13 tydzień ciąży: Twoje dziecko
13 tydzień ciąży - jak wygląda dziecko? Mimika maluszka jest coraz wyraźniejsza. Nadyma policzki, ziewa, marszczy czoło, zwija wargi w ryjek - czyni to zupełnie nieświadomie. Dziecko ćwiczy w ten sposób mięśnie twarzy. Gdy przypadkiem muśnie palcami wargi, zaczyna odruchowo ssać.
Otwiera usta i połyka wody płodowe, dzięki temu pracują nerki i cały układ trawienny, przygotowując się do normalnej pracy. Jednak i tak wszystko zależne jest od mamy. Produkty przemiany materii przenikają przez błonę łożyskową do układu Twojego krążenia, a potem są filtrowane przez Twoje nerki. Rozwija się zmysł smaku - jeśli do wód płodowych dodana zostanie glukoza, dziecko chętniej je połyka. Rozwija się zmysł dotyku, malec potrafi bawić się pępowiną.
Do 13 tygodnia ciąży ukształtowały się już kości, stawy i mięśnie.
Dziecko macha rękami i nogami, podskakuje, kręci głową, fika koziołki, podkurcza palce stóp, umie się nawet podrapać. Ćwiczy w ten sposób mięśnie i testuje system nerwowy. Wody płodowe tłumią te ruchy, więc ich jeszcze nie czujesz.
13 tydzień ciąży: płeć dziecka
Narządy płciowe zewnętrzne są coraz lepiej widoczne. Jeżeli jest to syn, wprawne oko lekarza dostrzeże chłopca podczas badania USG. Córkę rozpoznać można po tym, że nie ma tego, co chłopcy. Jeśli jest córeczka, to jej jajniki zawierają już około dwóch milionów jajeczek, z których w przyszłości ma szansę rozwinąć się kolejne pokolenie. Twoje wnuki!
13 tydzień to trzeci miesiąc ciąży, końcówka pierwszego trymestru. Dziecko jest wielkości mandarynki, ma około siedmiu centymetrów, waży około 18 gramów.
Pytanie do lekarza
Przyszłe mamy często próbują same interpretować wyniki swoich badań. Dlaczego nie warto tego robić na własną ręki i dlaczego wyniki kobiety w ciąży odbiegają od „norm”, a i tak są prawidłowe?
Dr n. med. Grzegorz Południewski, lekarz, specjalista położnictwa i ginekologii, członek Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego:
- Badania w ciąży wykonywać należy. Zgodnie z zaleceniami lekarza. Ich wyniki mogą fizjologicznie odbiegać od wartości prawidłowych, tak się dzieje w przypadku hemoglobiny w ciąży: normą jest wartość powyżej 11.0 g% - to jest wyrazem przystosowania organizmu do ciąży, zwiększenie objętości osocza. Podobnie większa tolerancja dotyczy liczby leukocytów, czy zawartości hemoglobiny w krwince.
13 tydzień ciąży: ostatni dzwonek na USG genetyczne
13 tydzień ciąży: USG genetyczne
Jeśli do tej pory nie byłaś na USG genetycznym, to 13 tydzień ciąży jest ostatnim dzwonkiem, aby wybrać się na to ważne badanie.
Podczas USG lekarz ogląda i mierzy poszczególne narządy płodu, zwracając uwagę zwłaszcza na szerokość tzw. przezierności karkowej. To badanie pozwala wykryć większość poważnych wad (więcej o USG genetycznym, inwazyjnych i nieinwazyjnych badaniach prenatalnych czytaj w tekście dotyczącym 11 tygodnia ciąży).
13 tydzień ciąży: co dzieje się z Tobą
Wiele przyszłych mam opisuje kolejnych kilka miesięcy ciąży jako najpiękniejszy okres w całej ciąży. Trudy pierwszego trymestru–zmęczenie, nudności, częste oddawanie moczu –pomału ustępują, można wreszcie cieszyć się z tego, że jest się w ciąży. Wiele kobiet odczuwa przypływ energii w drugim trymestrze.
Umownie, trzynasty tydzień ciąży (jedenasty od zapłodnienia) jest ostatnim tygodniem pierwszego trymestru. Mimo że macica powiększyła się do rozmiarów małej piłki, ciąża nadal jest niewidoczna dla otoczenia. Ty jednak widzisz, że brzuch uwypukla się trochę do przodu. Jak bardzo, zależy od Twojej budowy ciała i wzrostu.
Od teraz możesz przybierać na wadze nawet 0,5 kg tygodniowo. Wzrost wagi w ciąży wynika z masy dziecka, łożyska, płynu owodniowego, powiększonej macicy, piersi, tkanki tłuszczowej i zwiększonej ilości krwi u mamy. Tymczasem w 13 tygodniu płód waży zaledwie 13-20 g, a tkanki i płyny je otaczające nie mają jeszcze dużej objętości.
Wraz z końcem pierwszego trymestru ciąża pomału wkracza w stabilną fazę, ryzyko poronienia jest już znacznie mniejsze. Dzieje się tak dlatego, że to powstające łożysko, a nie jajniki, zaczyna produkować hormony utrzymujące ciąże. Poranne mdłości, ciągłe zmęczenie, napięcie w piersiach - te przykre objawy będę pomału ustępować.
Pamiętaj!
Jak interpretować wyniki badań w ciąży? Normy najważniejszych wskaźników.
1. Morfologia krwi
- erytrocyty (czerwone krwinki) (RBC) 3,9-5,6 M/ml - w ciąży często zmniejszone, ponieważ zwiększa się objętość osocza, a ilość erytrocytów wzrasta w mniejszym stopniu, co powoduje fizjologiczne rozrzedzenie krwi,
- hemoglobina (HGB) 6,8-9,3 mmol/l lub 11,5-15,5 g/dl - najważniejszy wskaźnik wykrywania niedokrwistości w ciąży,
- leukocyty (białe krwinki) (WBC) 4,1-10,9 k/ml - w ciąży często wzrastają do kilkunastu, wyższy wzrost może świadczyć o infekcji,
- hematokryt (HT) 37-47 proc. - zmniejsza się zwłaszcza w drugiej połowie ciąży na skutek fizjologicznego rozrzedzenia krwi,
- płytki krwi (PLT) 140-450 k/ml - poziom poniżej 100 wymaga konsultacji hematologa.
2. Badanie ogólne moczu
- odczyn kwaśny - zasadowy lub obojętny sprzyja zakażeniom i kamicy dróg moczowych,
- bilirubina nieobecna - jej obecność świadczy o kłopotach z wątrobą,
- urobilinogen śladowa ilość - większa ilość pojawia się w chorobach wątroby,
- ciała ketonowe nieobecne - ich niewielka ilość świadczyć może o niedożywieniu lub odwodnieniu, w dużej ilości występują przy kwasicy cukrzycowej,
- cukier nieobecny - jego obecność może wskazywać na cukrzycę ciążową, choć czasem zdarza się fizjologiczna utrata cukru z moczem w czasie ciąży, wskazane wtedy badanie glukozy we krwi,
- białko nieobecne - jego obecność pojawia się przy nadciśnieniu indukowanym ciążą, czasem towarzyszy zakażeniom dróg moczowych,
- leukocyty pojedyncze - wynik powyżej 10 w polu widzenia świadczy o stanie zapalnym rozwijającym się w układzie moczowym,
- bakterie nieobecne - ich obecność świadczy o infekcji dróg moczowych, lekarz zleci ci jeszcze wykonanie posiewu moczu,
- składniki mineralne nieobecne lub śladowe - nadmierna ilość szczawianów czy fosforanów sprzyja kamicy dróg moczowych.
3. TSH - zwykle od 0,4 do 4 mU/l (bardziej czułymi metodami 0,32-5,0 mU/l). Wartości zbyt wysokie świadczą o niedoczynności tarczycy, zbyt niskie mogą świadczyć o nadczynności, choć hormony ciążowe zafałszowują czasem wyniki i zaniżają poziom TSH. W razie odchyleń od normy konieczne badanie hormonów tarczycy i przeciwciał przeciwtarczycowych.
4. Glukoza na czczo - od 60 do 100 mg/dl (3,9-6,1 mmol/l). Zbyt niska świadczy o niedostatecznym odżywianiu i niedoborach pokarmowych lub upośledzonym wchłanianiu cukrów, zbyt wysoka jest oznaką cukrzycy.
5. WR - ujemny. Badanie w kierunku kiły.
6. HBs - ujemny. Badanie w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B.
7. HCV - ujemny. Badanie w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu C.
8. HIV - ujemny. Badanie w kierunku zakażenia wirusem HIV, mogącym doprowadzić do rozwinięcia zespołu upośledzonej odporności (AIDS).
9. Przeciwciała w kierunku toksoplazmozy i cytomegalii.
- Przeciwciała w klasie IgG - dodatnie, ale niskie świadczą o przebytej chorobie i uzyskanej odporności. Bardzo wysokie wskazują, że infekcja miała miejsce w niedalekiej przeszłości lub trwa obecnie. Ujemne oznaczają, że organizm nigdy nie zetknął się z chorobą. W takiej sytuacji zaleca się powtórzenie badań w drugiej połowie ciąży.
- Przeciwciała w klasie IgM - dodatnie świadczą o istnieniu obecnie zakażenia.
10. Przeciwciała przeciw krwinkom czerwonym (anty Rh) - ujemne. Dodatni wynik oznacza konflikt serologiczny. U kobiet z ujemnym czynnikiem Rh powtarza się to badanie co 2 miesiące.
11. Przeciwciała Anty-TPO - ujemne. Badanie w kierunku chorób tarczycy.
Pamiętaj, że wyniki zawsze musi interpretować lekarz.
Czy wiesz, że...
W trzynastym tygodniu ciąży największe ryzyko poronienia masz już za sobą. Utrata ciąży następuje zwykle w pierwszych trzech miesiącach. W drugim trymestrze zdarza się w jednej na 50 ciąż.
Dowiedz się więcej o 13 tygodniu ciąży:
-
Zastanawiasz się, jak poradzisz sobie jako mama? Będziesz w tej roli świetna! Intuicyjnie będziesz wiedzieć, jak trzymać, tulić, pielęgnować dziecko. Ale już teraz możesz zacząć czytać teksty z działu "Niemowlę". Pamiętaj także, że niektóre szkoły rodzenia organizują zajęcia już od pierwszych tygodni ciąży.
-
Co okazało się największym zaskoczeniem dla mam, które urodziły swoje pierwsze dziecko?
-
Zaplanuj wyprawę do sklepów z odzieżą dla kobiet w ciąży. Oferta jest już na tyle bogata, że można wybrać ciuchy modne, świetne skrojone, kobiece. Są uszyte tak, by można było regulować ich wielkość zależnie od etapu ciąży. Jeśli nie przytyłaś nadmiernie, wybieraj swój rozmiar sprzed ciąży.
-
Co zrobić, aby dodatkowe centymetry nie powodowały dodatkowych strapień? Odpowiednio wyeksponować atuty zmieniającej się w ciąży figury.
-
Do każdego posiłku jedz warzywa lub owoce, najlepiej świeże. Zawarty w nich błonnik pomoże regulować pracę jelit. Skuteczne w zapobieganiu zaparciom są suszone owoce - pojadaj je zawsze, gdy masz ochotę na coś słodkiego.
-
Mają związek ze zmianami hormonalnymi w organizmie kobiety i pojawiają się najczęściej w II i III trymestrze.
-
Boli Cię głowa? Pamiętaj, że jedynym stosunkowo bezpiecznym środkiem przeciwbólowym w ciąży jest paracetamol (zażywany rzadko i w najniższej dawce). Preparaty zawierające kwas acetylosalicylowy (np. Aspiryna, Polopiryna) są przeciwwskazane!
-
Kiedy poprzestać na sposobach domowych, a kiedy sięgnąć po leki? Które specyfiki nie przyniosą szkody rozwijającemu się dziecku?
-
Jeśli jesteś bezrobotna, będąc w ciąży nie stracisz prawa do zasiłku. Gdyby ciąża była zagrożona i gdybyś nie mogła stawić się do pracy wyznaczonej przez Urząd Pracy, musisz dostarczyć zaświadczenie lekarskie.
-
Ekspert prawa rodzinnego odpowiada na pytania dotyczące zasiłku i praw bezrobotnych w ciąży.
-
Pewnie zaczynacie informować rodzinę i znajomych o dziecku. To dobry czas, by zacząć trenować asertywność. Jeśli pytania bliskich zaczną Was drażnić i przekroczą granicę intymności, utnijcie temat grzecznie, ale stanowczo.
-
A mężowi? Czy zrobiły to w jakiś nietypowy sposób?
To już ostatnie tygodnie złego samopoczucia. Wkrótce usłyszysz bicie serca swojego dziecka i poczujesz przypływ energii.
Jak duże jest dziecko w kolejnych tygodniach ciąży? Podajemy wielkość i porównanie do owoców i warzyw.