''Kordian'' - streszczenie szczegółowe i krótkie, plan wydarzeń

Streszczenie "Kordiana" przyda się uczniom powtarzającym materiał do nadciągającego egzaminu dojrzałości. Wśród lektur na maturze może się także pojawić właśnie ten utwór.

''Kordian'' to utwór określany mianem dramatu romantycznego, napisany przez Juliusza Słowackiego. Jego właściwy tytuł brzmi: ''Kordian. Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny''. Po raz pierwszy pojawił się w Paryżu, w 1834 roku, choć został wydany anonimowo. Jeśli chce się lepiej zrozumieć przeczytaną wcześniej lekturę, taką jak ''Kordian'', streszczenie może być bardzo pomocne przy powtarzaniu informacji.

''Kordian'': plan wydarzeń dramatu

Plan wydarzeń "Kordiana" ułatwi chronologiczne poukładanie wydarzeń przedstawionych w lekturze:

  1. Zapowiedź ciężkich czasów dla Polski, której dokonują diabły i czarownice.
  2. Przedstawienie nowego modelu poezji narodowej i krytyka starych koncepcji.
  3. Opowieści Grzegorza, rozmawiającego z piętnastoletnim Kordianem.
  4. Wyznanie miłosne Kordiana względem Laury.
  5. Próba samobójcza Kordiana.
  6. Wędrówka Kordiana po Europie. Silne postanowienie walki, dokonania ofiary dla ojczyzny.
  7. Koronacja cara.
  8. Spotkanie spiskowców, przedstawienie im planu zamachu przez Kordiana, które spotyka się z ich niezrozumieniem.
  9. Próba zamachu na cara, której dokonuje Kordian.
  10. Umieszczenie Kordiana w szpitalu dla obłąkanych.
  11. Rozmowa Kordiana z Doktorem (diabłem) o bezsensowności ludzkiego cierpienia.
  12. Skazanie Kordiana na śmierć poprzez rozstrzelanie.
  13. Ułaskawienie i brak pewności, czy posłaniec z dokumentem zdążył na czas.

Zobacz też: ''Makbet'' - streszczenie szczegółowe i krótkie, plan wydarzeń

''Kordian'': streszczenie szczegółowe utworu

Streszczenie szczegółowe "Kordiana" pomoże uczniowi przyjrzeć się bliżej zawiłości wątków dramatu, a jednocześnie przypomnieć sobie wszystkich bohaterów z tej pozycji.

Przygotowanie

W Chacie Twardowskiego, w samym środku grudniowej nocy (dokładna data: 31 grudnia 1799 roku), zjawiają się czarownice i diabły. Jednym ze zgromadzonego towarzystwa jest Szatan, który nadszedł, by obwieścić podniosłą chwilę polskiego narodu, która zbliża się wielkimi krokami. Tłumaczy, że z racji tego, Polakom należą się przywódcy. Ze znajdującego się w domostwie kotła wynurzają się więc: generał Chłopicki, Kurkowski, Skrzynecki, książę Czartoryski, Niemcewicz i Lelewel. Rozpędza ich Archanioł, który zapowiada, że przyszłość Polski może mieć różne oblicza: naród będzie wolny lub przepadnie.

Prolog

Występują trzy osoby. Pierwsza Osoba Prologu nawiązuje do koncepcji literatury narodowej Adama Mickiewicza (poeta ma zająć się pocieszaniem utrudzonych Polaków, koncepcja oparta na bierności i rozpaczaniu). Druga Osoba Prologu krytykuje poetów-proroków oraz narodowych wieszczów. Trzecia Osoba Prologu natomiast najprawdopodobniej wyraża poglądy Słowackiego, który chce nakłaniać poezją do działania, budzić w pamięci Polaków obrazy dawnych bohaterów.

