"Wesele" - Stanisław Wyspiański: streszczenie szczegółowe
''Wesele'' po raz pierwszy zostało wystawione na deskach Teatru Miejskiego w Krakowie 16 marca 1901 roku. Spektakl ten wyreżyserował Adolf Wawelski. Powszechnie uważa się je za jedno spośród najważniejszych dzieł, jakie powstały w okresie Młodej Polski, ono też przyniosło sławę Wyspiańskiemu. Dramat ten nawiązywał swoją tematyką do wydarzenia, które miało rzeczywiście miejsce, a chodzi tu o wesele poety Lucjana Rydla oraz chłopki Jadwigi Mikołajczykówny. ''Wesele'' stanowi pewnego rodzaju kontynuację dramatów romantycznych. W 1972 roku powstała jego ekranizacja pod tym samym tytułem, zrealizowana przez Andrzeja Wajdę.
Zobacz też: "Antygona" - streszczenie szczegółowe, bohaterowie, najważniejsze informacje
''Wesele'': plan wydarzeń utworu
Plan wydarzeń ''Wesela'' pomoże usystematyzować wiedzę z lektury. Przedstawia się on następująco:
Akt I
- Rozmowy prowadzone przez gości podczas zabawy weselnej.
- Nadejście Żyda, który mówi, że niebawem zjawi się też jego córka, Rachela.
- Flirt Poety z Rachelą.
- Wspomnienie wydarzeń z roku 1846, które miały miejsce w Galicji.
- Ostra wymiana poglądów Księdza, Żyda i Czepca.
- Niezadowolenie Radczyni z powodu zawieranego małżeństwa.
- Zaproszenie na zabawę niesamowitych gości i Chochoła, sprowokowane słowami Racheli.
Akt II
- Odwiedziny Chochoła i wspomnienie o rychłym nadejściu kolejnych gości.
- Pojawienie się niezwykłych postaci: Widma dawnego narzeczonego Marysi, Stańczyka, Rycerza, Hetmana Branickiego i diabłów oraz Upiora.
- Przybycie Wernyhory i jego rozmowa z Gospodarzem.
- Przekazanie Gospodarzowi złotego rogu.
- Wysłanie Jaśka przez Gospodarza, aby nakłonił ludzi do boju.
- Oddanie złotej podkowy zgubionej przez rumaka Wernyhory Gospodarzowi.
Akt III
- Odpoczynek Gospodarza.
- Zdradzenie się ze swoich uczuć Racheli względem Poety.
- Bojowy nastrój chłopów.
- Opowieść o niezwykłym śnie Panny Młodej.
- Obudzenie Gospodarza i przypomnienie mu rozmowy z Wernyhorą.
- Wskazanie zdumiewających znaków, zaobserwowanych przez Poetę.
- Niemożność przypomnienia sobie zdarzeń z nocy przez Gospodarza.
- Zgubienie złotego rogu przez Jaśka.
- Jednoczesne nadejście Chochoła.
- Odrętwienie gości i późniejszy taniec do melodii granej przez Chochoła.
''Wesele'' – Wyspiański: streszczenie szczegółowe
Streszczenie szczegółowe ''Wesela'' Wyspiańskiego może być doskonałym sposobem na przypomnienie sobie większości niuansów fabularnych, jakie wystąpiły w utworze, zwłaszcza gdy mamy się odnieść do jakiejś konkretnej sceny.
Akt I
- Scena 1
Czepiec stara się zagaić rozmowę z dziennikarzem, próbując skupić się na polityce. Dziennikarz jednak nie jest zainteresowany taką wymianą zdań, uważa, że Czepiec, jako chłop, nie zna się w ogóle na polityce. Czepiec jednak wspomina Bartosza Głowackiego, bohatera powstania kościuszkowskiego, który był gotowy działać. Dziennikarz nadal nie jest skory do rozmowy, woli skupić się na atmosferze wsi.
- Scena 2
Dziennikarz podejmuje nieudaną próbę flirtu z Zosią, która nie uważa go za równego sobie.
- Scena 3
Haneczka i Zosia wyrażają ochotę na tańce z chłopami. Radczyni jest to nie w smak, ale w końcu ulega namowom.
- Scena 4
Radczyni jest przeciwna temu, by Klimina swatała jej syna. Uważa, że ludzie na wsi i ludzie w mieście bardzo się od siebie różnią, podobnie jak ich obyczaje.
