Glukoza jest potrzebna, by narządy mogły poprawnie funkcjonować, ponieważ:
- stanowi źródło energii w tkankach. To jedyne źródło energii dla mózgu i układu nerwowego,
- odgrywa ważną rolę w prawidłowym rozwoju płodu,
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania metabolizmu komórkowego,
- reguluje przemianę tłuszczową,
- przyspiesza gojenie ran,
- wpływa na gospodarkę węglowodanową.
Organizm gromadzi glukozę w wątrobie lub wytwarza z białek, węglowodanów i tłuszczów. Wraz z krwiobiegiem dociera ona do komórek. Gromadzona jest w wątrobie i wyczerpuje się po około czterech godzinach po posiłku, po czym zostaje uwalniania z zapasów.
Za regulowanie stężenia glukozy w organizmie odpowiada insulina (hormon produkowany przez trzustkę). Kiedy poziom cukru we krwi rośnie, ta powoduje jego obniżenie.
Źródłem glukozy są pokarmy bogate w węglowodany:
- owoce,
- warzywa,
- miód,
- biały ryż,
- słodycze,
- soki,
- muesli,
- białe pieczywo.
Badanie stężenia glukozy we krwi
Podczas badania krwi glukoza jest jednym z uwzględnianych parametrów. To ważne badanie - sprawdzenie jej stężenia może pomóc w diagnostyce wielu chorób. Badanie glukozy, czyli oznaczenie jej we krwi, wykonuje się najczęściej u osób, które:
- mają podejrzenie cukrzycy (obserwują nadmierne pragnienie i oddawanie moczu, chudnięcie, senność, apatię)
- doświadczają częstych omdleń
- cierpią na chroniczne zmęczenie
- mają podejrzenie zaburzenia tolerancji węglowodanów
- są leczeni na cukrzycę (monitorowanie leczenia)
- gdy występują objawy niedocukrzenia (hipoglikemii) lub przecukrzenia (hiperglikemii)
- są w ciąży (badanie między 24. a 28. tygodniem jest diagnostyką cukrzycy ciężarnych)
- są w grupie ryzyka, ponieważ stwierdza się u nich: nadwagę lub otyłość, cukrzycę w rodzinie, nadciśnienie tętnicze, chorobę układu sercowo-naczyniowego, zespół policystycznych jajników
Badanie poziomu glukozy we krwi polega na pobraniu krwi z żyły łokciowej lub poprzez nacięcie skóry (najczęściej u dzieci). Wykonuje się je na czczo. Poziom glukozy (cukru) we krwi można zmierzyć również samodzielnie za pomocą glukometru.
Glukoza - normy badań
Prawidłowe stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej wynosi od 70 do 99 mg% (3,9–5,5 mmol/l).
Wynik od 100 do 125 mg/dL (od 5.6 do 6.9 mmol/L) oznacza stan przedcukrzycowy. Podwyższone stężenie glukozy we krwi wymaga dalszego diagnozowania, ponieważ może sugerować stan przedcukrzycowy lub cukrzycę.
Poziom glukozy przekraczający 126 mg/dL (7.0 mmol/L), uzyskany w co najmniej dwóch pomiarach, oznacza cukrzycę.
Badanie poziomu glukozy we krwi jest najważniejszym badaniem wykonywanym przy diagnostyce cukrzycy u ciężarnych. Test przesiewowy wykonuje się między 24. a 28. tygodniem ciąży, godzinę po podaniu 50 gramów glukozy. Jeśli wynik glukozy we krwi jest wyższy niż 140 mg/dl, wykonuje się ponowne oznaczenie, po doustnym podaniu 100 gramów glukozy.
Niski poziom glukozy we krwi
Niski poziom glukozy we krwi powoduje hipoglikemię, objawami której są: bóle głowy, nerwowość, drgawki.
Hipoglikemia może wskazywać na:
- małą ilość węglowodanów w diecie,
- niedoczynność przysadki lub kory nadnerczy,
- nadmierne zużycie glukozy podczas wysiłku,
- niedoczynność tarczycy,
- dysfunkcję wątroby,
- choroby narządów układu pokarmowego.
Wysoki poziom glukozy we krwi
Podwyższony poziom glukozy we krwi powoduje hiperglikemię, objawami której są: zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu, ból głowy, irytacja, trudności z koncentracją.
Hiperglikemia może wskazywać na:
- insulinoodporność,
- wysoki poziom adrenaliny,
- zawał, wylew, uraz, udar i stres z tym związany,
- przewlekłą niewydolność nerek,
- choroby trzustki,
- ciążę,
- schorzenia endokrynologiczne.
Hiperglikemia nie jest chorobą, jednak gdy utrzymuje się długo, prowadzi do rozwoju cukrzycy.
Przeczytaj także:
