Opis przyrody w "Panu Tadeuszu". Opisy jako integralna część mickiewiczowskiej epopei

Opis przyrody w "Panu Tadeuszu" stanowi integralną część epopei. Już w inwokacji autor odwołuje się do pozostającego w jego pamięci krajobrazu litewskiego, który jest ważną częścią jego osobistych, dziecięcych wspomnień. W tekście pojawia się jeszcze więcej fragmentów, pozwalających czytelnikowi bardzo szczegółowo wyobrazić sobie miejsca, w których rozgrywa się akcja poematu. Opisy przyrody doskonale łączą kolejne wątki utworu i pozwalają choć na chwilę oderwać się od trudnych tematów narodowych podejmowanych przez Adama Mickiewicza.

Opis przyrody "Pan Tadeusz".

Opis przyrody w "Panu Tadeuszu" jest szczególnie istotnym elementem całej treści. "Pan Tadeusz" jest epopeją narodową, która porusza bardzo wiele wątków. Pojawiają się wątki:

  • miłosne,
  • dotyczące sporu o zamek,
  • dotyczące walki o niepodległość Polaków. 

Wszystkie one spajane są doskonałymi opisami natury, którą można śmiało uznać za jedną z bohaterek poematu. Sposób, w jaki Mickiewicz przedstawia nam krajobrazy, np. okolic Soplicowa, pozwala nam zauważyć spójność panującą między naturą a ludźmi. Rytm życia ludzi podporządkowany jest niejako naturze. Szczególnie ciekawy jest opis dworu w Soplicowie, który jest idealnym przykładem tradycyjnej siedziby szlacheckiej, z wszelkimi symbolami patriotyzmu. Jednocześnie dwór znajduje się w cudownym otoczeniu lasku, który w sposób harmonijny współgra z budynkiem tworząc spójną jedność.  

"Pan Tadeusz" opis przyrody zawarty w inwokacji

W pamięci każdego, kto choć raz czytał "Pana Tadeusza" pozostaje opis przyrody zawarty w inwokacji. Doskonale odzwierciedla on krajobraz litewski, będący dla autora wspomnieniem dzieciństwa. Jego skrupulatność i dokładność, a przy tym niezwykły realizm, powodują, że czytelnik bez trudu jest w stanie wyobrazić sobie przedstawiony świat.

"Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną

Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,

Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;

Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,

Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;

Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,

Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,

A wszystko przepasane, jakby wstęgą, miedzą

Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą."

Opis jest dokładnym przedstawieniem tego, co charakterystyczne dla krajobrazu litewskiego - rzeźby terenu, pól uprawnych ciągnących się wzdłuż Niemna, bogactwa roślin itp. Mickiewicz przenosi nas do swojej upragnionej ojczyzny, do której sam nie mógł wrócić, ale której obraz zawsze towarzyszył mu, nawet na wygnaniu.

Zobacz wideo Jakie są największe problemy polskiego systemu edukacji?

Opis przyrody w "Panu Tadeuszu": środki stylistyczne

Opis przyrody w "Panu Tadeuszu" zachwyca swoim bogactwem i plastycznością. Efekt ten Mickiewicz osiągnął dzięki użyciu wielu środków stylistycznych, które powodują, że opis jest barwny, szczegółowy i pozwala czytelnikowi dokładnie wyobrazić sobie przedstawianą scenerię. Do najczęściej stosowanych przez Mickiewicza w opisach przyrody środków stylistycznych należą m.in.:

  • epitety,
  • metafory (plastyczne przenośnie),
  • porównania, które wzmacniają przekaz,
  • antropomorfizacja natury, czyli nadanie jej ludzkich cech,
  • onomatopeje, czyli wyrazy dźwiękonaśladowcze.

Opis przyrody w "Panu Tadeuszu": interpretacja

Opisy przyrody w każdym dziele powodują, że akcja zwalnia. Podobnie jest także w "Panu Tadeuszu". Nikt nie wyobraża sobie jednak epopei Mickiewicza bez tych opisów, które idealnie wpisują się w konwencję 13-zgłoskowca. Chcąc bliżej zgłębić wartość opisów przyrody w "Panu Tadeuszu", warto podjąć próbę interpretacji jednego z nich. Da się wówczas zauważyć, że natura odgrywa bardzo istotną rolę w poemacie. To ona wyznacza rytm życia. Bez jej ingerencji nic nie ma miejsca. Autor co krok podkreśla mistyczną wręcz więź człowieka i przyrody i to, że jedno bez drugiego nie istnieje. Opisy przyrody mają także za zadanie stworzyć w epopei klimat polskości. Malowane słowami przez poetę pejzaże, są nam bardzo bliskie i kojarzą się z krajem ojczystym. Każdy element opisu przyrody przywołuje na myśl polskie krajobrazy. Szczególną rolę odgrywa monolog Tadeusza dotyczący chmur. Bohater wygłaszając mowę na ich cześć jeszcze bardziej podkreśla, że polskość jest niezmiernie ważnym aspektem w epopei. Jednocześnie natura traktowana jest w utworze także jako żywioł, który zwiastuje różne wydarzenia. Przykładem tego jest plastyczny opis zjawiska komety, która niejako przepowiada tytułowy zajazd szlachty na Soplicowo.

Zobacz też: Rodzaje literackie - liryka, epika, dramat... Dowiedz się, co warto wiedzieć na ich temat

Więcej o:
Copyright © Agora SA