Wątroba: czy powiększona wątroba u dziecka powinna niepokoić?

Wątroba uczestniczy w procesie trawienia, usuwaniu toksyn, a także magazynowaniu witamin i minerałów. Jej największym wrogiem jest tłuste jedzenie i alkohol, stąd dorośli często narzekają na jej funkcjonowanie - wątroba się buntuje. A dzieci? Czasem zdarza się, że powiększony organ jest wyczuwalny podczas badania fizykalnego brzucha. Czy powiększona wątroba u dziecka powinna niepokoić?

Wątroba leży w prawym podżebrzu pod przeponą, częściowo przechodząc do górnego nadbrzusza i lewego podżebrza. Należy do układu pokarmowego i jest największym gruczołem w organizmie człowieka. Ma cztery płaty: prawy (ten jest największy), lewy, czworoboczny i ogoniasty.

Zobacz wideo

Wątroba - funkcje

Najważniejszym zadaniem wątroby jest współudział w procesach trawiennych. To właśnie w niej wytwarzana jest żółć, która odpowiada za emulgację tłuszczów niezbędną do ich trawienia. Wątroba spełnia cztery funkcje:

  • detoksykacyjną - odtruwania organizmu,
  • metaboliczną - związaną z trawieniem tłuszczów i przyswajaniem substancji pokarmowych,
  • zapasową - odkładania zapasów energetycznych,
  • magazynującą - polegającą na gromadzeniu niektórych substancji.

Wątroba to jedyny organ, który ma zdolność do samoregeneracji. Co ciekawe ponieważ organ nie jest unerwiony, nie może boleć. Za dolegliwości bólowe odpowiada otaczająca ją torebka.

Powiększona wątroba u dziecka - przyczyna

W prawidłowych warunkach wątroba znajduje się po prawej stronie górnej części jamy brzusznej, schowana jest pod żebrami. Jednak nieznacznie powiększona wątroba u dziecka nie zawsze musi budzić niepokój. Organ wyczuwalny poniżej łuków żebrowych nie zawsze musi być objawem choroby. Może to być związane z niższym fizjologicznym położeniem. U zdrowego dziecka, u którego nie stwierdza się niepokojących objawów klinicznych, wątroba może wystawać spod łuku żebrowego do 1-2 cm. Zwykle nie wiąże się to z patologią. Nie należy jednak zapominać, że powiększona wątroba może być alarmującym sygnałem.

Kiedy powiększona wątroba (hepatomegalia) u dziecka powinna niepokoić?

  • jeśli powiększenie wątroby wynosi więcej niż 2 cm,
  • stwierdza się powiększenie węzłów chłonnych w jamie brzusznej,
  • podwyższone jest CRP,
  • odczuwane jest uczucie pełności w brzuchu,
  • pojawia się ból związany z rozciąganiem torebki wątroby (bądź uciskiem sąsiednich narządów),
  • obecna jest żółtaczka, świąd, zmiany zabarwienia stolca,
  • pojawiły się nudności, wymioty, obrzęki obwodowe.

Powiększenie wątroby może być objawem wielu różnych chorób i patologii. Od czego może być powiększona wątroba u dziecka? Za powiększenie wątroby, tak u dzieci, jak i dorosłych, mogą odpowiadać:

  • wirusowe zapalenie wątroby (typu A, B, C),
  • zakażenia bakteryjne i wirusowe (na przykład mononukleoza zakaźna, infekcja CMV),
  • polekowe zapalenie wątroby,
  • autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
  • przyczyny związane z zastojem krwi,
  • przyczyny związane z zastojem żółci,
  • łagodne guzy wątroby, torbiele, gruczolaki, naczyniaki, nowotwory,
  • odkładanie się substancji w wątrobie (na przykład hemochromatoza),
  • stłuszczenie wątroby w przebiegu otyłości,
  • genetyczne choroby wrodzone.

Powiększona wątroba u dzieci zwykle pojawia się w czasie trwania infekcji wirusowej, bakteryjnej lub grzybiczej, najczęściej jest związana z zakażeniem pasożytniczym. To dlatego, by niczego nie zaniedbać i rozwiać wątpliwości, należy udać się z dzieckiem do lekarza. Powiększona wątroba to objaw, którego nie należy lekceważyć, ponieważ może, choć nie musi, wskazywać na poważne stany chorobowe. Brak leczenia może prowadzić do poważnych powikłań.

Powiększona wątroba u dziecka - dieta, badania, leczenie

Powiększona wątroba może wskazywać zarówno na łagodne zaburzenia, jak i groźne stany chorobowe. Z tego powodu należy wykonać badania, takie jak:

  • badanie kału w kierunku pasożytów,
  • USG jamy brzusznej,
  • morfologia krwi obwodowej,
  • stężenia OB i CRP - markery stanu zapalnego,
  • aktywność aminotransferaz - ALT, AST,
  • wskaźniki cholestazy - ALP, GGTP, bilirubina,
  • stężenie lipidów,
  • immunologiczne testy w kierunku zakażeń wirusowych (WZW B i C, mononukleoza zakaźna, CMV).

Z uwagi na to, że powiększona wątroba nie jest chorobą, a jej objawem, najpierw należy znaleźć przyczynę problemu. Leczenie powiększonej wątroby polega na leczeniu choroby pierwotnej. Zdarza się, że sytuacja wraca do normy po zmianie diety (na lekkostrawną) i wprowadzeniu aktywności fizycznej.

Uszkodzenia i choroby wątroby

Wątroba, ze względu na pełnione w organizmie role, nieustannie jest narażana na uszkodzenia z powodu infekcji wirusowych czy stylu życia. Istnieją też różne wrodzone zaburzenia wątroby, na przykład zespół Gilberta. Wszystkie związane z nią nieprawidłowości prowadzą do niewydolności wątroby, marskości wątroby, raka, pourazowych ropni i żółtaczki.

Więcej o:
Copyright © Agora SA