Bogowie rzymscy i ich atrybuty. Poznaj najważniejsze bóstwa z mitologii

Magdalena Zielińska

27 grudnia 2020, 10:30

Bogowie rzymscy byli ściśle powiązani z życiem społeczności chłopskiej. Nawet najdrobniejsza czynność posiadała swojego boskiego patrona, a prócz głównych bogów, wśród których najważniejszy był Jowisz czy bogini Minerwa, w mitologii pojawiają się też bogowie odpowiedzialni za konkretne sfery życia, zawody czy uczucia.

Rzymska bogini Prozerpina - jest utożsamiana z grecką Persefoną. — fot. Wikipedia Commons

Zobacz wideo Poduszka minionek i ramka na obrazki. Urządzamy pokój dziecka

Bogowie towarzyszyli starożytnym Rzymianom już w pierwotnej formie ich religii. Później na ich wierzenia wpływ miały religie Etrusków czy Greków. Dobrym przykładem bóstw rzymskich, którzy mieli wąski zakres "specjalizacji", są bogowie towarzyszący dorastaniu dziecka. Vaticanus otwierał usta dziecka przy pierwszym krzyku, Cunina opiekowała się kołyską, Rumina pokarmem dla niemowlaka, Cuba dbała o przenoszenie dziecka z kołyski do łóżeczka, Statanus dbał o naukę chodzenia itd. Jacy są jednak najbardziej znani z mitologii bogowie rzymscy?

Rzymscy bogowie - najważniejsze postaci w mitologii

Rzymscy bogowie nie zawsze odpowiedzialni byli za małe sprawy. W wierzeniach starożytnych rzymian było też kilku najważniejszych bogów. Wśród nich wymienić należy trójcę ważną dla państwa rzymskiego - Jowisza, Marsa i Kwiryna.

Jowisz (Jupiter) - bóstwo nieba, burzy i deszczu. Jest też uważany za ojca bogów i najwyższego władcę nieba i ziemi. Jowisz tworzył wraz z Junoną i Minerwą Trójcę Kapitolińską, uosabiającą państwo rzymskie. Jego kult koncentrował się w świątyni umiejscowionej na Kapitolu.
Janus - bóg wszelkich początków, patron umów i układów sojuszniczych. Był również opiekunem mostów, bram i drzwi - to właśnie od niego zależało, czy przejdzie się przez nie szczęśliwie. Żołnierze rzymscy, przed wyruszeniem na wojnę przechodzili przez bramę w Rzymie, otwieraną na czas zmagań, prosząc Janusa o szczęśliwy i zwycięski powrót, a także o błogosławieństwo. Tradycyjnie przedstawiany był z dwiema twarzami, które według Makrobiusza symbolizowały władzę nad przeszłością i przyszłością, natomiast według Owidiusza: nad ziemią i niebem.
Junona - jedna z najważniejszych bogiń starożytnych Rzymian i małżonka Jowisza. Opiekunka kobiet, życia seksualnego oraz macierzyństwa. W marcu na jej cześć obchodzone było święto, Matronalia, podczas którego kobiety składały w ofierze kwiaty dla bogini i modliły się o szczęście w życiu małżeńskim.
Minerwa - pierwotnie czczona jako opiekunka sztuki i rzemiosła. Była również boginią mądrości, nauki i literatury. Ku jej czci artyści, rzemieślnicy oraz lekarze obchodzili święto Quinquatrus. Główna świątynia bogini znajdowała się na Awentynie.
Mars - bóg wojny. Był czczony u Etrusków jako Maris. Początkowo patron pór roku, szczególnie wiosny. Pasterze powieszali mu pod opiekę swoje stada. Marsa czczono również jako ojca Romulusa i Remusa.
Kwiryn - opiekun społeczeństwa zbrojnego w czasie pokoju. Według późniejszej legendy Kwiryn był królem Romulusem, który wstąpił do nieba po śmierci. 17 lutego obchodzono święto ku czci bóstwa.
Westa - rzymska patronka domowego i państwowego ogniska. Prawdopodobnie jest jedną z najstarszych bóstw europejskich. Świątynia bogini wzniesiona została w Rzymie na Forum Romanum. Płonął w niej wieczny ogień, symbolizujący samą Westę, a pieczę nad nim sprawowały kapłanki zwane westalkami. Zgaśnięcie płomieni uznawane było w Rzymie za zły znak dla państwa.

Bogowie rzymscy i ich atrybuty. Jak ich rozpoznać?