- Scena 5
Zosia zaprasza do tańca Kaspra. Ten się godzi i razem ruszają w tan. Kasper opowiada Zosi o Kasi, która ma być jego przyszłą żoną.
- Scena 6
Haneczka rozmawia z Jaśkiem. W końcu pada propozycja, by razem potańczyli.
- Scena 7
Radczyni prowadzi rozmowę z Kliminą. Dotyczy ona prac w polu. Szybko wychodzi na jaw, że Radczyni nie ma zielonego pojęcia, co tak naprawdę robi się w polu i o jakiej porze roku. Aby zatuszować swoje niezorientowanie w temacie, Radczyni chwali Kliminę i wyraża nadzieję, że owdowiała kobieta znajdzie sobie jeszcze męża.
- Scena 8
Ksiądz przyznaje się przed Panem Młodym, że także należy do chłopskiej rodziny. Panna Młoda, która zrozumiała jego wypowiedź opacznie, krytykuje szlachtę. Dopiero Pan Młody tłumaczy jej, czego naprawdę dotyczyła rozmowa.
- Scena 9
Pan Młody przyznaje, jak bardzo jest obecnie szczęśliwy i wyznaje miłość swojej wybrance. Potem zaczynają tańczyć.
- Scena 10
Poeta zaleca się do Maryny, która jednak podchodzi do jego zalotów sceptycznie, wie, że nie traktuje ich do końca poważnie.
- Scena 11
Ksiądz przekonuje Młodą Parę, że z czasem ich miłość przygaśnie. Oni są jednak w sobie zakochani, dlatego nie biorą jego słów na poważnie.
- Scena 12
Pan Młody komplementuje swoją wybrankę. Ona natomiast narzeka na niewygodne buty, jednak nie decyduje się ich zdjąć, ze względu na okoliczność.
- Scena 13
Pan Młody mówi o szczęściu, po które może sięgnąć praktycznie każdy. Ksiądz jednak zaznacza, że nie w każdej sytuacji można mieć dokładnie to, czego się chce.
- Scena 14
Maryna przyznaje się przed Radczynią do tego, że poczuła się wyjątkowo, gdy tańczyła z Czepcem.
- Scena 15
Poeta podejmuje kolejną próbę flirtu z Maryną. Dziewczyna jednak uświadamia go, że świetnie zna takie gierki.
- Scena 16
Zosia mówi Haneczce, że pragnie ogromnej, spontanicznej miłości. Haneczka natomiast uważa, że droga do szczęścia jest zawsze naznaczona cierpieniem.
- Scena 17
Na wesele przybywa Żyd. Nie rozumie, dlaczego Pan Młody przywdział strój chłopa. Opowiada też o swojej córce, która jest bardzo oczytana, ale lubi chłopów. Jednocześnie dziwi się, że Pan Młody wybrał na żonę chłopską kobietę, skoro mógł mieć inteligencką pannę.
- Scena 18
Dociera Rachela i szybko zostaje zaproszona do zabawy.
- Scena 19
Pan Młody mówi Racheli, że bardzo podoba mu się na wsi.
- Scena 20
Poeta przekazuje Panu Młodemu, że Panna Młoda chciałaby czegoś od niego.
- Scena 21
Poeta stara się tym razem zainteresować Rachelę, jednak znów bez powodzenia.
- Scena 22
Radczyni twierdzi, że ślub to już koniec. Tymczasem Pan Młody w ogóle nie myśli o przyszłości, bo jest szczęśliwy.
- Scena 23
Pan Młody z Poetą rozmawiają o poezji.
- Scena 24
Poeta mówi o swoim wyobrażeniu rycerza w zbroi, który sam zamieszkuje zamek, a wokół niego żyją prości ludzie. Wspólnie z Panem Młodym dochodzą do wniosku, że chłopi są bardzo istotni.
- Scena 25
Na zabawę przybywa Ojciec, który zauważa, że wesele wiejskie stanowi nowość dla ludzi z miasta. Czepiec dodaje, że wieś jest przyjaźniejsza i ładniejsza niż miasto. Podpowiada też Poecie, by poszukał sobie prostej kobiety na żonę.
- Scena 26
Dziad mówi o spotkaniu różnych stanów w ramach wesela. Ojciec jednak nie do końca się z nim zgadza – twierdzi, że panowie tylko im się przyglądają.
- Scena 27
Dziada fascynują tańczący goście.
- Scena 28
Ksiądz i Żyd rozmawiają o chłopach. Okazuje się, że każdy z nich bogaci się właśnie dzięki nim.
- Scena 29
Czepiec wtrąca się do rozmowy. Żyd żąda, by opłacił długi, ten jednak nie ma takiego zamiaru.
- Scena 30
Gospodarz i Pan Młody obserwują kłócących się i wspominają rzeź galicyjską.
- Scena 31
Ksiądz wychodzi, pożegnany najpierw przez Gospodarza.
- Scena 32
Haneczka umawia się z Jaśkiem, że jeszcze kiedyś razem zatańczą.
- Scena 33
Kasper przekonuje Jaśka, że podobają się pannom z miasta. On jednak podchodzi do tego sceptycznie.
- Scena 34
Jasiek śpiewa piosenkę.
- Scena 35
Radczyni przyznaje, że nie jest zadowolona z tego, że Pan Młody ożenił się z wiejską panną.
- Scena 36
Rachela zachwyca się poezją, ale sama jej nie tworzy, bo uważa, że nie jest na tyle zdolna. Wspomina o chochole stojącym za oknem i niezwykłych gościach. Potem wychodzi.
- Scena 37
Poeta przygląda się szczęśliwej Pannie Młodej. Namawia ją, by zaprosiła na wesele dusze cierpiące w piekle.
- Scena 38
Ogarnięty radością Pan Młody, zachęcany przez Poetę, zaprasza chochoła, stojącego za oknem. Gość ma dotrzeć o dwunastej, by zabrać, kogo zechce, jednak Para Młoda nie traktuje tych słów poważnie.
Akt II
- Scena 1
Mała Isia bardzo chce zobaczyć oczepiny, dlatego protestuje, gdy Radczyni próbuje ułożyć ją do snu. Kobieta w końcu godzi się, by została jeszcze chwilę na zabawie.
- Scena 2
Radczyni i Klimina idą na oczepiny, a Isia pozostaje sama.
- Scena 3
Przychodzi chochoł i zapowiada, że niedługo przyjdą pozostali goście. Dziewczynka go wypędza.
- Scena 4
Wojtkowi jest przykro, bo ma wrażenie, że bierze udział w weselu własnej żony i innego mężczyzny. Dostrzega tajemniczy cień na ścianie, ale mimo wszystko idzie do alkierza z Marysią.
- Scena 5
Marysię odwiedza Widmo dawnego narzeczonego. Opowiada jej o tym, że umarł. Marysia tańczy z Widmem, ale nie daje mu się pocałować.
- Scena 6
Wojtek jest zaniepokojony dziwacznym zachowaniem swojej żony.
- Scena 7
Do Dziennikarza z kolei przychodzi Stańczyk, błazen Zygmunta Starego. To alter ego Dziennikarza. Dzięki niemu Dziennikarz uświadamia sobie, jak wiele złego uczynił narodowi i samemu sobie.
- Scena 8
Poeta, dostrzegając poruszenie Dziennikarza, pyta go o jego powód. Ten przyznaje, że martwi go fakt, że polskie społeczeństwo przestaje kierować się pozytywnymi uczuciami (miłością, przyjaźnią, litością). Potem Dziennikarz wychodzi z domu, chcąc uciec od własnych myśli.
- Scena 9
Poeta spotyka Rycerza. Ten uświadamia mu beznadziejność jego postawy. Nawołuje go do czynu, bo tylko to może pomóc.
- Scena 10
Pan Młody widzi nerwowość Poety. Myśli, że ten będzie niebawem pisał nowy utwór. Ten jednak twierdzi, że chodzi o coś nieco innego.
- Scena 11
Pan Młody spotyka Hetmana Branickiego, tego, który oddał Polskę w niewolę Rosji. Jego śladem idą diabły. Znikają jednak, gdy Pan Młody wypowiada imię Jezusa.
- Scena 12
Hetman, wdzięczny Panu Młodemu, chce mu ofiarować swoje złoto. Ten jednak nie chce go przyjąć, zarzucając mu potworne czyny. Rozeźlony hetman wymyśla Panu Młodemu i narodowi polskiemu.
