Wesz głowowa (Pediculus humanus capitis) żywi się krwią żywiciela wysysaną po nakłuciu skóry. Występuje we wszystkich regionach świata i strefach klimatycznych. Wiele osób zastanawia się "jak wygląda wsza". Wesz ludzka ma krótką głowę, czułki osadzone skośnie ku przodowi, a jej tułów jest ponad dwukrotnie dłuższy od głowy, silnie spłaszczony grzbietowo-brzusznie. Pasożyty te są najczęściej jasnobrązowe, choć posiadają zdolność do mimikry, to znaczy dostosowują się wyglądem do otoczenia. Dorosła samica wszy ma długość 2,4-4.7 mm, zaś samiec 2-3 mm.
Zobacz także: Jak pozbyć się wszy?
Skąd się biorą wszy? Ponieważ to powszechne pasożyty, do zakażenia się wszawicą, dochodzi w prosty sposób, najczęściej przez bezpośredni kontakt głowy z głową, na której obecne są wszy.
Wesz porusza się przy pomocy trzech par silnych odnóży zakończonych pojedynczym pazurem. Jest bardzo sprawna i szybka. Zwykle przemieszcza się wzdłuż włosa - wówczas najłatwiej je zauważyć. Wszy nie potrafią latać ani skakać, a poza organizmem żywiciela, ściślej mówiąc poza włosami osoby zarażonej, mogą przeżyć 48 godzin.
Wszawica jest chorobą powszechną, która może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. Najbardziej zagrożone są dzieci, które przebywają w dużych skupiskach: w żłobkach, przedszkolach czy szkołach. Sprzyja temu fakt, że podczas zabawy nie zachowują dystansu i stykają się głowami, leżą obok siebie, pożyczają sobie grzebienie i gumki do włosów, zakładają nie swoje czapki.
W przetrwaniu gatunku na skórze głowy, przedmiotach czy ubraniach pomaga wszom specjalny wodoodporny klej, który wydzielają i którym przymocowują swoje jaja zwane gnidami. Samica składa około 100 jaj, które rozmiarami przypominają główkę od szpilki. Mogą wyglądać jak łupież. Cykl życia tego pasożyta trwa około 30 dni. W tym czasie wesz przybiera trzy formy: gnidy, larwy i dorosłego osobnika.
Obecności wszy głowowej towarzyszy silne swędzenie w miejscu występowania pasożytów, to jest w okolicy skroniowej, ciemieniowej i potylicznej głowy. Może się pojawić zaczerwienienie skóry głowy, a także przeczosy, czyli małe ranki i zadrapania, spowodowane świądem i drapaniem. U osób wrażliwych może wystąpić nawet odczyn alergiczny, który utrzymuje się przez kilka dni. Drapanie się w rezultacie może być przyczyną groźnych nadkażeń paciorkowcem lub gronkowcem, stanów zapalnych skóry, zapalenia mieszków włosowych, łysienia plackowatego. Podczas ssania krwi wesz może przenieść drobnoustroje chorobotwórcze wywołujące grzybicę.
Aby się pozbyć wszawicy, należy zastosować preparat na wszy w postaci lotionu, żelu, szamponu czy kremu. Po użyciu wybranego środka należy wyczesać włosy gęstym grzebieniem, by usunąć martwe wszy i odklejone gnidy. Czynności należy powtórzyć po 7-10 dniach.
Najbardziej popularnymi środkami są silikonowe preparaty apteczne, których głównym składnikiem jest olej silikonowy, najczęściej dimetikon lub cyklometikon-5. Są uważane za skuteczne i bezpieczne nawet dla małych dzieci. Pozwalają na wyeliminowanie osobników dorosłych, gnid i nimf. Nałożone na włosy i skórę głowy blokują dopływ tlenu, co powoduje obumarcie intruzów. Preparaty silikonowe wypierają środki chemiczne z permetryną lub benzoesanem benzylu.
Domowe sposoby na pozbycie się wszy są często bardzo pracochłonne i nieskuteczne. To oleje i tłuszcze, olejki eteryczne, ocet jabłkowy i cytryna.
Aby pozbyć się wszy, bardzo ważne jest również, by: