Psychiatra dziecięcy zajmuje się diagnozą i leczeniem problemów oraz zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży, od wieku niemowlęcego do wczesnej dorosłości. Z jakimi problemami zmagają się dzieci i młodzież? Z bardzo wieloma. Zakres problemów psychicznych, którymi zajmuje się psychiatria dziecięcy, obejmuje między innymi:
- zaburzenia zachowania,
- zaburzenia odżywiania,
- zaburzenie opozycyjno-buntownicze,
- zaburzenia lękowe,
- fobie, natręctwa,
- zaburzenia nastroju,
- zaburzenia emocjonalne,
- moczenie nocne,
- tiki,
- zaburzenia afektywne dwubiegunowe,
- zaburzenia psychotyczne,
- schizofrenię,
- zaburzenia funkcjonowania społecznego,
- zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD, ADD),
- upośledzenia umysłowe,
- całościowe zaburzenia rozwojowe (np. zespół Aspergera, autyzm).
Trzeba pamiętać, że wiele zaburzeń psychicznych może się pojawiać nie tylko u dorosłych - na przykład schizofrenia, depresja czy zaburzenia lękowe, ale również u dzieci. Dodatkowo istnieje wiele problemów natury psychiatrycznej typowych dla wielu dziecięcego. To na przykład moczenie nocne czy zaburzenia zachowania. Stąd zakres problemów, jakimi zajmuje się psychiatra dziecięcy, jest naprawdę szeroki.
Kiedy z dzieckiem do psychiatry? Diagnoza
Kiedy do psychiatry dziecięcego? Bywa, że rodzice, nie mogąc sobie poradzić z problemem, trafiają z dzieckiem do psychologa. Gdy ten stwierdzi, że zaburzenia są silne, mają duże natężenie, kieruje małego pacjenta do psychiatry.
Choć pierwsza wizyta u psychiatry może być stresująca, jest konieczna zawsze wtedy, kiedy rodzice mają obawy związane ze stanem psychicznym dziecka. O co pyta psychiatra? O wiele rzeczy, dlatego do rozmowy warto się przygotować. Specjalista zbiera szczegółowy wywiad zarówno osobisty, jak i rodzinny. Jest on niezbędny do postawienia diagnozy i podjęcia leczenia. Pytania są różne. Dotyczą tak przebiegu ciąży i porodu, rozwoju dziecka do urodzenia do chwili obecnej, jak i samego problemu. Psychiatra rozmawia i z rodzicami, i z dzieckiem.
Zwykle rodzice są proszeni o dostarczenie wszelkiej dokumentacji dotyczącej dziecka, od badań, przez opinię psychologa, po informacje z zakresu leczenia szpitalnego. Możliwe, że psychiatra dziecięcy zleci badania, takie jak badanie EEG, EKG, badania krwi, badania słuchu, badania okulistycznego, jak również tomografię czy rezonans magnetyczny. Czasem trzeba przeprowadzić testy psychologiczne. To dlatego postawienie diagnozy wymaga zarówno czasu, zaangażowania pacjenta, rodziców i lekarza, jak i kilku spotkań.
Jak leczy psychiatra dziecięcy?
Po postawieniu diagnozy psychiatra dziecięcy może wdrożyć leczenie farmakologiczne. Nie w każdej sytuacji jest to konieczne. Zdarza się, że leki są włączane na początku terapii, później pałeczkę przejmuje psychoterapeuta. Często zalecana terapia obejmuje nie tylko psychologiczną terapię indywidualną, ale również grupową czy rodzinną. Jeśli dziecko jest leczone farmakologicznie, musi pozostawać pod stałą opieką psychiatry dziecięcego. W przypadku niektórych zaburzeń konieczne jest nie tylko leczenie farmakologiczne, ale i hospitalizacja, o czym decyduje lekarz psychiatra.
Nie mniej ważne jest otoczenie opieką wszystkich domowników leczonego dziecka, ponieważ objawy chorób psychicznych zwykle rzutują także na nich. Zarówno rodzice, rodzeństwo, jak i dziadkowie zwykle potrzebują wskazówek i informacji na temat zachowania zarówno w czasie terapii, jak i w sytuacjach kryzysowych czy w momencie remisji choroby.
W psychiatrii dziecięcej różne są nie tylko metody postępowania, ale również dawki leków i sposoby stawiania diagnozy. To dlatego idąc z dzieckiem do specjalisty należy pamiętać, że musi to być lekarz dziecięcy. Psychiatria dziecięca jest osobną specjalizacją. Choć teoretycznie psychiatra dziecięcy może leczyć także dorosłych, nie każdy psychiatra dorosłych potrafi pracować z dziećmi.
Terapię dziecka można podjąć zarówno prywatnie, jak i korzystając z opcji "psychiatra na NFZ". Ponieważ polska psychiatria przeżywa kryzys, na wielu potrzebujących przypada zbyt mała liczba lekarzy, a leczenie psychiatryczne zarówno w ramach NFZ, jak i w warunkach prywatnych nie jest łatwe. Na wizytę czeka się dość długo. Dobra wiadomość jest taka, że by zapisać się na wizytę w stosownej placówce nie trzeba posiadać skierowania od innego specjalisty. Jest ono niezbędne, jeśli dziecko ma być hospitalizowane w placówce psychiatrycznej.