Bogowie rzymscy posiadali swoje atrybuty odnoszące się do dziedzin, nad którymi sprawowali pieczę. Charakterystyczne dla bóstw przedmioty czy zwierzęta często pojawiały się również na obrazach czy rzeźbach, przedstawiających mitycznych bohaterów. Oto lista rzymskich bogów i przypisanych im atrybutów.

Janus - bóg początków, patron umów i układów sojuszniczych, opiekun mostów, bram i drzwi. Atrybuty - klucze, laska odźwiernego.
Jowisz (Jupiter) - bóstwo nieba, burzy i deszczu, ojciec bogów, najwyższy władca nieba i ziemi. Atrybuty - piorun, orzeł.
Junona - opiekunka kobiet, macierzyństwa i życia seksualnego. Atrybut - gęś.
Minerwa - opiekunka sztuki i rzemiosła, bogini mądrości, sztuki, nauki i literatury. Atrybut - sowa.
Mars - bóg wojny. Atrybuty - włócznia, tarcza.
Kwiryn - opiekun żołnierzy w czasach pokoju.
Westa - opiekunka domowego i państwowego ogniska. Atrybuty - berło, patera, róg obfitości, osioł.
Wulkan - bóg ognia i rzemiosł metalurgicznych. Atrybuty - młot, obcęgi.
Bachus - bóg wina, winnej winorośli i płodności. Atrybuty - kielich, wino, wieniec z bluszczu, kiść winogron, róg obfitości.
Merkury - posłaniec bogów, a także bóg złodziei i celników, handlu, zysku oraz kupiectwa. Atrybuty - skrzydlate sandały, skrzydlaty kapelusz, sakiewka.
Wenus - bogini miłości, a wcześniej wiosny, roślinności i ogrodów warzywnych. Atrybuty - owoce i kwiaty, gołębie, rydwan zaprzężony w gołębie.
Cerera (Ceres) - bogini wegetacji i urodzaju. Atrybut - kosz z owocami.
Neptun - bóg wód, chmur oraz deszczu. Atrybut - trójząb.
Salacja - morskie bóstwo, małżonka Neptuna, a także uosobienie słonej wody. Atrybuty - delfin, diadem, berło, muszla w kształcie rogu.
Amor - bóg miłości. Atrybuty - skrzydła, łuk, kołczan ze strzałami.
Diana - bogini świata roślinnego i zwierzęcego, a także łowów, lasów, gór, gajów, źródeł leczniczych i płodności. Atrybuty - łuk, strzały, kołczan, łania.
Prozerpina - królowa świata podziemnego i bogini kiełkującego zboża. Atrybuty - kłosy, maki, narcyzy.
Luna - bogini Księżyca. Atrybuty - świetlista szata, półksiężyc, rydwan zaprzężony w dwa konie.
Sol - bóg Słońca. Atrybuty - aureola wokół głowy, korona, złoty rydwan zaprzężony w cztery konie.
Apollo (Febus) - bóg proroctwa, muzyki, poezji i sztuki. Atrybuty - lutnia, liść laurowy, łuk, strzały.
Pluton - bóg świata podziemnego. Atrybuty - berło, klucze.
Wiktoria - bogini i personifikacja zwycięstwa. Atrybuty - skrzydła, wieniec laurowy
Fortuna - bogini kierująca ludzkimi losami, bóstwo szczęścia i nieszczęścia. Atrybuty - róg obfitości, koło, gałąź oliwna, patera.
Saturn - bóg rolnictwa i zasiewów. Atrybut - sierp.
Ops - bogini płodności, bogactwa, czczona również jako opiekunka rolnictwa. Atrybuty - chleb, berło.
Eskulap - bóg sztuki lekarskiej. Atrybuty - węże owinięte wokół laski, szyszki świerkowe, wieniec laurowy, koza, pies.
Akwilon - bóg i uosobienie Wiatru Północnego, jak i północnej strony świata.
Pax - bóstwo uosabiające pokój. Atrybuty - róg obfitości, kłosy zbóż, wieniec z gałęzi oliwki.
Furie - początkowo demony podziemnego świata, później utożsamiane z Eryniami, greckimi boginiami zemsty.
Parki - personifikacje przeznaczenia: Decima, Nona i Morta, później utożsamiane z greckimi boginiami losu, Mojrami.

Rzymskie odpowiedniki greckich bogów

Rzymskie odpowiedniki greckich bogów - czy je znasz? Jeśli nie, to koniecznie zapoznaj się z poniższą listą. Zobacz, jak nazywały się bóstwa z wierzeń pochodzących z mitów, które ukształtowały się w czasach starożytnej Grecji.