Przysłówek to nieodmienna część mowy, która określa czynności, stany oraz inne cechy. Występuje przeważnie z czasownikiem, przymiotnikiem lub innym przysłówkiem. Pełni funkcję okolicznika lub orzecznika. Przysłówek odpowiada na pytania: Jak? Gdzie? Kiedy? Przysłówki to nieodmienne części mowy. Oznacza to, że nie podlegają odmianie przez przypadki, liczby, czasy czy osoby.
Przysłówki określają czasowniki, wskazując na okoliczności czynności (sposób, miejsce, czas). Mogą być utworzone albo od przymiotników, albo w inny sposób. W języku polskim przysłówki tworzy się jednak zwykle od przymiotników za pomocą końcówek -e, -o. Ze względu na funkcję składniową do przysłówków należą także zaimki przysłowne.
Jak zapytać dziecko o to, jak było w szkole?
Przysłówek odpowiada na pytania: Jak? Gdzie? Kiedy? Ponieważ wyróżnia się przysłówki czasu, miejsca i sposobu, to:
Ze względu na cechy funkcjonalne przysłówków podzielić je można na:
Przysłówki utworzone od przymiotników (odprzymiotnikowe) zazwyczaj się stopniują dokładnie tak jak przymiotniki, od których pochodzą. Pozostałe przysłówki nie stopniują się (na przykład zawsze, wczoraj).
Wyróżnia się trzy stopnie intensywności cechy: równy, wyższy i najwyższy. Stopniowanie wygląda następująco: chłodno (stopień równy), chłodniej (stopień wyższy) i najchłodniej (stopień najwyższy).
Aby poprawnie zapisać „nie” z przysłówkiem, najpierw należy ustalić jego rodzaj. Trzeba rozpoznać, czy jest to przysłówek odprzymiotnikowy czy też nie. W przypadku przysłówków odprzymiotnikowych ważny jest także ich stopień. Inaczej bowiem zapisuje się przysłówek odprzymiotnikowy w stopniu równym, a przysłówek odprzymiotnikowy w stopniu wyższym i najwyższym. Jak się w tym nie pogubić?
Pisownię "nie" z przysłówkami wyjaśnia Łukasz Mackiewicz, redaktor i korektor, autor książki "497 błędów. Jak nie zbłądzić w zawiłościach polszczyzny". I tak:
Aby nabrać wprawy w pisaniu "nie" z przysłówkami, warto wykonywać różne ćwiczenia, a i pisać dyktanda. Wiele gotowych materiałów można znaleźć tak w książkach i podręcznikach, jak i w internecie. Jak wyglądają przykładowe ćwiczenia?
Ćwiczenie nr 1
Od poniższych przymiotników utwórz przysłówki.
Ćwiczenie nr 2
Dopisz przysłówki o przeciwstawnym znaczeniu.
Ćwiczenie nr 3
Podkreśl przysłówki.
dzisiaj, dziś, dom, przed, domownik, zadomowić się, wreszcie, daleko, szybko, ale, chłodno, przyjemność, nietrudny, niełatwy, niemiły, przyjemny, bardzo, miło, źle, zdecydowany, decyzja, niebawem, nieraz, niezbyt, zdecydować, zdecydowanie, przyjemnie.