Próchnica butelkowa: przyczyny
Rozwój próchnicy zależy od wielu czynników, takich jak:
- obecność bakterii wywołujących próchnicę w jamie ustnej dziecka,
- niewłaściwe nawyki żywieniowe, podawanie butelki z mlekiem modyfikowanym przed snem i w nocy, kiedy wydzielanie śliny jest mniejsze, serwowanie posiłków bogatych w cukier, spożywanie dużej ilości pokarmów zawierających cukry proste, które są pożywką dla patogenów,
- nieprawidłowa higiena,
- zbyt późno wdrożona opiekę stomatologiczną.
Próchnicę butelkową wywołują drobnoustroje, zwłaszcza bakterie z rodziny paciorkowców (Streptococcusmutans), które wchodzą w skład fizjologicznej flory bakteryjnej jamy ustnej. Ich rozwojowi sprzyjają zawarte w napojach i mleku modyfikowanym cukry: sacharoza, fruktoza i glukoza.
Próchnica butelkowa: jak wygląda?
W jaki sposób rozpoznać pierwsze objawy próchnicy butelkowej? Tkanki zęba, zaatakowane przez drobnoustroje, ulegają uszkodzeniu. Dochodzi do demineralizacji ich struktury. Najpierw tworzy się płytka nazębna. Z czasem nalot przybiera postać białych plam, brązowych kropek i przebarwień, najczęściej w okolicy dziąseł, zwykle na górnych siekaczach. Plamki szybko się rozprzestrzeniają, zajmując coraz większą powierzchnię zębów mlecznych. Dzieje się tak, ponieważ mleczaki są delikatne, słabsze, gorzej zmineralizowane i dwukrotnie cieńsze niż zęby stałe. Zmiany próchnicowe szybko zajmują całe uzębienie, a ubytki i stan zapalny wywołują ból.
Próchnica a karmienie piersią
Badania naukowe na temat wpływu karmienia piersią na próchnicę dowodzą, że żywienie mlekiem matki do 12. miesiąca życia nie wiąże się z ryzykiem powstawania próchnicy, a wręcz przeciwnie. Poprzez wspomaganie optymalnego mikro biomu jamy ustnej karmienie naturalnie chroni przed wzrostem bakterii próchnicogennych. Sytuacja zmienia się po ukończeniu przez dziecko 1. roku życia. Od tej pory karmienie piersią przed snem i w nocy oraz przedłużone karmienie ponad czas zaspokojenia głodu może być jednym z czynników kariogennych, czyli sprzyjających powstawaniu próchnicy.
Próchnica butelkowa: leczenie
Każdy przypadek próchnicy butelkowej wymaga pilnego leczenia stomatologicznego. O postępowaniu decyduje lekarz, po zbadaniu małego pacjenta. Najczęściej stosuje się takie metody jak:
- fluoryzacja, kiedy na zębach widoczne są tylko biało-żółte smugi. Zabieg polega na nałożeniu na zęby preparatu, który poprawia kondycję szkliwa, wspomaga proces jego odbudowy i chroni przed bakteriami,
- lapisowanie (inaczej impregnowanie zębów) roztworem azotanu srebra. Roztwór zabarwia chore mleczaki, jednak hamuje rozwój próchnicy,
- zakładanie wypełnień,
- w niektórych przypadkach konieczne jest usunięcie chorego zęba.
W kwestii „próchnica butelkowa leczenie domowe” warto skupić się na przestrzeganiu zasad higieny jamy ustnej oraz działaniach profilaktycznych.
Co warto wiedzieć o zębach niemowlaka?
Próchnica butelkowa: jak jej zapobiegać?
Próchnica butelkowa obejmuje nie tylko mleczaki, które już wyrosły, ale również te, które dopiero się pojawią. Zaawansowana próchnica zębów mlecznych może spowodować, że proces chorobowy obejmie także zalążki zębów stałych. Tym samym próchnica butelkowa może być przyczyną problemów z uzębieniem w przyszłości. Choroba stanowi jedną z najczęstszych przyczyn wypadania zębów. Jest niebezpieczna.
Próchnicy butelkowej można i trzeba zapobiegać. Działania profilaktyczne to podstawa. Co jest ważne?
- Mycie dziąseł i zębów dziecka. Higiena jamy ustnej początkowo polega na przemywaniu dziąseł gazikiem nasączonym przegotowaną, ciepłą wodą. Kiedy pojawią się pierwsze zęby, warto kupić szczoteczkę, koniecznie ładną (to zachęca dzieci do ich używania) i odpowiednia do wieku. Przyda się również pasta. Bardzo ważne jest, by dzieci wyrobiły nawyk mycia zębów rano i wieczorem. Jeżeli regularne szczotkowanie zębów jest zaniedbywane, dochodzi do narastania płytki nazębnej. Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznej oraz Amerykańskiego Towarzystwa Pediatrycznego systematyczne prowadzenie higieny jamy ustnej u niemowlęcia od momentu pojawiania się pierwszych zębów jest warunkiem koniecznym profilaktyki przeciw próchnicowej,
- Nie mniej ważne jest, by nie oblizywać smoczków i łyżeczek dzieci, ponieważ w ten sposób można przekazać bakterie wywołujące próchnicę. Nie należy również pić z tego samego kubka. Niedozwolone jest całowanie dzieci w usta,
- Bardzo ważne jest unikanie cukrów w diecie – i nie chodzi tu wyłącznie o słodycze. Warto zapamiętać, że do picia najlepsza jest woda, nie soki czy słodzone herbatki. Cukry zawarte w płynie oblepiają zęby i pozostawiają na nich osad, który jest pożywką dla bakterii,
- W przypadku niemowląt kluczowe jest ograniczanie jedzenia z butelki. Nie należy pozwalać dziecku zasypiać z butelką czy chodzić z nią w ciągu dnia, starszym dzieciom trzeba wyeliminować karmienia nocne. Bardzo ważne jest, by nie podawać na noc butelki ze słodzonym napojem lub mlekiem, a po wieczornym umyciu zębów dziecko piło tylko wodę.Podczas snu organizm wydziela zmniejszoną ilość śliny. Z tego powodu spada zakwaszenie w jamie ustnej, a tym samym znika naturalna bariera ochronna przed patogenami,
- Konieczne są również regularne wizyty u stomatologa, zwłaszcza że często pierwsze objawy próchnicy mogą być niewidoczne dla rodzica gołym okiem.