Akt I

  • Scena 1

Kordian jako piętnastolatek siedzi pod drzewem lipowym, przed wiejskim domostwem. Nieopodal jego sługa, Grzegorz, czyści broń. Chłopak wspomina samobójstwo jednego ze swych dawnych znajomych, przyrównuje swoje obecne emocje do jesiennej aury. Jednocześnie pozostaje znudzony życiem. Grzegorz, chcąc go czymś zająć, opowiada mu trzy różne historie. W pierwszej pojawia się Janek szyjący buty psom. Kolejna dotyczy bitwy, jaka odbyła się w trakcie wyprawy Napoleona do Egiptu (w zajściu brał udział sam Grzegorz). Ostatnia zaś mówi o Kazimierzu, polskim oficerze walczącym dla Napoleona w wyprawie moskiewskiej. Choć Kordian interesuje się tym przez chwilę, ostatecznie powraca do swej nudy.

  • Scena 2

Kordian spaceruje ze starszą od siebie Laurą, w której się podkochuje. Choć wyznaje jej uczucia, ona nie odwzajemnia ich – traktuje go raczej jak młodszego brata. Kiedy podejrzewa, że ten chce popełnić samobójstwo, próbuje go do tego zniechęcić, wykazując matczyną troskę. On jednak odbiera jej zachowanie jako chłodne i zdystansowane. Wciąż myśli o samobójstwie.

  • Scena 3

Laura, siedząc w swoim pokoju, ma do siebie żal o to, że tak potraktowała Kordiana. Czyta wiersz, w którym Kordian nazwał ją ''swoim aniołem''. Jednocześnie martwi się, że chłopak wciąż nie wrócił (na jego poszukiwania wyruszył Grzegorz). Tymczasem najpierw powraca sam rumak Kordiana, a chwilę później nadbiega Grzegorz, oznajmiając, że chłopak się zastrzelił.

Akt II – rok 1828. Wędrowiec

Kordian podróżuje po świecie i doznaje licznych przykrości. Będąc w Londynie, konkretnie w James Parku, odkrywa, że najważniejszą wartością na świecie wciąż jest pieniądz. Gdy podczas odwiedzin Dover pogrąża się w lekturze ''Króla Lira'', dochodzi z kolei do wniosku, że literatura ogromnie różni się od rzeczywistości. Kiedy wędruje po Włochach, nawiązuje relację z Wiolettą. Ta jest przy nim, ponieważ kocha wszystko, co drogie, a koń Kordiana nosi złote podkowy. Gdy jednak rumak gubi je w drodze, kobieta odchodzi. Kordian natomiast zmierza do papieża, by ofiarować mu garstkę ziemi. Jest rozczarowany, gdy papież nakazuje Polakom posłuszeństwo wobec najeźdźców.

Kordian wygłasza monolog na szczycie Mont Blanc. To wówczas zachodzi w nim przemiana – decyduje się na czynną walkę za ojczyznę. Wtedy też Polska zostaje przez niego nazwana ''Winkelriedem narodów''. Kiedy przestaje mówić, chmura zabiera go do ojczyzny.

Akt III – Spisek koronacyjny

  • Scena 1

Na Placu Zamkowym tłoczą się ludzie czekający na koronację cara. Niektórzy z nich wiwatują. Car przechodzi do katedry, gdzie ma się odbyć ceremonia, a widownia się rozchodzi, by hucznie świętować z tej okazji.

  • Scena 2

Następuje koronacja we wnętrzu katedry. Car kładzie rękę na księdze konstytucyjnej i mówi tylko: ''przysięgam''.

  • Scena 3

Ludzie na Placu Zamkowym wciąż dyskutują o carze, czekając, aż opuści katedrę. Gdy to się dzieje, jego brat, książę Konstanty, w trakcie rozpędzania gapiów, popycha kobietę i przypadkiem zabija jej dziecko. Orszak cesarski przechodzi do zamku, a ludzie powoli się rozchodzą.

  • Scena 4

W podziemiach kościoła św. Jana odbywa się zebranie spiskowców. Podchorąży przedstawia swój plan działania, który ma polegać na przeprowadzeniu zamachu na cara. Nie zgadza się nań przewodzący zebranymi Prezes, a także ksiądz. W międzyczasie do środka próbuje się dostać ktoś, kto nie zna hasła, więc zostaje zabity. Zostaje przeprowadzone głosowanie, z którego wynika, że plan Podchorążego będzie odrzucony. Pomysłodawca zrywa maskę i widać, że to Kordian. Rozgoryczony, wybiega, zapowiadając, że samodzielnie dokona zamachu.

