Motyw mi³o¶ci w literaturze. Mi³o¶æ rodzicielska, mi³o¶æ nieszczê¶liwa, mi³o¶æ do ojczyzny

Motyw mi³o¶æi jest tak wdziêcznym i zajmuj±cym tematem, ¿e od dawien dawna stanowi³ inspiracjê dla twórców literackich. I nie mamy tu na my¶li tylko mi³o¶ci romantycznej, chocia¿ wydaje siê, ¿e to w³a¶nie ona najczê¶ciej go¶ci na kartach powie¶ci i poematów. Gdzie w literaturze znajdziemy motyw mi³o¶ci?

Motyw mi³o¶ci w literaturze

Motyw mi³o¶ci w literaturze pojawia siê bardzo czêsto, bez wzglêdu na epokê, w której przysz³o tworzyæ twórcom. Dzieje siê tak dlatego, ¿e tematyka ta ma w pewnym sensie charakter uniwersalny i niezmiennie towarzyszy cz³owiekowi. Zmieniaj± siê tylko okoliczno¶ci. Pierwszy utwór traktuj±cy o tym uczuciu to  bez w±tpienia "Pie¶ñ nad pie¶niami", czyli jedna z ksi±g Biblii. Interpretatorzy twierdz±, ¿e jego tre¶æ mo¿na traktowaæ jako alegoriê mi³o¶ci Boga do narodu wybranego.

Jako czytelnicy mo¿emy równie¿ rozczytywaæ siê w wielu dzie³ach po¶wiêconych romantycznej mi³o¶ci miêdzy kobiet± a mê¿czyzn±. Motyw ten bardzo czêsto pojawia siê w mitologii greckiej. Przywo³aæ tu mo¿na choæby postaci Orfeusza i Eurydyki. Tego typu utwory ukazuj± zmagania, jakim poddani s± kochankowie, którzy przewa¿nie przechodz± wielkie trudno¶ci i cierpienia, a czêsto na koñcu i tak nie mog± po³±czyæ siê z ukochan± osob±.

Jednak autorzy miejsce w swoich utworach po¶wiêcaj± nie tylko mi³o¶ci romantycznej. Równie czêsto obrazuj± piêkn± mi³o¶æ miêdzy rodzicami a dzieæmi. W polskiej literaturze szczególne miejsce zajmuj± z kolei utwory ukazuj±ce bohaterów, którzy swoje ¿ycie po¶wiêcaj± mi³o¶ci do ojczyzny. I mamy tu przyk³ady zarówno tych, którzy w jej imiê po¶wiêcaj± swoje ¿ycie w walce wrêcz z wrogiem, ale równie¿ bohaterów pozytywistów, którzy wierz±, ¿e dziêki pracy organicznej i pracy u podstaw mog± przys³u¿yæ siê ojczy¼nie.

Motyw nieszczê¶liwej mi³o¶ci

Motyw nieszczê¶liwej mi³o¶ci to chyba najczê¶ciej spotykany motyw w powie¶ciach o tematyce mi³osnej. Nie sposób tu nie wspomnieæ o s³awnym na ca³ym ¶wiecie dramacie Szekspira "Romeo i Julia". Kochankowie mimo wielkiej mi³o¶ci i wsparcia wielu osób, nie s± w stanie pokonaæ piêtrz±cych siê przed nimi przeszkód. W efekcie tego oboje trac± ¿ycie w bardzo m³odym wieku. Kolejnym doskona³ym przyk³adem literackiej nieszczê¶liwej mi³o¶ci s± "Cierpienia m³odego Wertera" Goethego. Tytu³owy Werter prze¿ywa rozterki mi³osne, poniewa¿ zakocha³ siê w  kobiecie, która jest zarêczona. Efektem jego nieszczê¶liwej mi³o¶ci jest decyzja o samobójstwie. Podobny motyw pojawia siê równie¿ w IV czê¶ci "Dziadów" Mickiewicza. W utworze tym g³ówny bohater - Gustaw - równie¿ decyduje siê na samobójstwo, podyktowane niespe³nionym uczuciem. Obok motywu nieszczê¶liwej mi³o¶ci czêsto pojawia siê równie¿ motyw vanitas - zwi±zany z przemijaniem i zmierzaniu ku ¶mierci. 

Mi³o¶æ rodzicielska w literaturze

Mi³o¶æ rodzicielska w literaturze znajduje równie¿ swoje odbicie. Jednym z przyk³adów oddanej mi³o¶ci matki do dzieci jest matka Balladyny z dramatu Juliusza S³owackiego. Mimo wszelkich niegodziwo¶ci, jakich dopuszcza³a siê tytu³owa bohaterka, jej matka obdarza³a j± szczerym i silnym uczuciem. Doskona³y przyk³ad mi³o¶ci rodzicielskiej, tym razem ze strony ojca, otrzymujemy w "Trenach" Jana Kochanowskiego. Cykl ten autor po¶wiêci³ swojej zmar³ej córce Urszuli. Z tekstów mo¿na odczytaæ ogrom uczuæ, jakimi obdarza³ ojciec swoje dziecko, i to jak nie mo¿e pogodziæ siê z jego strat±. 

Mi³o¶æ do ojczyzny w literaturze

Mi³o¶æ do ojczyzny w polskiej literaturze romantycznej pojawia siê do¶æ czêsto. Po motyw ten chêtnie siêgali wieszczowie narodowi: Adam Mickiewicz i Juliusz S³owacki. Ten pierwszy szczególnie unaoczni³ motyw patriotyzmu i oddania ojczy¼nie w "Panu Tadeuszu", gdzie nie tylko bohaterowie deklaruj± swoj± postaw± i zachowaniem mi³o¶æ do kraju, ale tak¿e sceneria przesycona jest patriotycznym duchem. Wystarczy wspomnieæ tu chocia¿by opis dworku w Soplicowie, na wskro¶ polskiego, w którym na ¶cianach króluj± portrety bohaterów narodowych, a zegar wygrywa Mazurka D±browskiego. Nieco inne ujêcie mi³o¶ci do ojczyzny ukazuje Juliusz S³owacki w "Kordianie". Tu bohater po licznych wewnêtrznych rozterkach dochodzi do przekonania, ¿e prawdziwym sensem ¿ycia jest po¶wiêcenie siê sprawom narodowym. 

Wiêcej o: