Wady zgryzu u dzieci - rodzaje, przyczyny i leczenie

Wady zgryzu u dzieci są diagnozowane stosunkowo często, bo u ponad połowy dzieci w wieku szkolnym. Wszelkie nieprawidłowości w budowie narządów jamy ustnej zaburzają jej funkcjonowanie, dlatego wymagają korekty. Jakie są rodzaje wad zgryzu? Co jest ich przyczyną i jak przebiega leczenie?

Wady zgryzu - co to takiego?

Wady zgryzu u dzieci to zaburzenia w budowie i czynnościach narządów jamy ustnej. Nieprawidłowa budowa szczęk może spowodować zniekształcenie mowy, a także trudności w oddychaniu lub jedzeniu. Jednak to nie wszystko. Wady zgryzu mogą wpływać na ogólny stan zdrowia zębów, przyzębia i stawów skroniowo-żuchwowych. Zdarza się również, że "krzywy zgryz" źle wpływa na samopoczucie i jest przyczyną kompleksów, ponieważ wiąże się z nietypowym wyglądem zębów, szczęki czy twarzy.

Zobacz wideo

Wady zgryzu u dzieci - przyczyny

Podłożem wad zgryzu jest nieprawidłowa budowa oraz położenie względem siebie kości szczęki i żuchwy. Duże znaczenie ma niepoprawny układ łuków zębowych.

Wady zgryzu mogą być wrodzone - te powstają w życiu płodowym. Bywa, że są wywołane czynnikami zewnętrznymi - wady nabyte rozwijają się po urodzeniu. Przyczynami zewnętrznymi wad zgryzu może być zarówno przyjmowanie niektórych leków przez matkę w ciąży, złe przystawianie dziecka do piersi czy nieprawidłowe karmienie butelką czy poród kleszczowy, ale i złe nawyki dziecka, takie jak: ssanie kciuka, warg oraz policzków oraz źle skonstruowanego smoczka, oddychanie przez usta, zgrzytanie zębami (bruksizm) czy gryzienie przedmiotów (np. długopisów).

Rodzaje wad zgryzu u dzieci

Wyróżnia się kilkanaście rodzajów wad zgryzu. W zależności od ustawienia zębów górnych względem dolnych wyróżnia się:

  • tyłozgryz,
  • przodozgryz,
  • zgryz otwarty,
  • zgryz głęboki.

Do zaburzeń zgryzu zalicza się także stłoczenia (gdy zęby są zbyt duże w stosunku do wyrostków zębodołowych) i zęby odseparowane (nadmiar miejsca sprawia, że między zębami widoczne są szpary).

Najczęściej występującą wadą zgryzu jest tyłozgryz (stanowi około 70 % wszystkich wad). Polega on na tym, że podczas zwarcia zębów dolny łuk zębowy jest cofnięty w stosunku do górnego. Zęby przednie nie stykają się.

Inną wadą zgryzu jest przodozgryz. Mówi się o nim, gdy podczas zwarcia zębów dolny łuk zębowy jest wysunięty w stosunku do górnego, zęby przednie dolne zachodzą na zęby górne. Następuje wysunięcie do przodu brody oraz dolnej wargi.

Kolejna wada zgryzu to zgryz otwarty. Wówczas obserwuje się brak kontaktu zębów na przednim lub tylnym odcinku zwartych łuków zębowych. Prześwit, który powstaje, nazywa się szparą niedogryzową. Uwidacznia się nieproporcjonalne wydłużenie dolnej części twarzy. Zgryz otwarty powoduje także niedorozwój szczęki, obniżone napięcie mięśni warg i języka oraz mięśni żujących, wysokie podniebienie, tzw. podniebienie gotyckie.

Jeszcze inną wada jest zgryz głęboki, który cechuje się silnym zachodzeniem górnych zębów na zęby dolne. Twarz traci symetrię przez skrócenie dolnego odcinka - broda bardzo zbliża się do nosa. Ta wada zgryzu powoduje ścieranie zębów, co może wywołać choroby przyzębia i dziąseł.

Wada zgryzu u dzieci - leczenie

Nie ma ściśle określonego przedziału wiekowego, w którym prowadzi się leczenie wad zgryzu. Wiadomo jednak, że trzeba je rozpocząć w odpowiednim czasie - nie za późno, ale i nie za wcześnie. Do ortodonty najczęściej trafiają dzieci w wieku 8-12 lat. Wstępnej oceny zgryzu dokonuje zwykle pediatra, gdy mały pacjent ma pełne uzębienie mleczne, jednak leczenie wad zgryzu u kilkuletniego dziecka prowadzone jest wyłącznie wówczas, gdy nieprawidłowości utrudniają codzienne funkcjonowanie lub są bardzo widoczne.

W praktyce nie spotyka się wad w postaci książkowej, a wady złożone. To dlatego przed rozpoczęciem leczenia ortodonta wybiera wadę wiodąca. Metody leczenia wad zgryzu są różne, niemniej obejmują:

  • leczenie aparatami ortodontycznymi: czynnościowymi, ruchomymi, stałymi,
  • ćwiczenia mięśniowe,
  • leczenie szpatułką, procą bródkową czy płytką przedsionkową.

W niektórych przypadkach trzeba rozważyć chirurgię szczękowo-twarzową.

Wady zgryzu, które nie są leczone, powodują zaburzenia funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych, nadmierne napinanie mięśni twarzy, schorzenia przyzębia, problemy z prawidłową mową, gryzieniem i żuciem. Bywa, że wady zgryzu są przyczyną dyskomfortu psychicznego i kompleksów. Na szczęście wiele z nich udaje się zniwelować lub skorygować.

Więcej o:
Copyright © Agora SA