- Scena 13
Hetmana znów atakują diabły.
- Scena 14
Dziada interesuje, co wyprowadziło Pana Młodego z równowagi. Ten wyjaśnia, że przed chwilą widział, jak diabły zabrały człowieka.
- Scena 15
Dziadowi ukazuje się Upiór, czyli Jakub Szela, umazany krwią. Zwraca się do niego z prośbą o wodę, w której mógłby się obmyć. Upiór chce, by zapomnieć o złej przeszłości. Dziad stara się go wygonić, ale ten chce uczestniczyć w weselu.
- Scena 16
Kasper i Jasiek zalecają się do Kasi.
- Scena 17
Kiedy Jasiek idzie po wódkę, Kasper korzysta z okazji i namawia dziewczynę, by poszli na stronę.
- Scena 18
Kasię i Kacpra zaczepia pijany Nos, który bardzo chce pocałować dziewczynę.
- Scena 19
Panna Młoda odczuwa zmęczenie, jednak zamierza dalej tańczyć. Z kolei Pan Młody snuje plany na temat ich przyszłego domu.
- Scena 20
Zosia natyka się na Dziennikarza i żali mu się, że nigdy nie wyjdzie za mąż. Ten jednak przekonuje ją, że będzie inaczej.
- Scena 21
Rachela wraca na miejsce, przeczuwając dziwaczne zjawiska (wydawało jej się, że widziała przemykający cień, z podwórza zniknął chochoł).
- Scena 22
Kuba informuje Gospodarza, że przybył tajemniczy gość. Ten każe jemu i Staszkowi zająć się wierzchowcem nieznajomego.
- Scena 23
Gospodarz przekazuje żonie wiadomość o przyjeździe niesamowitego gościa.
- Scena 24
Gość to Wernyhora, który wspomina o strasznych wydarzeniach z roku 1768, gdy doszło do buntu chłopów na Ukrainie. Nakazuje mu rozesłać wiadomości, by ludzie zgromadzili się przed świtem przed kościołem. Potem daje mu złoty róg.
- Scena 25
Gospodarz z ekscytacją opowiada żonie o Wernyhorze. Ta jest przekonana, że mąż zaczął majaczyć.
- Scena 26
Gospodarz wysyła Jaśka, by rozesłał wiadomości i zebrał ludzi pod kościołem (mają być uzbrojeni w kosy). Ma przypilnować rogu, a na koniec w niego zadąć.
- Scena 27
Staszek mówi Gospodarzowi o niesamowitym rumaku Wernyhory. Podaje mu złotą podkową, którą koń zgubił.
- Scena 28
Gospodarz pragnie pokazać podkowę innym, żona jednak woli ją zachować dla siebie.
- Scena 29
Ostatecznie gospodyni ma schować podkowę w skrzyni. Gospodarz natomiast cały czas powtarza, że musi jechać.
- Scena 30
Gospodarz zarzuca osobom z miasta, że przyjechali tylko dlatego, że u nich brakuje im dobrej zabawy. Swoją przemowę kończy splunięciem.
Akt III
- Scena 1
Gospodarz w końcu kładzie się spać.
- Scena 2
Nos po pijaku wygłasza wzniosłe przemowy o tym, że musi pić. Obecni starają się go namówić do pójścia spać. Ostatecznie Nos zasypia na sofie.
- Scena 3
Czepiec, również pijany, awanturuje się z Muzykantem, gdyż nie chce, by ten przestał grać.
- Scena 4
Żona Czepca stara się go uspokoić.
- Scena 5
Żona Czepca i Gospodyni uznają, że wesele się udało, bo wszyscy z miasta dobrze się bawili.
- Scena 6
Rachela przyznaje, że darzy Poetę uczuciem. Ten namawia ją, by stworzyła jakieś dzieło, przelewając swoje emocje na papier.
- Scena 7
Haneczka przyznaje się przed Panem Młodym, że świetnie się bawiła i przez chwilę chciała nawet pocałować jednego z drużbów. To nie podoba się Panu Młodemu, który mówi siostrze, że drużbowie są głupi.
- Scena 8
Maryna mówi Poecie o rozmowach chłopów. Poeta skarży się na złe samopoczucie, nie chcąc nawet wyjść się przewietrzyć, bo boi się, że będzie z nim jeszcze gorzej.
