Przymiotnik jest częścią mowy określającą cechy istot żywych, rzeczy, zjawisk, pojęć i stanów. Nazwa wywodzi się od słowa „przymiot”, czyli cecha, właściwość. W przypadku zjawisk czy pojęć przymiotniki mogą mieć charakter abstrakcyjny. Na jakie pytania odpowiada przymiotnik? Na pytania: jaki? jaka? jakie?, a także - czyj?, czyja?, czyje? oraz który?, która?, które?
Zobacz także: Kiedy i gdzie składać wniosek o 300+?
Za pomocą przymiotników oznacza się i opisuje różne cechy ludzi, zwierząt czy przedmiotów. Na przykład:
Przymiotnik w zdaniu pełni głównie funkcję przydawki (wspaniała książka) - jest podrzędny wobec rzeczownika, a także funkcję orzecznika (książka jest wspaniała). Przymiotnik dostosowuje swoją formę do określanego rzeczownika.
Przymiotniki odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje. Rodzaj, liczba i przypadek przymiotnika są zgodne z rodzajem, liczbą i przypadkiem określanego przez niego rzeczownika.
Przymiotniki w liczbie pojedynczej mają trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki, a w liczbie mnogiej dwa: męskoosobowy i niemęskoosobowy.
Odmieniają się wszystkie przymiotniki rdzennie polskie lub mocno w języku polskim zakorzenione. Przymiotnik zapożyczony z innego języka nie musi się odmieniać (na przykład khaki).
Przymiotniki, w oparciu o ich funkcję w zdaniu, dzielą się na:
Za pomocą przymiotników określane są cechy osób i rzeczy. Natężenie tych cech może być różnicowane, co gramatycznie wyraża się poprzez stopniowanie, któremu podlegają wyłącznie przymiotniki jakościowe.
Wyróżnia się trzy stopnie intensywności cechy:
W języku polskim istnieją następujące formy stopniowania:
Istnieją również przymiotniki, których nie da się stopniować. Wyrażają one cechy, które nie mogą mieć różnych stopni natężenia, np. metalowy, wczorajszy.
Stopniowanie przymiotników często sprawia trudności, stąd można spotkać się z błędnym stopniowaniem, będącym efektem skrzyżowania dwóch rodzajów stopniowania, prostego i opisowego. Konstrukcje takie jak "Te buty są bardziej wygodniejsze" są niepoprawne. Formy poprawne to: Te buty są wygodniejsze. Te buty są bardziej wygodne.
Kwestię pisowni "nie" z przymiotnikiem wyjaśnia Mirosław Bańko, polski językoznawca i leksykograf, profesor nauk humanistycznych: cząstkę "nie" z przymiotnikami piszemy zasadniczo łącznie (niedrogi, nieciekawy, nieładny). Wyjątkiem są: