. Pełne dojście do formy zajmuje co najmniej od kilku miesięcy do roku. Tak długo też zwykle karmimy dziecko piersią. Przez pierwszy rok niemowlę potrzebuje mamy, jej pokarmu, opieki i wyłącznej niemal uwagi. Potem nieco się usamodzielnia i mama przestaje być epicentrum świata, ktoś inny może ją chwilowo i częściowo zastąpić. Organizm kobiety, zwłaszcza gdy nie karmi ona piersią, jest zdolny do kolejnej ciąży już kilka miesięcy po porodzie. Moim zdaniem jednak warto odczekać z planowaniem kolejnego dziecka co najmniej rok lub dwa. Mama powinna się w pełni zregenerować i nacieszyć jednym dzieckiem, nim zdecyduje się na następne. Dziecku zaś przez pierwszy rok mama należy się na wyłączność.

Przy dobrym stanie zdrowia

Są sytuacje, kiedy lekarz odradza zajście w ciążę w danym momencie. Dotyczy to głównie chorób przewlekłych o niewyrównanym przebiegu, gdy ciąża doprowadziłaby do pogorszenia stanu zdrowia kobiety. Należy do nich np. nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, niewydolność nerek. Trzeba wtedy dążyć do uzyskania poprawy i planować ciążę na czas remisji choroby. Kobiety przewlekle chore często muszą przyjmować silne leki, które mogą źle wpłynąć na dziecko. Dopiero gdy nastąpi poprawa, można spróbować je odstawić lub zmienić na łagodniejsze, dopuszczalne w ciąży. Warto też poczekać z ciążą, jeśli kobieta ma szkodliwe nałogi - pali papierosy, nadużywa alkoholu lub używa narkotyków - do czasu, aż się z nimi upora.

Po odzyskaniu formy

Czas potrzebny do regeneracji organizmu po porodzie zależy w dużej mierze od jego przebiegu. Im bardziej skomplikowany i powikłany był poród, tym czas ten jest dłuższy. Po prawidłowej ciąży, która zakończyła się łatwym porodem naturalnym, bez nacięcia krocza czy dużego pęknięcia, ciało jest już po kilku miesiącach gotowe na kolejne macierzyństwo. Po ciąży z problemami, porodzie z powikłaniami, które wymagały zabiegów i gdy krocze nie goiło się prawidłowo - ten czas wydłuża się o kolejnych kilka miesięcy. Każdy przypadek jest inny. Kobieta musi ocenić, jak się czuje, lekarz zaś - jaki jest stan jej narządu rodnego i zdrowia. Po cięciu cesarskim trzeba odczekać minimum rok do poczęcia. Wcześniejsza ciąża zwiększa ryzyko rozejścia się blizny pooperacyjnej w macicy. To zaś może mieć groźne konsekwencje pod koniec ciąży, a nawet doprowadzić do pęknięcia macicy.

Po badaniach

Staramy się odroczyć ciążę wtedy, gdy w badaniach laboratoryjnych wykrywamy nieprawidłowości. Może to być niedoczynność tarczycy, anemia, cytomegalia lub toksoplazmoza. Dlatego planując ciążę, warto wykonać badania morfologii krwi, hormonów tarczycy i przeciwciał w kierunku toksoplazmozy i cytomegalii.

ANTYKONCEPCJA NA MIARĘ

Pamiętaj, że popularne hormonalne środki antykoncepcyjne mogą mieć negatywne skutki uboczne. Dlatego trzeba je stosować pod kontrolą lekarza. Oto, jakie zabezpieczenie przed ciążą będzie dla ciebie odpowiednie, jeśli:

Karmisz piersią i potrzebujesz skutecznej metody

Karmiąc piersią, trzeba pamiętać, by nie zaszkodzić dziecku. Przy karmieniu naturalnym można zabezpieczać się za pomocą prezerwatyw. Niektórzy stosują je z powodzeniem całe życie. Inna możliwość to wyznaczanie dni płodnych za pomocą obserwacji cyklu. Trudność polega na tym, że podczas laktacji cykle są nieregularne, więc metoda ta w tym czasie jest szczególnie zawodna. Nadaje się tylko dla kobiet, które już wcześniej latami obserwowały swoje cykle i bardzo dobrze znają swoje ciało. Druga grupa metod antykoncepcyjnych wymaga już wsparcia lekarza. Może on przepisać tabletki hormonalne dozwolone przy karmieniu. Są to tak zwane mini-pigułki, o innym składzie niż tradycyjne tabletki antykoncepcyjne. Nie zawierają estrogenu, lecz jedynie hormon będący pochodną progesteronu. Przedostaje się on do pokarmu matki, ale nie szkodzi dziecku. Innym sposobem, jaki może wtedy doradzić lekarz, jest założenie wkładki wewnątrzmacicznej. Do wyboru są różne modele, plastikowe, z metalową wstawką lub z wstawką wydzielającą hormon. Najlepszej jakości są wkładki hormonalne z hormonem z grupy pochodnych progesteronu, działającym głównie w obrębie samej macicy.

Przez kilka najbliższych lat nie chcesz mieć więcej dzieci

Dla osoby, której zależy na skutecznym i długofalowym zabezpieczeniu, najlepszym rozwiązaniem jest założenie wkładki wewnątrzmacicznej. Wymaga to przygotowania - trzeba mieć prawidłową cytologię i wyleczone ewentualne stany zapalne. Wiąże się też z jednorazowym dużym wydatkiem (nawet 1000- -1400 zł). Wkładki można używać do 5 lat, nie trzeba zgłaszać się do lekarza co kilka miesięcy po recepty. Dobre modele nie dają zwykle żadnych dolegliwości. Działając wyłącznie w obrębie narządu rodnego, nie mają szkodliwego wpływu na organizm. Dodatkowo zmniejszają obfitość miesiączek, co poprawia komfort życia. Są to najskuteczniejsze środki antykoncepcyjne. Można je usunąć w każdej chwili, a płodność wraca najdalej po dwóch, trzech miesiącach. Zwykle wkładkę zakłada się u kobiet, które już rodziły, ale jest też model dla kobiet, które jeszcze nie były w ciąży. Podobną metodą długoterminowej antykoncepcji jest wszczepiany na 3 lata pod skórę implant wydzielający hormon, który jednak częściej powoduje nieprawidłowe krwawienia.

Masz problemy z przewodem pokarmowym

W takiej sytuacji zapomnij o doustnych tabletkach hormonalnych. Metodami dla ciebie są przezskórne lub dopochwowe formy antykoncepcji hormonalnej, czyli plastry albo krążki oraz wkładki wewnątrzmaciczne i implanty podskórne.

Bywasz roztrzepana i zapominasz o pigułkach

Osobom roztargnionym z antykoncepcji hormonalnej pozostają tylko krążki do zakładania do pochwy raz na miesiąc, wkładki lub implanty. Jedynie one bowiem gwarantują skuteczne zapobieganie niechcianej ciąży.

Rozważasz ciążę, ale jeszcze nie jesteś na nią gotowa

Gdy zabezpieczenie nie jest potrzebne na długo, nie warto inwestować we wkładkę. Lepiej wybrać jedną z form hormonalnej antykoncepcji. Hormony blokujące czynność jajników i owulację można podawać na różne sposoby. Najczęstszy to doustna tabletka, przyjmowana codziennie przez 21 dni z tygodniową przerwą lub codziennie przez 28 dni. Są także inne sposoby dostarczania hormonów do organizmu. Mogą się wchłaniać przez skórę z plastrów przyklejanych na skórę raz w tygodniu lub przez śluzówki z krążka samodzielnie zakładanego do pochwy raz na miesiąc. Te dwa ostatnie sposoby są wygodniejsze, bo nie trzeba o nich pamiętać codziennie.

Masz dużą nadwagę

U kobiet o wadze ponad 80 kg plastry hormonalne mogą nie być skuteczne, powyżej 90 kg nie powinny być w ogóle stosowane. Przy znacznej nadwadze (BMI powyżej 35) nie wolno stosować żadnej formy ogólnej hormonalnej antykoncepcji - ani tabletek, ani krążków. Niewskazany jest również implant. Pozostaje wkładka wewnątrzmaciczna.

Miałaś cięcie cesarskie

Po cięciu cesarskim większość wkładek wewnątrzmacicznych jest trudna do założenia i częściej powoduje nieprawidłowe krwawienia. Warto wtedy rozważyć założenie mniejszej wkładki, przeznaczonej dla kobiet z mniejszą macicą, takich, które jeszcze nie były w ciąży lub nie rodziły drogami natury.

Masz niskie libido

Niektóre rodzaje tabletek hormonalnych mniej wpływają na libido niż inne. Według niektórych badań dopochwowe krążki hormonalne nawet je poprawiają. Trzeba więc spróbować. Jeśli zauważysz zły wpływ antykoncepcji na życie seksualne, łatwo ją odstawić lub zmienić na inną. Wkładki nie mają wpływu na libido.

Palisz papierosy, a ponadto masz ponad 35 lat, nadciśnienie, żylaki itp.

Zapomnij o jakiejkolwiek antykoncepcji hormonalnej doustnej, przezskórnej lub dopochwowej. Do wyboru masz metody antykoncepcji niehormonalnej albo wkładki i implanty.

Więcej o:
Copyright © Agora SA