  • Scena 5

Kordian zakrada się do sypialni cara, jednak po drodze nachodzą go wątpliwości. Jego myśli opanowują Imaginacja i Strach. Nękany przywidzeniami, mdleje przed drzwiami. Car zapowiada, że wyda go na śmierć, chyba że okaże się szalony.

  • Scena 6

Kordian przebywa w szpitalu dla obłąkanych. Pod postacią Doktora zjawia się u niego diabeł. Stara się go złamać, ukazać, że to wszystko, co robi, jest całkowicie bezcelowe. Ich rozmowę przerywa nadejście Wielkiego Księcia Konstantego, który każe zabrać Kordiana i jednocześnie obiecuje mu tortury.

  • Scena 7

Choć sytuacja Kordiana jest nieciekawa, książę Konstanty decyduje się dać mu szansę – jeśli przeskoczy na koniu przez rząd bagnetów ustawionych do góry, daruje mu życie. Kordianowi udaje się ta sztuka i Wielki Książę go ułaskawia. Car jednak na stronie nakazuje generałom przygotować Kordiana na egzekucję, ponieważ targnął się na jego życie.

  • Scena 8

Kordian rozmawia w izbie klasztornej przerobionej na celę więzienną z księdzem. Spotyka się także z Grzegorzem, który winą za wszystko obarcza chęć dokonania samobójstwa, jaką Kordian wyraził niegdyś, w lesie. Potem skazaniec zostaje wezwany na egzekucję.

  • Scena 9

Do cara przychodzi jego brat, Konstanty i żąda ułaskawienia Kordiana. Między nimi wywiązuje się burzliwa dyskusja, w wyniku której car ulega i zgadza się na ułaskawienie zbrodniarza.

  • Scena ostatnia

Kordian czeka na egzekucję. Oficer daje znak do oddania strzałów, podnosząc rękę i jednocześnie nie dostrzegając posłańca nadjeżdżającego z ułaskawieniem.

Zobacz też: "Pieśń o Rolandzie" - streszczenie, autor, problematyka utworu

Kordian: streszczenie krótkie lektury

Streszczenie krótkie "Kordiana" pomoże w przypomnieniu sobie najważniejszych wydarzeń z dramatu.

W Chacie Twardowskiego odbywa się spotkanie czarownic i diabłów, którzy powołują do życia przywódców powstania Polaków. Tymczasem główny bohater, Kordian, żyje w wiejskim dworze. Przeżywa rozterki miłosne – jest nieszczęśliwie zakochany w starszej od niego Laurze. Jako że odczuwa brak sensu istnienia, a jego serce zostało złamane, postanawia popełnić samobójstwo. Nie udaje mu się jednak – zostaje ranny.

Kordian dużo podróżuje. Podczas wypraw po Anglii i Europie przekonuje się o ogromnej wartości pieniądza, poznaje też stanowisko papieża, który potępia zbrojne wystąpienia Polaków. Na Mont Blanc wygłasza swój monolog. Wówczas dokonuje się w nim przemiana. Jako patriota, który chce czynnie walczyć za ojczyznę, powraca do Polski, by dołączyć do grona spiskowców knujących przeciw carowi, obwołanemu władcą ich kraju. Niezrozumiany przez innych, postanawia samodzielnie dokonać zamachu. W wyniku rozterek i wahania, nie dokonuje go jednak, mdlejąc. Zostaje pojmany i zabrany do szpitala dla obłąkanych. Tam przeprowadza rozmowę z Doktorem (diabłem), który przekonuje go o bezsensowności walki i cierpienia. Car skazuje go na śmierć poprzez rozstrzelanie. Kiedy ma zginąć, zjawia się posłaniec z ułaskawieniem. Nie wiadomo jednak, czy zdążył na czas.

Zobacz wideo Aplikacje, które pomogą w nauce
Więcej o:
Copyright © Agora SA