- Scena 9
Kuba opowiada Czepcowi o wizycie kogoś z Ukrainy. Wspomina też, że Czepiec ma iść wraz z Gospodarzem na Moskali. Choć ten z początku nie wierzy, ostatecznie chętnie się zgadza.
- Scena 10
Dziad opowiada Czepcowi o poruszeniu, jakie wywołał przejazd Jaśka, który roznosi wiadomości, po okolicy.
- Scena 11
Czepiec pyta żonę Gospodarza, co ten mówił tuż przed snem. Kobieta przyznaje, że nie bardzo zrozumiała jego słowa.
- Scena 12
Radczyni jest zaskoczona, że Dziennikarz znalazł czas, by przyjechać na zabawę. Ten wyśmiewa swoją pracę, przyznaje, że na wesele przyjechał z ogromną radością.
- Scena 13
Radczyni pyta Pannę Młodą, jak wyobraża sobie małżeństwo i w jaki sposób będą ze sobą rozmawiać z Panem Młodym, skoro ona jest niewykształcona. Panna Młoda twierdzi, że jeśli chce się mówić, trzeba mieć coś do powiedzenia.
- Scena 14
Marysia mówi Pannie Młodej, że już niedługo zatęskni za rodziną i domem. Ta jednak jest optymistycznie nastawiona do tego, co ma nadejść.
- Scena 15
Marysia zwierza się Ojcu. Mówi, że kocha męża, ale wciąż pamięta o dawnym narzeczonym i bardzo za nim tęskni. Nie chce już nawet dłużej tańczyć.
- Scena 16
Panna Młoda przedstawia Poecie swój sen, w którym jechała złotą karetą, powożoną przez diabły, prosto do Polski.
- Scena 17
Poeta opowiada Panu Młodemu o własnej, fantazyjnej wizji świata. Ten jednak dalej zachwyca się prostotą życia na wsi.
- Scena 18
Nadchodzi Czepiec z kosą i chce się zobaczyć z Gospodarzem. Poeta nakazuje mu go nie budzić, a kosę odstawić. Czepiec nie jest z tego zadowolony.
- Scena 19
Czepiec rozkazuje Gospodarzowi wstać, bo chłopi już czekają. Mówi o wizycie Wernyhory, której ten zupełnie nie pamięta. Przypomina sobie ją dopiero po chwili.
- Scena 20
Pan Młody robi wszystko, by załagodzić sytuację. On i Czepiec dostrzegają nadchodzącą grupę chłopów. Pan Młody wychodzi im naprzeciw, by zorientować się, co zaszło.
- Scena 21
Gospodarzowi podoba się wygląd Czepca z kosą.
- Scena 22
Czepiec denerwuje się, że Gospodarz wciąż nie potrafi odtworzyć wydarzeń z nocy.
- Scena 23
Pan Młody woła Pannę Młodą, jednak Kasper nie pozwala na ich spotkanie, ponieważ jego zdaniem w tak ważne sprawy nie można mieszać kobiet.
- Scena 24
Panna Młoda mimo wszystko przychodzi, ale nie rozumie niczego z tego, co się dzieje.
- Scena 25
Poeta, poruszony, opowiada o dziwnych zdarzeniach (niebo jaśnieje, ptaki dziwnie się zachowują).
- Scena 26
Przychodzi żona gospodarza i oświadcza, że pod Krakowem stoi wojsko.
- Scena 27
Panna Młoda zabiera Pana Młodego, by razem mogli zobaczyć wojsko.
- Scena 28
Coraz bardziej podniecony Poeta powraca, mówiąc o wyraźnych znakach w powietrzu.
- Scena 29
Nadbiega Pan Młody i wskazuje na dziwne zjawiska nad Krakowem (zorza, która się przemieniła w krew).
- Scena 30
Z kolei Panna Młoda opowiada o wielkim kruku, który przysiadł na ganku, a zaraz potem poleciał dalej.
- Scena 31
Gospodyni nie rozumie, dlaczego chłopi trzymają kosy.
- Scena 32
Wśród towarzystwa panuje nerwowość. Najbardziej zaniepokojony jest Gospodarz, bo wciąż nie pamięta zajścia z Wernyhorą.
- Scena 33
Kiedy Zosia i Haneczka opowiadają o dziwnych zdarzeniach, Gospodarz niespodziewanie przypomina sobie wszystko. Tymczasem pod Krakowem gromadzi się coraz więcej ludzi. Słychać, że ktoś zajechał przed chatę. Wszyscy w napięciu oczekują przybysza.
- Scena 34
Do chaty wpada Jasiek, zdumiony konsternacją obecnych. Przypomina mu się, że miał zadąć w róg. Niestety, gdzieś go zgubił. Tymczasem za nim nadchodzi chochoł.
- Scena 35
Chochoł podpowiada Jaśkowi, że pewnie zgubił róg, gdy schylał się po czapkę z piórami. Jasiek wybiega, a po chwili wraca, zastając wszystkich zgromadzonych w wyraźnym odrętwieniu.
- Scena 36
Jasiek ma świadomość, że należy wrócić do codziennych obowiązków. Nie wie jednak, jak wyrwać wszystkich z dziwnego transu.
- Scena 37
Jasiek chce pomóc zaklętym, ale nie wie jak. Słucha rady chochoła i zabiera im kosy. Chochoł rozpoczyna grę na skrzypcach, a wszyscy zaczynają tańczyć w rytm muzyki. Jasiek wie, że muszą ruszyć pod Kraków, jednak obecni, wciąż pod wpływem dziwnej magii, nie przestają tańczyć.
Zobacz też: "Dziady" - streszczenie, części, święto i związane z nim obrzędy
''Wesele'': streszczenie krótkie
Streszczenie krótkie „Wesela” to doskonały sposób na to, by przypomnieć sobie sens omawianej lektury.
Na polskiej wsi odbywa się wesele. Przybywają na nie zarówno prości chłopi, jak i goście z miasta. Radczyni nie podoba się, że jej syn, Pan Młody, żeni się z prostą kobietą. Ten jest jednak oczarowany swoją wybranką. W uroczystości biorą udział między innymi: Gospodarz, jego żona, Czepiec, Marysia, Haneczka, Dziad, Ojciec, Jasiek, Kasper, Radczyni, Klimina, Poeta, Dziennikarz, Maryna, Żyd i Rachela. Ludzie ze wsi i z miasta wciąż zdają się traktować z rezerwą, jakby byli do siebie uprzedzeni. W pewnym momencie Poeta, zachęcony słowami Racheli, proponuje Parze Młodej, by zaprosiła na swoje wesele dusze cierpiące w piekle i chochoła stojącego za oknem. Ci, nieświadomi tego, co robią, idą za jego radą.
Chatę weselną odwiedzają różne zjawy: chochoł, widmo dawnego narzeczonego Marysi, błazen Stańczyk, rycerz, hetman Branicki, a wraz z nim diabły. Przybywa także Wernyhora i nakłania Gospodarza do tego, by namówił chłopów do zbrojnego zgromadzenia. Jasiek ma rozesłać wiadomości, a na końcu zadąć w złoty róg. Niestety, w międzyczasie gubi przedmiot, schylając się po czapkę z piór. Tymczasem goście weselni nie mogą się ruszyć, zaklęci, tańcząc do muzyki, granej przez chochoła.
-
Nietrafione zabawki dla dziecka. "Z mężem wyjmowaliśmy je 20 godzin. To był koszmar"
-
Kasia Tusk pokazała zdjęcie z córką. "Dasz dziś chwilę popracować?"
-
Kiedy wypłata 13 emerytury 2021? Seniorzy już niedługo mogą liczyć na przypływ gotówki
-
Szkoły zamknięte do końca roku szkolnego? Rodzice: To może wyrządzić dzieciom krzywdę
-
Kiedy wrócimy do szkoły? Minister Czarnek: Martwimy się o to, czy nie będziemy musieli zamykać szkół dla klas 1-3
- Zęby mleczne - jak dbać i od kiedy leczyć mleczaki? [Fluoryzacja, lapisowanie, lakowanie]
- Niedziele handlowe 2021. Czy 28 lutego sklepy są otwarte?
- Trzy słowa, kategoria: film animowany. Rozpoznasz, o jaki tytuł pytamy?
- Płaskostopie - poznaj rodzaje i przyczyny deformacji, a także skuteczne ćwiczenia stóp
- Złudzenie optyczne, czyli jak mózg potrafi nas oszukać