Barok - “Ty strzałą śmierci, ja - strzałą miłości”
Barok przychodzi po stosunkowo krótkim okresie renesansu, zwiastuje nam wiele nadchodzących zmian - jak to zazwyczaj bywa podczas przyjścia nowej epoki. Możemy w pewnej dozie nieśmiałości uznać, że jest to poniekąd kierunek zawierający pewne skrajności. Widzimy to już na przykładzie nowych nurtów myślowych społeczeństwa. Jest to racjonalizm oraz empiryzm:
- pierwszy odnosi się bezpośrednio do mądrości i potęgi umysłu
- drugi zaś tłumaczy drogę do odkrycia świata, która wiedzie poprzez poznanie wszystkiego dzięki zmysłom i doświadczeniu
Również w literaturze mamy do czynienia z dwoma stronami:
- Jedna z nich nazwana została poezją libertyńską, której druga nazwa brzmi - nurt światowych rozkoszy. Za reprezentanta libertyńskiego możemy uznać Jana Andrzeja Morsztyna.
- Po drugiej stronie natomiast, mamy poezję ascetyczną, zwaną mistyczną lub też religijną. Tutaj możemy wymienić jako twórcę Sebastiana Grabowieckiego.
Barok. Co to tak naprawdę jest?
Barok co to jest? Któż z nas chociaż raz nie zadał sobie tego pytania. Poznajemy tę epokę obok innych niegdysiejszych zazwyczaj w szkole, a potem puszczamy wszystko w niepamięć. Przeciętny człowiek nie zdaje sobie sprawy, że być może codziennie mija na swojej drodze perłę barokowej architektury, czy też sztuki. Wrosły nam one bardzo dobrze w krajobraz i są pomijane. Barok był epoką, czy też kierunkiem kulturowym panującym na terenie dzisiejszej europy. Przychodzi do nas po renesansie, który choć stosunkowo krótki sporo namieszał na całym terenie objętym swoim zasięgiem. Jest to czas po wielkich odkryciach geograficznych, jak powszechnie wiadomo zmieniły one całkowicie nasze myślenie i dotychczasowe postrzeganie świata. Barok miał za główne zadanie możliwe jak największe oddziaływanie na odbiorcę. Zabieg ten miał odbywać się głównie za pomocą ówczesnych, najlepszych środków masowego przekazu, czyli sztuki i literatury.
Barok. Sztuka i architektura, to co w danej epoce najistotniejsze
Sztuka i architektura okresu zwanego barokiem jest szczególna, dobrze rozwinięta, dojrzała. Mamy tutaj wielu wybitnych architektów, rzeźbiarzy, czy też malarzy. Warto wspomnieć, iż wiele z italskich fontann aktualnie zdobiących Wieczne Miasto, ale i pełniących niegdyś funkcję praktyczną została w tym okresie restaurowana. Mamy tutaj również do czynienia z przebudową różnych bardzo ważnych budowli sakralnych i świeckich.
Sam styl barokowo został wyodrębniony w Rzymie, stało się to dopiero w czasach nowożytnych. Ówcześnie sądzono, iż jest to kontynuacja stylu późno renesansowego. Przykładem architektury polskiej przypadającej na ten okres może być - późnobarokowy Kościół Opatrzności Bożej w Bielsko Białej. Jeżeli, natomiast chodzi o sztukę malowaną powinniśmy koniecznie przyjrzeć się malowidłom na sklepieniu, znajdującym się w kościele świętego Ignacego Loyoli na Polu Marsowym w Rzymie. Malowidła te zatytułowane są Apoteoza świętego Ignacego, autorstwa Andrea Pozzo. Dobrym przykładem rzeźby jest grupa nosząca nazwę - Ekstaza świętej Teresy spod dłuta Giovanni Lorenzo Bernini.
Barok - definicja, przypisana tej epoce
Definicja baroku zawarta w słowniku PWN mówi nam, iż jest to nic innego jak kierunek w kulturze europejskiej. Mamy również podane ramy czasowe, w których ów epoka występuje. Możemy także znaleźć definicję przymiotnika “barokowy”, który będzie oznaczać - coś przeładowane ozdobami, czy też szczegółami. Zapewne jest to związane ze sztuką oraz architekturą, która panowała w tym okresie.
Barok - cechy charakterystyczne
Cechy baroku, które są najbardziej charakterystyczne przedstawiają się w następujący sposób:
- jeżeli chodzi o samą mentalność społeczeństwa epoki, będzie się ona charakteryzować poczuciem przemijalności i kruchości istnienia. Na taki obraz sprawy wpływa zapewne przejście z okresu renesansu, który był uporządkowany i stosunkowo dobry dla ludzkości, w czas gdzie dominuje - wojna, głód, zaraza
- sztuka i architektura - duża dynamika, szczególnie w rzeźbie, liczne zdobienia i polichromia, pewnego rodzaju mistycyzm, tematy zarówno świeckie jak i religijne, wyzwolenie, wizyjność oraz realizm przedstawienia. W przypadku architektury charakterystyczne: ciężkie proporcje, przepych, monumentalizm, bardzo bogate zdobnictwo.
- bogactwo widoczne także w działach ówczesnej literatury
Barok - ramy czasowe. Jak datujemy epokę baroku?
Ramy czasowe baroku są nam znane i przedstawiają się następująco - za początek możemy uznać wiek XVI AD, na koniec natomiast przypada wiek XVIII AD.
